байкапі́сец, ‑пісца, м.

Аўтар баек ​1 (у 1 знач.). Выдатны сатырык і байкапісец. Кандрат Крапіва ўнёс вялікі ўклад у развіццё беларускай савецкай літаратуры. Казека.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

кінакла́сіка, ‑і, ДМ ‑сіцы, ж.

Выдатныя творы кінамастацтва, якія аказваюць глыбокі ўплыў на яго развіццё і на доўгі час захоўваюць сваё мастацкае значэнне.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

генеты́чны, ‑ая, ‑ае.

1. Які мае адносіны да генезісу, вывучае паходжанне, развіццё чаго‑н. Генетычная сувязь.

2. Які мае адносіны да генетыкі. Генетычная інфармацыя.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ру́шыцца, -шуся, -шышся, -шыцца; зак. і незак.

1. зак. Скрануцца з месца, пачаць рух.

Р. з месца.

2. зак. Накіравацца куды-н.

Р. ў паход.

За кароткі час будаўніцтва значна рушылася наперад (перан.: атрымала далейшае развіццё).

3. незак. Тое, што і рухацца.

Ніхто не рушыцца з месцаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

развя́зка, -і, ДМ -зцы, мн. -і, -зак, ж.

1. гл. развязаць.

2. Збудаванне на аўтамабільных дарогах, якое дазваляе транспарту бесперапынна рухацца ў розных напрамках.

Пабудаваць новую развязку.

3. Заключны эпізод, які завяршае развіццё сюжэта мастацкага твора; вырашэнне канфлікту ў літаратурным творы (спец.).

Нечаканая р. рамана.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

перадгісто́рыя, ‑і, ж.

Перыяд, які папярэднічае гісторыі чаго‑н. Перадгісторыя чалавецтва. // Тое, што папярэднічае ўзнікненню, развіццю чаго‑н. і падрыхтоўвае гэтае развіццё, узнікненне. Перадгісторыя завода.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

геатэкто́ніка, ‑і, ДМ ‑ніцы, ж.

Раздзел геалогіі, які вывучае структуру, рухі, дэфармацыі і развіццё верхніх цвёрдых слаёў Зямлі ў сувязі з развіццём Зямлі наогул.

[Ад грэч. gē — зямля і tektónika — будаўніцтва.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

рух, -у, мн. -і, -аў, м.

1. У філасофіі — форма існавання матэрыі, бесперапынны працэс развіцця матэрыяльнага свету.

Няма матэрыі без руху і руху без матэрыі.

2. Перамяшчэнне каго-, чаго-н. у пэўным напрамку.

Вярчальны р.

Механізм прыйшоў у р.

Р. планет.

3. Змяненне становішча цела ці яго частак.

Р. рукі.

Танцавальныя рухі.

Ляжаць без руху.

4. перан. Унутраны штуршок, выкліканы якім-н. пачуццём, перажываннем.

Душэўныя рухі.

5. Язда, хада ў розных напрамках.

Р. транспарту.

Правілы дарожнага руху.

6. перан. Развіццё, напружанасць дзеяння.

Драматычны р. апавядання.

7. Актыўная дзейнасць многіх людзей, накіраваная на дасягненне агульнай сацыяльнай мэты.

Р. прыхільнікаў міру.

Нацыянальна-вызваленчы р.

8. Колькаснае ці якаснае змяненне; рост, развіццё.

Р. народанасельніцтва.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

пуцяво́дны, -ая, -ае.

У выразах:

1) пуцяводная зорка —

а) зорка, якая ўказвае напрамак дарогі;

б) перан. пра таго, хто вызначае чый-н. жыццёвы шлях, развіццё дзейнасці (кніжн.).

Ён быў не толькі братам, а і пуцяводнай зоркай усё жыццё;

2) пуцяводная ніць (кніжн.) — тое, што дапамагае знайсці правільны шлях, рашэнне.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

высокаарганізава́ны, ‑ая, ‑ае.

1. Які мае высокую арганізацыю, высокае развіццё; дасканалы. Высокаарганізаваная матэрыя.

2. Які ўмее добра арганізаваць сваю работу, наладзіць самадысцыпліну; дзелавіты, свядомы. Высокаарганізаваная асоба.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)