інтэрме́цца, нескл., н.

Невялікая інструментальная п’еса свабоднай формы, часам — самастойны аркестравы нумар у оперы.

[Іт. intermezzo — перапынак.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

васьміно́г, ‑а, м.

Марская драпежная жывёліна мешкападобнай формы цела з васьмю вялікімі шчупальцамі; спрут.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

тупалі́сты, ‑ая, ‑ае.

Які мае ліст (лісце) тупой, расшыранай к канцу формы. Тупалісты клён.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

уніфіка́цыя, ‑і, ж.

Звядзенне да аднастайнасці, да адзінай формы, сістэмы. Уніфікацыя машын. Уніфікацыя арфаграфіі.

[Ад лац. unus — адзін і facere — рабіць, ствараць.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

шлакабло́к, ‑у, м.

Будаўнічы матэрыял кубічнай формы, які вырабляецца са шлаку з прымессю цэменту.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

эндэмі́чны, ‑ая, ‑ае.

Спец. Мясцовы, уласцівы пэўнай мясцовасці. Эндэмічныя захворванні арганізмаў. Эндэмічныя формы фауны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

мінда́ль, -я і -ю, м.

1. -я, мн. -і, -яў. Паўднёвае дрэва сямейства ружавых з пладамі ў выглядзе арэхаў авальнай формы.

2. -ю, зб. Плады гэтага дрэва.

|| прым. мінда́льны, -ая, -ае.

М. арэх.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

камуфля́ж, -у, м.

1. Маскіроўка вайсковай тэхнікі, будынкаў і пад. шляхам фарбавання палосамі, плямамі рознай формы і рознага колеру (спец.).

2. перан. Падманныя дзеянні, маскіроўка якой-н. дзейнасці, ашуканства.

|| прым. камуфля́жны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

імажыні́зм, -у, м.

Літаратурная плынь у рускай паэзіі пачатку 20 ст., прадстаўнікі якой апіраліся на паэтыку ранняга футурызму і сцвярджалі самакаштоўнасць слова-вобраза, маніфеставалі вызваленне формы ад зместу, ідэі.

|| прым. імажыні́сцкі, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

фо́рма, -ы, мн. -ы, форм і -аў, ж.

1. Знешні контур, вонкавы выгляд прадмета.

У форме шара.

Прадмет выпуклай формы.

2. Від, тып, спосаб арганізацыі чаго-н., структура чаго-н., абумоўленыя пэўным зместам.

Адзінства формы і зместу.

3. Знешні выгляд, знешні бок чаго-н. як нешта, што пярэчыць унутранаму зместу, рэчаіснасці.

Вытрымаць форму.

Рабіць дзеля формы.

4. Устаноўлены ўзор, парадак чаго-н.

Запоўніць ведамасць па форме.

5. Прыстасаванне для надання чаму-н. тых або іншых контураў, пэўнага знешняга выгляду.

Ф. для капелюшоў.

6. Аднолькавае па кроі, колеры і пад. адзенне (для ваеннаслужачых, вучняў і пад.).

Пераход ваенных на летнюю форму.

Школьная ф.

7. Сукупнасць прыёмаў і выяўленчых сродкаў мастацкага твора.

Апавядальная ф. верша.

8. У мовазнаўстве: сродак выражэння граматычных катэгорый, узаемаадносін слоў у сказе.

Кароткая ф. прыметнікаў.

Формы множнага ліку назоўнікаў.

9. звычайна мн. Разнавіднасць жывёльнага або расліннага арганізма.

Прымітыўныя формы жывёл.

◊

Па ўсёй форме (разм.) — як належыць, як трэба.

У форме — у такім стане, калі праяўляюцца ўсе сілы, здольнасці, уменне; сабраны, падцягнуты.

Шахматыст у бліскучай форме.

|| прым. фарма́льны, -ая, -ае (да 2, 3, 4, 7 і 8 знач.), фармавы́, -а́я, -о́е (да 5 знач.; спец.) і фо́рменны, -ая, -ае (да 4 і 6 знач.).

Фармальны аналіз.

Форменны бланк.

Форменны касцюм.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)