покры́ться
1. (закрыть себя чем-л.) накры́цца;
2. (усеяться, заполниться по поверхности) пакры́цца; (обволочься) абкла́сціся; см. покрыва́ться 1, 2.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
зледзяне́ць
1. (пакрыцца льдом) veréisen vi (s), sich mit Eis bedécken;
2. (змерзнуць) erstárren vi (s)
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
абліпа́ць
1. (пакрыцца чым-н ліпкім) sich bedécken (mit étwas Klébrigem);
2. (шчыльна прылягаць) eng ánliegen
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
Абкарэ́лы ’закарэлы, закарузлы’ (БРС), абкарэць ’засохнуць, пакрыцца коркай’ (Касп.), ’узбрудзіць і засушыць той бруд’ (КЭС, лаг.). Відаць, абкарэлы (аб гэтым сведчыць дзеяслоў) — старая дзеепрыметнікавая форма. Першапачаткова абкарэць да кара.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
*Прасме́ргнуць, просмэ́ргнутэ ’прасмярдзець (напр., аб мясе)’ (брэсц., Нар. словатв.). Кантамінаванае слова: прасмярдзець + сморгаць, шморгаць. Параўн. яшчэ сморгі ’соплі’. Магчыма, мы маем тут і кантамінаванае значэнне ’прасмярдзець і пакрыцца сліззю’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
зацерушы́цца, ‑церушуся, ‑цярушышся, ‑цярушыцца; зак.
Пакрыцца тонкім слоем чаго‑н. сыпкага. Акопы ўжо зацерушыліся сасновымі іголкамі і параслі мохам і ягаднікам. Пташнікаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
адпаце́ць, ‑ее; зак.
Пакрыцца налётам вільгаці. Шыбы адпацелі. / у перан. ужыв. Вось так і загінуў куточак лясны, І хвоі смалой адпацелі. Бялевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прапрэ́ць, ‑прэю, ‑прэеш, ‑прэе; зак.
1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Прэючы, дайсці да гатоўнасці. Боб прапрэў.
2. Пакрыцца потам; прапацець.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
узбунтава́цца, -ту́юся, -ту́ешся, -ту́ецца; -ту́йся; зак.
1. Падняць бунт, паўстанне.
2. Прыйсці ў стан непакою, трывогі, узбударажыцца, усхвалявацца.
Ён узбунтаваўся, прачытаўшы такое.
3. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Пакрыцца хвалямі, прыйсці ў рух.
Рака ўзбунтавалася.
|| незак. узбунто́ўвацца, -аюся, -аешся, -аецца (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
Нахма́рыцца ’пакрыцца хмарамі; нахмурыцца’ (Нас., Гарэц., Растарг.), нахму́рыцца ’тс’ (Сл. ПЗБ). Да хмарыць, хмурыць ’станавіцца пахмурным, змрочным’, параўн. семантычную паралель балг. дыял. нъоблъчвъм съ ’станавіцца пахмурным, насуплівацца’ (ад облак ’хмара’).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)