зо́латца, ‑а, н.
1. Ласк. да золата.
2. Тое, што і золатка. — Ха-ха-ха, золатца маё, — смяецца весела Сымоніха, — .. другім чалавекам Сымон зрабіўся; цяпер у мяне не жыццё, а проста рай. Бядуля.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
гару́шка, ‑і, ДМ ‑шцы; Р мн. ‑шак; ж.
Абл. Невысокая горка, маленькі ўзгорак. Сцежка падымаецца ад саснячку на гарушку. Пташнікаў. Унізе, пад гарушкаю, пераліваецца цераз дарогі і сцежкі растопленае золата нівы. Вялюгін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
цюпа́га, ‑і, ДМ ‑пазе, ж.
Горная сякера. Эх, каб ведаў я, хлапчына, Дзе схаваныя ў магнатаў Бочкі поўныя і скрыні Срэбра, золата, дукатаў, — Сваёй востраю цюпагай Я разбіў бы іх, рассыпаў. Танк.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
аўрыпігме́нт
(ад лац. aurum = золата + пігмент)
мінерал класа сульфідаў залаціста-жоўтага колеру з алмазным бляскам.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
бута́ра
(лац. butarium = бочка)
прыстасаванне для прамывання пяску пры здабыванні золата, плаціны, алмазаў і інш.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
перкаля́цыя
(лац. percolatio)
спосаб вышчалочвання руд, пераважна медных акісленых і тых, у якіх утрымліваецца золата.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
зро́ду, прысл.
Разм.
1. (пры дзеяслове з адмоўем). Ніколі, ні разу за ўсё жыццё. — Такой пшаніцы мы і, праўда, зроду не бачылі — буйная, спорная, што золата. Краўчанка.
2. Ад самага нараджэння; здаўна. Зроду глухі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
żółć
ж.
1. жоўць;
2. перан. жоўць; злосць;
3. золата (пра колер)
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
спарахне́лы, ‑ая, ‑ае.
1. Які згніў, ператварыўшыся ў труху. Пахла мохам, грыбамі, спарахнелым дрэвам. Лупсякоў.
2. перан. Састарэлы, драхлы (пра чалавека). [Стары Рыгор:] — Я вось ужо не золата і не серабро, а спарахнелы пень, ледзьве дыхам. Ваданосаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
шліх, ‑у, м.
Спец. Асадак з зерняў цяжкіх мінералаў, які атрымліваецца пры прамыўцы вадою рыхлых ці здробненых горных народ і руд. // Пясок, які змяшчае ў сабе золата ці плаціну, прамыты і прасеяны для выдалення прымешак.
[Ням. Schlich.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)