невясёлы, ‑ая, ‑ае.

1. Які сумуе; сумны. [Сярго:] Вы што ж такі пануры, невясёлы? [Бэсман:] У нас вясёлага не вельмі шмат. Глебка. Убачыўшы свайго сябра невясёлым, Ціма запытаў: — Чаго такі кіслы? Шчарбатаў. // Які выражае смутак, журбу. Невясёлая ўсмешка. Невясёлыя вочы.

2. Які выклікае смутак, журбу; непрыемны. Невясёлы мой лёс, невясёлы... Пакідаю я родныя сёлы. Куляшоў. Покут голы, невясёлы, Як у той павеці. Крапіва. Ноччу Мікола не спаў. Сядзеў каля папялішча пад уцалелай яблыняй і думаў невясёлую думу. Якімовіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

фуз, ‑у, м.

Разм.

1. Асадак у чым‑н.; рознае смецце. У мутнай вадзе многа фузу. Жыта звеялі, а фуз застаўся. З шарсцянога фузу рабілі лямец. Як выцадзяць воск, застаецца адзін фуз. □ І за рэчку трэба брацца. Заплыла фузам. Лужанін.

2. перан. Негатыўны асадак на душы, непрыемны перажытак. Трэба абавязкова паехаць да сябра і крыху праветрыцца і скінуць той фуз, які патрошку пачынае ўжо набірацца. Колас. // Што‑н. нежыццёвае, непатрэбнае. Кампазітар, меней фузу, — Тромкай, брат, пра кукурузу. Колас.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

похлопота́ть сов.

1. (позаботиться) паклапаці́цца, паклапата́ць;

похлопота́ть о прия́теле паклапаці́цца пра ся́бра;

2. (походатайствовать) паклапата́ць, пахада́йнічаць;

похлопота́ть об устро́йстве чего́-л. паклапата́ць (пахада́йнічаць) аб нала́джванні чаго́-не́будзь;

3. (побыть в хлопотах) займе́ць кло́пату, пастара́цца, паўвіха́цца; см. хлопота́ть.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)

republican

[rɪˈpʌblɪkən]

1.

adj.

1) рэспубліка́нскі

2) Republican — які́ даты́чыцца Рэспубліка́нскае Па́ртыі ў Злу́чаных Шта́тах

2.

n.

1) рэспубліка́нец -ца m., рэспубліка́нка f.

2) Republican — ся́бра Рэспубліка́нскае Па́ртыі

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)

fellow [ˈfeləʊ] n. infml

1. чалаве́к, хло́пец

2. тава́рыш; ся́бра;

a fellow worker/student тава́рыш па рабо́це/вучо́бе;

a fellow sufferer тава́рыш па няшча́сці;

a fellow countryman суайчы́ннік, зямля́к;

a fellow traveller спадаро́жнік

3. член навуко́вага тавары́ства

4. член саве́та ўніверсітэ́та, кале́джа

5. па́рная рэч, па́рны прадме́т

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

вы́вучыць, ‑чу, ‑чыш, ‑чыць; зак., каго-што.

1. Навучыць каго‑н., даць адукацыю; абучыць. Вывучыць сына цяслярскаму рамяству. □ Каб вывучыць усіх дзяцей, працавалі і бацька, і маці. Шыцік.

2. Вучачы, засвоіць, запомніць; развучыць. Вывучыць замежную мову. Вывучыць урок. Вывучыць песню.

3. Даследаваць што‑н. Вывучыць прычыны засухі. Вывучыць старажытную архітэктуру.

4. Уважліва наглядаючы за кім‑, чым‑н., добра спазнаць, зразумець, пазнаёміцца. Вывучыць характар сябра. □ Лясніцкі ішоў і лаяў сябе за тое, што не пазнаёміўся блізка, не вывучыў як належыць гэтага камандзіра. Шамякін.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

прада́ць сов., в разн. знач. прода́ть;

п. ха́ту — прода́ть дом;

п. ся́бра — прода́ть дру́га;

◊ п. сумле́нне — прода́ть со́весть;

п. за тры́ццаць срэ́бранікаў — прода́ть за три́дцать сре́бреников;

п. шпа́гу — прода́ть шпа́гу;

як пшані́цу прада́ўшы (спаць) — как пшени́цу прода́вши (спать)

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)

дру́жба, ‑ы, ж.

Блізкія прыязныя адносіны паміж кім‑н., заснаваныя на ўзаемнай прыхільнасць, агульнасці інтарэсаў і пад.; сяброўства. Даўняя дружба. Дружба народаў СССР. □ Наш доўг быў ісці, прабівацца да роднай зямлі, а доўг салдацкай дружбы патрабаваў ад мяне несці параненага сябра. Шамякін. Былі слаўныя вечары іх блізкасці і дружбы — хіба не можа быць дружбы паміж мужчынам і жанчынаю? Колас.

•••

Не ў службу, а ў дружбу; не па службе, а па дружбе гл. служба.

Дружба дружбай, а служба службай — нельга парушаць службовых законаў у імя дружбы.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

перацягну́ць, -ягну́, -я́гнеш, -я́гне; -ягні́; -я́гнуты; зак.

1. каго-што. Цягнучы, перамясціць.

П. канапу ў другі пакой.

2. перан., каго (што). Пераманіць, прымусіць перайсці ці пераехаць куды-н. (разм.).

П. на свой бок.

П. сябра да сябе на працу.

3. што. Нацягнуць нанава.

П. шыны на колах.

4. каго-што. Туга сцягнуць.

П. талію поясам.

5. каго-што. Аказацца па вазе цяжэйшым за што-н.

Адна шаля перацягнула другую.

6. каго (што). Пра спаборніцтва, у якім праціўнікі цягнуць што-н. у розныя бакі: аказацца мацнейшым за каго-н.

Хто каго перацягне?

7. што. Перарабіць, перашыць (скураны абутак; спец.).

П. боты.

|| незак. пераця́гваць, -аю, -аеш, -ае.

|| наз. пераця́гванне, -я, н. (да 1, 3—6 знач.) і пераця́жка, -і, ДМ -жцы (да 3, 4 і 7 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

прове́дать сов.

1. (навестить) праве́даць, наве́даць, даве́дацца (каго);

прове́дать прия́теля праве́даць (наве́даць, даве́дацца) ся́бра;

2. (узнать о чём-л.) праве́даць, уве́даць, даве́дацца (аб чым-небудзь, пра што-небудзь);

прове́дать о его́ прихо́де праве́даць (уве́даць, даве́дацца) аб яго́ прыхо́дзе (пра яго́ прыхо́д).

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)