самадзе́ючы, ‑ая, ‑ае.
1. Які дзейнічае аўтаматычна, сам сабою. Самадзеючыя апараты.
2. Заснаваны на актыўным самастойным дзеянні. Асобая грамадская ўлада неабходна таму, што самадзеючая ўзброеная арганізацыя насельніцтва зрабілася немагчымай з часу расколу грамадства на класы... Ленін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Gladium facere culcitam
Зрабіць падушку з мяча (г. зн. пакончыць з сабою).
Сделать подушку из меча (т. е. покончить с собой).
бел. Налажыць/накласці на сябе рукі. Скараціць сабе век.
рус. Наложить на себя руки. Покончить с собой.
фр. Se donner la mort (Принести себе смерть).
англ. To commit suicide (Совершить самоубийство).
нем. Hand an sich legen (Руку на себя наложить). Sich den Tod geben (Покончить с собой).
Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)
пазале́пліваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., каго-што.
1. Заляпіць, заклеіць чым‑н. усё, многае. Пазалепліваць дзіркі. // Наклейваючы што‑н., укрыць усю паверхню. Пазалепліваць сцены афішамі.
2. Заляпіць, пакрыць сабою ўсё, многае або ўсіх, многіх. Снег пазалепліваў прахожых.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
перазнаёміцца, ‑млюся, ‑мішся, ‑міцца; зак.
Пазнаёміцца з усімі, многімі або паміж сабою. Расказваючы аб дарожных прыгодах, таўстун звяртаўся то да аднаго, то да другога пасажыра, і неяк само так выйшла, што ў купэ ўсе хутка перазнаёміліся. Васілёнак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
перацалава́цца, ‑луюся, ‑луешся, ‑луецца; зак.
Пацалавацца з усімі, многімі, пацалаваць адзін другога — пра ўсіх, многіх. Як Васіль, так і Хлор з Янкам пасля благаслаўлення перш пацалаваліся з Тадосяй, потым перацалаваліся паміж сабою і выйшлі з хаты. Гартны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
багамо́л, ‑а, м.
1. Набожны чалавек, які многа моліцца, ходзіць на багамолле. Нягледзячы на ранні час, па абодва бакі вуліцы стаялі на каленях багамолы, злажыўшы перад сабою рукі. Машара.
2. мн. (багамо́лы, ‑аў). Атрад драпежных насякомых паўднёвых краін.
[Назва дадзена па знешняму выгляду, які нагадвае позу чалавека ў час малення.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
вінтавы́, ‑ая, ‑ое.
1. Які мае дачыненне да вінта 1; на вінту, на вінтах. Вінтавы прэс.
2. Які прыводзіцца ў рух вінтом 1 (у 2 знач.). Вінтавы самалёт. Вінтавы буксір.
3. Які нагадвае сабою вінт 1. Вінтавая лесвіца.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
анекдаты́чны, ‑ая, ‑ае.
1. Які нагадвае сабою анекдот. Анекдатычнае апавяданне. Анекдатычны выпадак.
2. Неверагодны, недарэчны, варты анекдота. Анекдатычнае паведамленне.
3. Як з анекдота. Анекдатычная слава. □ [Тужыкаў] — тугадум, як той анекдатычны фін, — на пытанне, якое гадалі раніцай, адкажа ўвечары. Шамякін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
zusámmenreißen
*
1.
vt pyйнава́ць, разбіра́ць, зно́сіць (будынак)
2.
(sich) браць сябе́ ў ру́кі, (з ця́жкасцю) авало́дваць сабо́ю
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
тру́шчыць, ‑шчу, ‑шчыш, ‑шчыць; незак., каго-што.
Разм.
1. Біць, крышыць на дробныя часткі. Ногі рвуцца самі, лезуць у снег, крышаць нешта цвёрдае і хрусткае пад сабою — гэта ступаюць на шкло, трушчаць яго на друзачкі... Пташнікаў.
2. Ламаць, крышыць, разбураць. А міны ўсё вылі і вылі, трушчылі дрэвы, ссякалі галлё, запальвалі зямлянкі. Шамякін. Там, дзе дзік ламачча трушчыць, Дзе мелодый — незлічона, У славутай нашай пушчы — Рай для птушак і вучоных. Панчанка.
3. Знішчаць каго‑, што‑н. [Соміку] яскрава ўявілася, як рушыцца ўніз грузны кавалак, падбірае, камечыць і трушчыць пад сабою Рыгора. Крапіва.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)