Ко́пань 1 ’копанка’ (Яшк., Сл. паўн.-зах., Яўс., Мат. Маг.). Гл. капаць.
Ко́пань 2 ’тарфянік’ (Сцяшк. Сл.). Да капаць (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Лганец ’ястрабок парасоністы, Hieracium umbellatum L.’ (маг., Кіс.). Відавочна, да ілгаць (гл.), параўн. манец ’тс’ (там жа). Гл. таксама лагунец.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Пляндзі́вый ’надакучлівы’ (Мат. Маг.). Магчыма, са ст.-польск. pletliwy ’баламут, гаваркі, балбатун’ < pleść ’плясці’, або ад plątać ’блытаць’, гл. ппяптаць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Праску́ра, праскурка, про́скура, праскура́, проску́рка ’прасвіра’ (Шат., Касп., Др.-Падб., Нас., Шпіл., Мік., ТС, Маш.; маг., Шн. 2). Гл. прасвірка.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Прычапу́рыцца, прычапуры́цца, прычыпуры́цца, прычапурэ́тыся ’адзецца па-святочнаму, убрацца, прыбрацца’ (Растарг.; в.-дзв., Шатал.; Жд., Мат. Гом., Мат. Маг.). Гл. чапурыцца.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Сулупо́н ’гаварун’ (Мат. Маг.), сулупну́ць ’сказаць недарэчнасць’ (карм., Мат. Гом.). Да салупаць (гл.) з семантычным развіццём ’высоўваць язык’ — ’гаварыць, балбатаць’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Таўку́чка ’бойкае месца, дзе прадаюць рэчы з рук’ (ТСБМ), ’кірмаш’ (Мат. Маг. 2), товку́чка ’тс’ (Вруб.). З рус. толку́чка ’тс’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Маташнік 1 лекавы ’белакапытнік гібрыдны, Petasites hybridus (L.) Gaertu’ (маг., Кіс.). Укр. мато́чник ’Petasites officinalis’. Назва расліны перанесена з ма́тачнік 5 паводле падабенства формы ліста (як і назва падбел — ва ўкр., рус., чэш. мовах).
Маташнік 2 ’залозніца крылатая, Scrophularia alata Gilib.’ (маг., Кіс.). Няясна. Магчыма, да ма́ціца (гл.), ’галоўны корань у дрэве’ паводле падабенства: у залозніцы таксама корань вялікі, вузлаваты.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Мульт, му́льта, му́льтан, мульта́н, мульты́н ’баваўняная тонкая варсістая тканіна’ (ТСБМ, Гарэц., Мядзв., Яруш., Касп., Бяльк., Мат. Гом., Шатал., Сл. ПЗБ, Мат. Маг.; томск., КЭС), мультаноўка ’хустка ў кветкі’ (слонім., Сцяшк. Сл.), ’кофта з мультану’ (Жд. 1), мульта́нка ’баваўняная коўдра’ (Нас.), мультоўка, мультаноўка ’фабрычная тканіна’ (маг., Бел. нар. адзенне). З польск. multan ’вельмі тонкая шарсцяная тканіна’, якое з франц. molleton ’тс’ < mollet ’мяккі, пяшчотны’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Кандра́цікі ’крыйічпік-дуброўка, Veronica chamaedrus L.’ (маг. Кіс.). Відавочна, з * квадрацікі ў сувязі з квадратнай формай (контурам) кветкі з чатырох пялёсткаў.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)