камендату́ра

(ням. Kommandantur)

установа, якую ўзначальвае камендант гарнізона, а таксама памяшканне гэтай установы.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

АТЭСТА́Т

(ад лац. attestari сведчыць),

1) дакумент аб заканчэнні сярэдняй навуч. установы.

2) Ва ўзброеных сілах краін СНД дакумент, які выдаецца вайскоўцу пры пераводах па службе, у час камандзіровак для атрымання розных відаў забеспячэння, а таксама члену яго сям’і на права атрымання часткі яго забеспячэння.

т. 2, с. 82

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

ка́дры, ‑аў; адз. няма.

1. Пастаянны састаў воінскіх часцей, які не дэмабілізуецца ў мірны час. Служыць у кадрах.

2. Асноўны састаў кваліфікаваных работнікаў якой‑н. галіны дзейнасці, якога‑н. прадпрыемства, установы і пад. Тэхнічныя кадры.. Сельскагаспадарчыя кадры.

[Фр. cadres.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

штамп, -а, мн. -ы, -аў, м.

1. Інструмент, форма для серыйнай вытворчасці пры дапамозе ціску або штампоўкі розных прадметаў.

2. Від пячаці, звычайна прамавугольнай, з назвай установы, адрасам і пад., якую ставяць звычайна ў верхняй частцы дзелавой паперы.

Бібліятэчны ш.

3. перан. Агульнаўжывальны, збіты ўзор, шаблон.

Канцылярскі ш.

Мысліць штампамі.

|| прым. шта́мпавы, -ая, -ае (да 1 знач.).

Штампавая сталь.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

экспеды́цыя, -і, мн. -і, -цый, ж.

1. Адпраўка, рассылка і прыём грузаў, карэспандэнцыі і пад. (спец.).

Э. пасылак.

2. Установа ці аддзел установы, якія займаюцца рассылкай ці адпраўкай чаго-н. (спец.).

Э. газет.

3. Паездка, паход групы асоб, атрада з навуковымі, даследчымі мэтамі.

Дыялекталагічная э.

Паехаць у экспедыцыю.

4. Група ўдзельнікаў такой паездкі.

Члены экспедыцыі.

|| прым. экспедыцы́йны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

бюджэ́т

(фр. budget)

разлік прыходаў і расходаў дзяржавы, прадпрыемства, установы, сям’і на пэўны тэрмін.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

канцыля́рыя

(с.-лац. cancellaria)

аддзел установы, які займаецца справаводствам, а таксама памяшканне гэтага аддзела.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

філія́л

(с.-лац. filialis = сыноўні)

самастойнае аддзяленне буйной установы ці арганізацыі (напр. ф. музея).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

Прынцыпа́л ’начальнік, гаспадар у адносінах да падначаленых’ (ТСБМ), прынцыпа́лка ’завадатарка’ (Нас.), прынцыпа́луха ’ахайны чалавек’ (Сіг.). Адзначаецца ўжо ў ст.-бел. з цікавым значэннем — принципалъ ’завадатар якой-небудзь крымінальнай справы’. Запазычана са ст.-польск., сучаснае польск. pryncypał ’шэф, кіраўнік’, адтуль жа і ўкр. принципа́л ’гаспадар, начальнік; пра кіраўніка якой-небудзь установы, прадпрыемства’, што, у сваю чаргу, з лац. principālis ’першы, галоўны, найважнейшы’ (ЕСУМ, 4, 575; Банькоўскі, 2, 806).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

дыпло́м, ‑а, м.

1. Дакумент аб заканчэнні вышэйшай або сярэдняй спецыяльнай навучальнай установы, а таксама аб прысуджэнні вучонай ступені ці прысваенні ганаровага звання. Універсітэцкі дыплом. Дыплом кандыдата філалагічных навук. Дыплом старшага навуковага супрацоўніка.

2. Пасведчанне, грамата, якія прысуджаюцца за якія‑н. дасягненні, поспехі і пад. Дыплом конкурсу піяністаў. □ Калгас быў удзельнікам Усесаюзнай сельскагаспадарчай выстаўкі і атрымаў дыплом другой ступені. Жычка.

3. Разм. Работа, даследаванне, праект, якія выконваюцца пры заканчэнні вышэйшай або сярэдняй спецыяльнай навучальнай установы; дыпломная работа.

•••

Дыплом з адзнакай — дыплом спецыяліста, які закончыў вышэйшую навучальную ўстанову з выдатнымі адзнакамі.

[Фр. diplôme з грэч.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)