шматма́ршавы, ‑ая, ‑ае.
Які мае многа маршаў 1 (у 4 знач.). Ад брацкіх магіл савецкіх воінаў да Заходняй Дзвіны па схілу высокага берага будзе спускацца прыгожая шматмаршавая лесвіца. «Звязда».
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
семі́ты, -аў, адз. семі́т, -а, М -мі́це, м.
Група блізкіх па мовах народаў, былых або цяперашніх насельнікаў паўднёва-заходняй Азіі і паўночнай Афрыкі, да якіх адносяцца старажытныя вавіланяне, асірыйцы, фінікійцы і іншыя, а таксама сучасныя народы: арабы, яўрэі, сірыйцы, эфіопы.
|| ж. семі́тка, -і, ДМ -тцы, мн. -і, -так.
|| прым. семі́цкі, -ая, -ае і семіты́чны, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Радны́ ’родны’ (брасл., Сл. ПЗБ). Гл. ро́дны. Пераход націску адбыўся пад уплывам аднакарэннага рус. родно́й ’родны’ ці ў выніку характэрнага для паўночна-заходняй зоны беларускіх гаворак зруху націску, параўн. куры́ца ’курыца’ і пад.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
падняво́лле, ‑я, н.
Няволя. А на зямлі быў час суровы — У падняволлі жыў народ. Машара. Мікалай Міхайлавіч быў ураджэнцам Заходняй Беларусі, першыя гады яго маленства прайшлі пры панскім падняволлі. Хадкевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
фео́д, ‑а, М ‑дзе, м.
Гіст. У Заходняй Еўропе ў перыяд сярэдневякоўя — зямля, пасада ці даход, які атрымліваў васал ад свайго сеньёра як спадчыннае ўладанне за ваенную ці адміністратыўную службу.
[Ад лац. feodum.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Каму́на ’група людзей, аб’яднаная для супольнага жыцця пры абагульненні працы і сродкаў вытворчасці’, ’камунізм’, ’тып гарадскога самакіравання ў сярэдневяковай Заходняй Еўропе’ (ТСБМ, Яруш.). З польск. або з рус. мовы. Першакрыніца франц. commune ’гміна, абшчына’.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ліцэ́й, ‑я, н.
1. Сярэдняя (або вышэйшая юрыдычная) мужчынская навучальная ўстанова закрытага тыпу ў дарэвалюцыйнай Расіі для дзяцей дваран. Царска-сельскі ліцэй.
2. Сярэдняя навучальная ўстанова ў некаторых краінах Заходняй Еўропы.
[Ад грэч. Lykeion — назва школы ў Старажытнай Грэцыі паблізу храма Апалона Лікейскага, дзе вучыў Арыстоцель.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
двухмо́ўны, ‑ая, ‑ае.
1. Які карыстаецца дзвюма мовамі. Міністр Тугут хоча абаперціся ў Заходняй Беларусі на кулака, дае пазыкі, адкрывае двухмоўныя школы, прыдобрываецца. Пестрак.
2. Складзены на дзвюх мовах. Двухмоўны слоўнік.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
засяля́ць, ‑яю, ‑яеш, ‑яе; незак., што.
1. Незак. да засяліць.
2. Насяляць пэўную тэрыторыю. У новым каменным веку [неаліце] ледзь не ўсю тэрыторыю сучаснай заходняй Беларусі засялялі плямёны так званай нёманскай культуры. «Помнікі».
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
ваяво́да, ‑ы, ДМ ‑дзе, м.
1. Гіст. На тэрыторыі Старажытнай Русі — начальнік войска, кіраўнік горада ці акругі.
2. На тэрыторыі Заходняй Беларусі з 1920 да 1939 года і ў Польшчы — кіраўнік ваяводства.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)