тэрпе́ны, ‑аў; адз. тэрпен, ‑у, м.
Арганічныя рэчывы, якія знаходзяцца ў смале хвойных дрэў, эфірным масле, шкіпінары і выкарыстоўваюцца ў медыцыне, парфумерыі і пад.; вуглевадароды.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
цукры́сты, ‑ая, ‑ае.
1. Які змяшчае ў сабе значную колькасць цукру (у 1 знач.). Цукрысты плод.
2. Які мае структуру цукру (у 2 знач.). Цукрыстыя рэчывы.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
засво́іць сов., в разн. знач. усво́ить;
з. звы́чку — усво́ить привы́чку;
з. уро́к — усво́ить уро́к;
з. пажы́ўныя рэ́чывы — усво́ить пита́тельные вещества́
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
БІЯГЕ́НЫ
[ад бія... + ...ген(ы)],
біягенныя рэчывы, 1) рэчывы і хім. элементы, якія ўваходзяць у састаў усіх відаў арганізмаў і неабходныя для іх існавання. Важнейшыя: кісларод (каля 70% масы арганізмаў), вуглярод (18%), вадарод (10%), азот, кальцый, калій, фосфар, магній, сера, хлор, натрый. У клетках выконваюць структурную функцыю, ролю каталізатараў біяхім. рэакцый, рэгулююць асматычныя працэсы, з’яўляюцца складанымі часткамі буферных сістэм і рэгулятарамі пранікальнасці біял. мембран.
2) Рэчывы, якія арганізмы сінтэзуюць у ходзе жыццядзейнасці.
3) Рэчывы, што ўтварыліся ў выніку раскладання рэшткаў арганізмаў, але не зусім мінералізаваліся.
т. 3, с. 168
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
паліва,
рэчывы, пры спальванні якіх атрымліваецца цеплавая энэргія.
т. 11, с. 555
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
дэсіка́нты, ‑аў; адз. дэсікант, ‑а, М ‑нце, м.
Хімічныя рэчывы, якія ўжываюцца для высушвання сцёблаў і лісця раслін з мэтай паскарэння іх паспявання і аблягчэння машыннай уборкі ўраджаю.
[Ад лац. desiccare — высушваць.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
іані́ты, ‑аў; адз. іаніт, ‑а, М ‑ніце, м.
Рэчывы, здольныя выклікаць абмен іонамі, уплываць на абмен іонаў. Іаніты — адна з разнавіднасцей пластмас, якія маюць электрычна зараджаныя групы. «Маладосць».
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
люмінафо́ры, ‑аў; адз. люмінафор, ‑у, м.
Арганічныя і неарганічныя рэчывы, якія маюць здольнасць свяціцца пад уздзеяннем знешніх фактараў, дзякуючы чаму выкарыстоўваюцца ў вытворчасці лямп дзённага святла і пад.
[Лац. lumen — святло і грэч. phorós — які нясе.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
засво́іць, ‑свою, ‑своіш, ‑своіць; зак., што і з дадан. сказам.
1. Успрыняўшы што‑н. новае або чужое, зрабіць уласцівым, прывычным для сябе. Засвоіць правілы паводзін. □ Каліноўскі цвёрда засвоіў ад вялікіх рускіх рэвалюцыянераў-дэмакратаў.., што адзіным сродкам знішчэння самаўладства і ліквідацыі памешчыцкага землеўладання з’яўляецца ўзброенае паўстанне. Лушчыцкі.
2. Добра зразумеўшы што‑н., запомніць, вывучыць. Засвоіць курс сярэдняй школы.
3. Перапрацаваўшы, увабраць у сябе, спажыць (пра пажыўныя рэчывы). Засвоіць пажыўныя рэчывы.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
міцэ́ла, ‑ы, ж.
Спец.
1. Электрычна зараджаная калаідальная часцінка.
2. толькі мн. (міцэ́лы, ‑цэ́л і ‑цэ́лаў). Вельмі дробныя крышталічныя частачкі, з якіх складаюцца калоідныя рэчывы цела раслін і жывёл.
[Новалац. micella, ад лац. mica — крошка, крупінка.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)