Ко́тка ’кошка’ (ТСБМ, Сл. паўн.-зах., Жд. 2, КЭС, лаг., Нік. Очерки, Сцяшк.). Гл. кот.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Круце́ль ’хітрун, махляр’ (ТСБМ, КЭС, лаг., Яруш., Касп.), ’непаседа’ (Нар. словатв.). Да круціць 2 (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Ку́льза ’прышчэп (пра дрэва)’ (КЭС, лаг.). Верагодны балтызм. Параўн. літ. kiilza ’чалавек з кароткай нагой’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Кус ’кусок’ (ТСБМ, Нас., Сл. паўн.-зах., КЭС, лаг., Бяльк., Сержп. Ск., Гарэц.). Гл. кусаць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Ласкава́ны ’штучна зроблены крамяным’ (КЭС, лаг.), драг. лоскованы ’глянцаваны’, ласкованы ’тс’ (Нас.). Да лоск (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Піля́вы ’рухавы чалавек’ (КТС — Ц. Гартны), пілаваць ’гізаваць’ (лаг., Сл. ПЗБ). Да таіць 2 (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ашчаджа́ць ’эканоміць, адкладаць у запас’ (КЭС, лаг.), ашчадны ’беражлівы’ (БРС, Гарэц.), ашчэдны (Касп., КЭС, лаг.), укр. ощажати, ощадний, польск. oszczędzać, oszczędny, oszczędač, чэш. дыял. oščadať se ’скупіцца’. Да прасл. ščediti, параўн. шчадзіць ’берагчы’, шчадны ’беражлівы, эканомны’; цэнтральнаславянскі арэал сведчыць, магчыма, пра інавацыю з цэнтрам хутчэй за ўсё на польскай тэрыторыі.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Лушча́к ’слюда’ (ТСБМ). Да лу́шчыць (гл.). Параўн. аналагічнае ўтварэнне ўкр. лупа́к, бел. лупня́к ’сланец’. Такім жа чынам утворана лексема лушчак ’лузан’ (рэч., Мат. Гом.; лаг., Сл. ПЗБ; КЭС, лаг.), як і ўкр. лущак, польск. łuszczak, макед. лушна́к, балг. лушта́к, луштна́к, для якіх Слаўскі (5, 365) выводзіць прасл. дыял. luščakъ ’лузан’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Казна́ ’асоба, што многа гаворыць і ўсіх абгаворвае’ (КЭС. лаг.). Рэгіянальны наватвор ад казніць ’абгаворваць’ (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Карна́ты ’кароткі, адрэзаны’ (Нас., Касп., Федар. VII; КЭС. лаг.). Дзеепрыметнік з т‑суфіксацыяй ад карнаць (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)