гарызо́нт, ‑а, М ‑нце, м.

1. Лінія ўяўнага судакранання неба з зямной або воднай паверхняй. Сонца агністым краем кранулася лініі гарызонта і пачало павольна тануць. Чарнышэвіч. // Небасхіл. Раптам гарызонт заззяў яркімі праменнямі сонца. Сіняўскі. // Далягляд, уся бачная навокал зямная паверхня. Як вакол глянуць, — па ўсяму гарызонту зрэдку палалі пажары. Пестрак.

2. перан. Кола ведаў, ідэй, інтарэсаў. Пашыраецца ідэйна-тэматычны гарызонт.. творчасці [пісьменніка]. Хромчанка.

3. толькі мн. (гарызо́нты, ‑аў); перан. Кола дзеянняў, магчымасцей. Шырокія гарызонты .. [Андрэю Сцяпанавічу] адкрыты шырокімі планамі пераўтварэння нашай калгаснай гаспадаркі. Бялевіч.

4. Узровень вады ў рацэ ці вадаёме. Гарызонт вады.

5. Пласт адкладанняў горных народ, які умоўна вылучаецца па якой‑н. прымеце (колеру, складу, наяўнасці руд і інш.). Дэвонскі гарызонт. Гарызонт вапняку. // Пласт глебы і падглебы, які адрозніваецца сваімі марфалагічнымі, фізічнымі і іншымі прыметамі ад вышэйшых і ніжэйшых пластоў. Верхні гарызонт глебы.

•••

Знікнуць з гарызонта гл. знікнуць.

Паказацца (з’явіцца) на гарызонце гл. паказацца.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

муль Месца на балоце, дзе ўтвараецца цячэнне вады пры змяненні яе ўзроўню (Палессе Талст.). Тое ж муля́ка (Палессе Талст.).

Беларускія геаграфічныя назвы. Тапаграфія. Гідралогія. (І. Яшкін, 1971, правапіс да 2008 г.)

пака́т Лагчынка на схіле ўзгорка, дзе сцякае паток веснавой ці дажджавой вады (Слаўг.). Тое ж пака́тавіна, пака́тасць, ход (Слаўг.).

Беларускія геаграфічныя назвы. Тапаграфія. Гідралогія. (І. Яшкін, 1971, правапіс да 2008 г.)

ГРА́ДУС

(ад лац. gradus крок, ступень),

пазасістэмная адзінка вымярэння плоскага вугла (вуглавы градус), роўная ​1/90 прамога вугла. Абазначаецца °; дзеліцца на 60 мінут (60′) або 3600 секунд (3600″), 1° = 60′ = 3600″. Прамы вугал складае 90°, разгорнуты — 180°. Выкарыстоўваецца таксама для вымярэння дуг акружнасцей (разам з радыянам; поўная акружнасць роўная 360°).

2) Градус тэмпературны — агульная назва адзінак т-ры, што адпавядаюць розным тэмпературным шкалам. Адрозніваюць градусы шкалы Кельвіна (кельвін; К), градус Цэльсія (°C), градус Рэамюра (°R), градус Фарэнгейта (°F), градус Ранкіна (°Ra). 1 К = 1 °C = 0,8 °R = 1,8 °F = 1,8 °Ra.

3) У геадэзіі і астраноміі — адзінкі геадэзічнай даўгаты (двухгранны вугал паміж плоскасцямі 2 геадэзічных мерыдыянаў) і геадэзічнай шыраты (вугал у плоскасці мерыдыяна паміж 2 нармалямі да паверхні геоіда.

4) У розных галінах метралогіі — адзінка колькасці спірту ў растворах, таксама адзінкі жорсткасці вады, канцэнтрацыі солей, сернай к-ты (градус Баме), вязкасці вадкасці ў адносінах да вязкасці вады пры 20 °C (градус Энглера) і інш.

А.А.Саламонаў.

т. 5, с. 386

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

прыто́к м.

1. (вады і г. д.) Zúfluss m -es, Zústrom m -(e)s;

2. перан. Zúfluss m, Zústrom m -(e)s; Ándrang m -(e)s (напор);

прыто́к капіта́лу эк. der Zúfluss an Kapitál;

прыто́к паве́тра Lúftzufuhr f -;

3. геагр. (ракі) Nébenfluss m *es, -flüsse

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

падо́бны ähnlich;

быць падо́бным ähnlich sein (на каго-н. D);

падо́бны да мяне́ (такі, як я) méinesgleichen;

гэ́та на цябе́ падо́бна! das sieht dir ähnlich!;

◊

яны́ падо́бныя як дзве кро́плі вады́ sie sehen sich zum Verwéchseln ähnlich, sie gléichen sich wie ein Ei dem ánderen

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

адво́д м.

1. (чаго-н у другое месца) Ábführung f -, Ábleitung (вады і г. д.), Wégführen n -;

2. тэх. Zwéigrohr n -(e)s, -e; Zwéiglini¦e f -, -n;

3. юрыд. Zurückweisung f -, -en; Áblehnung f -, -en;

◊

дзе́ля адво́ду вачэ́й разм. zur Täuschung, zum Schein, zur Írreführung

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

на́жма

1. Крынічнае месца на схіле ўзгорка, дзе заўсёды сочыцца вада (Зах. Бел. Др.-Падб., Слаўг.); гразкае месца (Нас.); дрыгвяное месца пад гарой (Слаўг.). Тое ж нажы́м, на́ціск, на́ціскі (Рэч., Слаўг.), напор (БРС).

2. Вялікая колькасць вады пад снегам або пад лёдам у час адлігі (Слаўг., Смален. Дабр.). Тое ж нажы́м (Слаўг., Смален. Дабр.), нажор (Мсцісл. Юрч.), на́стлыш (Азяр. Касп.).

3. Прыліў вады ў рэчку; напор вады на плаціну (Слаўг.). Тое ж напор, на́ціск (Слаўг.).

Беларускія геаграфічныя назвы. Тапаграфія. Гідралогія. (І. Яшкін, 1971, правапіс да 2008 г.)

коло́дец м.

1. (для добывания воды) сту́дня, -ні ж., кало́дзеж, -жа м.;

артезиа́нский коло́дец артэзія́нскі кало́дзеж;

2. в др. знач. кало́дзеж, -жа м.;

ми́нный коло́дец мі́нны кало́дзеж;

◊

не плюй в коло́дец — пригоди́тся воды́ напи́ться посл. не плюй у кало́дзеж — давядзе́цца вады́ напі́цца.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

спуск в разн. знач. спуск, род. спу́ску м.;

спуск с горы́ спуск з гары́;

спуск шлю́пки спуск шлю́пкі;

спуск фла́га спуск сця́га;

спуск воды́ из пруда́ спуск вады́ з са́жалкі;

нажа́ть на спуск наці́снуць на спуск;

◊

не дава́ть спу́ска не дава́ць спу́ску;

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)