БЕ́ЛЬСКІ

(Bielski) Іахім (каля 1540, в. Бяла, каля г. Серадз, Польшча — 8.1.1599),

польскі храніст і пісьменнік. Сын Марціна Бельскага. Вучыўся ў лютэранскай акад. гімназіі ў Бжэгу. З 1588 каралеўскі сакратар. У 1597 выдаў «Хроніку Польшчы» — грунтоўную пераробку з дапаўненнямі адной з кніг «Хронікі ўсяго свету» бацькі, якая даведзена да 1586 і асвятляе падзеі з пазіцый шляхты. Магчыма, з’яўляецца аўтарам «Далейшага працягу Польскай хронікі», дзе выкладзены падзеі 1587—98 (выд. ў Варшаве ў 1851). У творы падрабязна апісаны падзеі, звязаныя з Налівайкі паўстаннем 1595—96.

т. 3, с. 91

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

БІНАМІЯ́ЛЬНАЕ РАЗМЕРКАВА́ННЕ,

размеркаванне імавернасцяў ліку здарэнняў некаторай падзеі («поспеху») пры паўторных незалежных выпрабаваннях, калі пры гэтым вядома імавернасць кожнай такой падзеі. Для выпадковай велічыні, што прымае цэлыя значэнні k=1,2, ..., n з імавернасцю кожнай падзеі, роўнай p, імавернасць таго, што пры чарговым выпрабаванні будзе k=m, мае выгляд pm = C m n pm (1-p)m−n , дзе Cmnбінаміяльныя каэфіцыенты (адсюль і назва). Пры невял. выпрабаванняў для разлікаў карыстаюцца спец. табліцамі бінаміяльнага размеркавання, пры вялікай — бінаміяльнае размеркаванне набліжаецца да нармальнага размеркавання і можна карыстацца набліжанымі формуламі.

т. 3, с. 153

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

кінахро́ніка

(ад кіна- + хроніка)

кінафільм або кіначасопіс пра падзеі бягучага грамадскага жыцця.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

чрева́тый бага́ты (на што); по́ўны (чаго);

быть чрева́тым че́м-л. таі́ць у сабе́ што (бага́та чаго́), насі́ць у сабе́ што (бага́та чаго́), быць бага́тым на што, быць по́ўным чаго́;

собы́тия, чрева́тые после́дствиями падзе́і, небяспе́чныя на вы́нікі; падзе́і, які́я то́яць у сабе́ небяспе́чныя вы́нікі.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

вы́перадзіць сов.

1. опереди́ть, обогна́ть, перегна́ть;

в. — у бе́гу опереди́ть (обогна́ть, перегна́ть) в бе́ге;

2. предупреди́ть;

в. падзе́і — предупреди́ть собы́тия

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

відаво́чца, ‑цы, м.

Сведка якога‑н. здарэння, падзеі. Мая скарбонка цікавых дробязей, кур’ёзаў зрабіла мяне відавочцам, ды і не відавочцам, а ўдзельнікам хвалюючай жыццёвай гісторыі. Шынклер.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

астрало́гія, ‑і, ж.

Ілжывае вучэнне аб уплыве нябесных свяціл на зямныя падзеі і жыццё людзей (як і ў старажытнасць займаецца прадказаннем будучага па размяшчэнні нябесных свяціл).

[Грэч. astron — зорка і logos — вучэнне.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

futility

[fjuˈtɪləti]

n., pl. -ties

1) дарэ́мнасьць, ма́рнасьць, бескары́снасьць f.

2) малава́жнасьць, нява́жнасьць f.; легкаду́мнасьць f.

3) малава́жныя дзе́яньні, за́хады, падзе́і

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

наспе́ць

1. rifen vi (s), reif wrden;

2. (пра падзеі) hernreifen vi (s); akt wrden (быць неадкладным); sprchreif wrden (патрабаваць абмеркавання)

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс) 

апярэ́дзіць, -джу, -дзіш, -дзіць; -джаны; зак., каго-што.

1. Рухаючыся ў адным напрамку з кім-, чым-н., апынуцца наперадзе, абагнаць.

2. Зрабіць што-н. раней, чым што-н. адбылося.

А. падзеі.

|| незак. апярэ́джваць, -аю, -аеш, -ае і апераджа́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.

|| наз. апярэ́джанне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)