со́пуха, ‑і, ДМ ‑пусе, ж.

Абл.

1. Вусце печы і пад. Сопуха печы. □ Ціхон узяў клешчамі даўгаваты прэнт жалеза і сунуў яго ў сопуху горна. Сабаленка.

2. Сажа. Лахматыя камякі дыму кружацца між небам і зямлёю. Вось-вось — лезе сопуха ў ноздры, у рот, труціць чадам. Гартны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

мі́ксер, ‑а, м.

1. Спец. Сасуд для прыёму вадкага чыгуну з доменнай печы.

2. Прылада для прыгатавання розных сумесяў.

[Англ. mixer — змяшальнік, ад дзеясл. to mix — змешваць.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пашклі́ць, ‑шклю, ‑шкліш, ‑шкліць; зак., што.

Зашкліць усё, многае. У .. Крамарэвічавым доме паклалі падлогу, паставілі печы, пашклілі вокны. Чорны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

дапалі́цца, ‑паліцца; зак.

Разм.

1. Канчаткова спаліцца, згарэць. Дапалілася газа ў лямпе.

2. безас. Канчаткова выпаліцца. Дапалілася ў печы.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

дзіво́сы, ‑вос і ‑аў, мн.

Разм. Дзіўныя рэчы, здарэнні; цуды. Дзядзька падбаўляў страху, расказваючы на печы розныя дзівосы. Лужанін.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

◎ Кы́бка ’ямка ў печы’ (Шушк.). Гл. кебка.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Ашо́сцік ’пярэдняя пляцоўка перад вусцем печы’ (Касп.), рус. пск. ашосток (Тр. прибалт. диал. конф. 1968 г., Тарту, 1970, 182). З а‑шосцік месца, якое знаходзіцца каля шастка (стаяка на прыпечку, які падтрымлівае казырок печы)’.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

дапалі́ць сов.

1. (у чым) дотопи́ть (что);

д. у пе́чы — дотопи́ть печь;

2. доже́чь;

д. дро́вы — доже́чь дрова́

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

увіха́цца несов.

1. управля́ться, хлопота́ть;

гаспады́ня ўвіха́ецца каля́ пе́чы — хозя́йка управля́ется (хлопо́чет) о́коло пе́чи;

2. разг. (ухаживать) увива́ться

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

папрыбяга́ць, ‑ае; ‑аем, ‑аеце, ‑аюць; зак.

Прыбегчы — пра ўсіх, многіх. [Параска:] — У печы выпалю, каб цяплей было. Заўтра дзеці папрыбягаюць. Лобан.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)