разбэ́рсаць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., што.
Разм.
1. Раскідаць, распусціць, разблытаць. Разбэрсаць клубок. □ [Параска] ўзяла разбэрсала .. [Андрэю] валасы, потым абхапіла за шыю, прыціснулася. Лобан.
2. Тое, што і разбарсаць. Бацька разбэрсаў аборы. Мыслівец.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
спы́тваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; незак., што.
Разм. Спрабаваць на смак; каштаваць. Пірагом запах хлеб — хто яго спытваў калі, той пірог. Лобан. // Есці. — Я даўно сала не спытваў, — сказаў тужліва Міхалючок. Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сыска́цца, сышчуся, сышчашся, сышчацца; зак.
Разм. Знайсціся; адшукацца. [Ціток:] — Хто гэта к нам прыйшоў? — Прымак Марылін сыскаўся, — адказала цешча. Лобан. Толькі пасля вайны сыскаўся .. [Пракоп Сыс]. Але ж у калгасе не захацеў быць. Вітка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
за́светла, прысл.
Завідна, да надыходу цемнаты. Трэба было спяшацца, каб засветла выбраць, дзе паставіць сакрэт. Быкаў. Як якога дня вяртаўся Алёшка дадому: бывала, што і засветла, а бывала, што і прыцемкам. Лобан.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
гні́да, ‑ы, ДМ гнідзе, ж.
1. Яйцо вошы.
2. Разм. пагард. Пра гадкага, нікчэмнага чалавека. — Хто цябе, гніда, забівае? — з агідай прамовіў Кандрат. Лобан.
•••
(І) гніды падохлі ў каго — дужа спужаўся.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
брандспо́йт, ‑а, М ‑йце, м.
1. Пераносная пажарная помпа.
2. Металічны наканечнік на пажарным рукаве для накіроўвання струменя вады. Віктар схапіў у свае рукі брандспойт і струмень вады накіраваў на людзей. Лобан.
[Гал. brandspuit.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
бале́ткі, ‑так; адз. балетка, ‑і, ДМ ‑тцы, ж.
Лёгкі, мяккі абутак у выглядзе туфляў без абцасаў. Андрэй толькі цяпер заўважыў, што .. [дзяўчынка] была ў балетках і таму бегала ціхенька, як кошачка. Лобан.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ві́скуцень, ‑кутня, м.
Абл. Вісклівы, пранізлівы вецер. Як можна сагрэцца ў такі віскуцень, як трымаць у руках зброю, як дыхаць? Кулакоўскі. [Віктар:] — Акалеў на гэтым віскутні. Здаецца, і кажушок цёплы, а прабірае. Лобан.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
падчысту́ю, прысл.
Разм. Поўнасцю, усё без астатку. [Мацвей:] — На два сталы жывучы, грошай не збярэш. Усё ў пыл ідзе. Падчыстую. Лобан. [Пазняк:] — Навошта гэта вы лес падчыстую нішчыце? Агаляеце зямлю. Тут жа пяскі. Дуброўскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пацэ́ліць, ‑лю, ‑ліш, ‑ліць; зак.
Трапіць у цэль. Алесь пацэліў дзвюма кулямі з трох — відаць было, як паляцелі каменныя пырскі. Караткевіч. // Патрапіць зрабіць. Доўга не мог пацэліць [Мароз], каб зашпіліць аплік каўняра. Лобан.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)