зблі́зіцца, збліжуся, зблізішся, зблізіцца; зак.

1. Перамясціцца на больш блізкую адлегласць, наблізіцца адзін да аднаго. Машыны зблізіліся. Касмічны карабель зблізіўся з арбітальнай станцыяй.

2. Уступіць у блізкія (сяброўскія, інтымныя і пад.) адносіны з кім‑н.; стаць блізкім адзін другому. Калі дзядзька стаў калгасным пастухом, .. Алесь яшчэ больш зблізіўся з ім. Сіняўскі. Хіма, якая доўга жыла нелюдзем, пакрысе зблізілася з суседзямі, зрэдку заходзіла і да Дашынай маці. Ракітны. // перан. Блізка пазнаёміцца з чым‑н., заняцца чым‑н. Там ён яшчэ больш зблізіўся з тэхнікай і пасля дэмабілізацыі, ужо сталым камсамольцам, адразу ж падаўся вучыцца ў Магілёўскую школу механікаў МТС. «Звязда».

3. Стаць падобнымі, выявіць падабенства. Словы зблізіліся па значэнню. □ Пасля вызвалення ад польска-шляхецкага прыгнёту шляхі ўкраінскага і беларускага народаў не разышліся, а яшчэ больш зблізіліся. «Полымя».

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

другі́

1. второ́й;

д. клас — второ́й класс;

~го́га кастры́чніка — второ́го октября́;

2. (повторный) второ́й, втори́чный;

д. прые́зд — второ́й (втори́чный) прие́зд;

3. (при противоположении или перечислении) друго́й, ино́й;

аднаму́ чалаве́ку го́рача, а ~го́му хо́ладна — одному́ челове́ку жа́рко, а друго́му хо́лодно; ино́му челове́ку жа́рко, а ино́му хо́лодно;

4. (второстепенный, не главный) второ́й;

на ~гі́х ро́лях — на вторы́х роля́х;

на ~гі́м пла́не — на второ́м пла́не;

5. (заменяющий первого, настоящего) второ́й;

~га́я радзі́ма — втора́я ро́дина;

6. (следующий после первого) друго́й, сле́дующий;

д. раз, ~гім ра́зам — в друго́й (в сле́дующий) раз;

7. в знач. сущ. друго́й, ино́й;

◊ да ~го́га прышэ́сця — ирон. до второ́го прише́ствия;

~гі́м на́варатам — второ́й раз, втори́чно, повто́рно;

~га́я нату́ра — втора́я нату́ра;

~га́я маладо́сць — втора́я мо́лодость;

адзі́н друго́га ва́рты — друг дру́га сто́ят; два сапога́ па́ра;

ігра́ць другу́ю скры́пку — игра́ть втору́ю скри́пку;

з другі́х рук (даве́дацца, атрыма́ць) — из вторы́х рук (узна́ть, получи́ть);

дзень-д. — день-друго́й;

адзі́н за другі́м — друг за дру́гом, оди́н за други́м, гусько́м;

~го́е дыха́нне — второ́е дыха́ние;

да другі́х пе́ўняў (прасе́дзець, прагавары́ць) — до вторы́х петухо́в (просиде́ть, проговори́ть);

адна́ нага́ тут, друга́я там — одна́ нога́ здесь, друга́я там;

у адно́ ву́ха ўвайшло́, а ў друго́е вы́йшла — погов. в одно́ у́хо вошло́, а в друго́е вы́шло;

не капа́й друго́му я́мы, сам ува́лішся ў яе́ — посл. не рой друго́му я́мы, сам в неё упадёшь;

сам не гам і друго́му не дам — погов. соба́ка на се́не;

пашлі́ дурно́га, а за ім ~го́га — посл. дурака́ пошлёшь, а за ним и сам пойдёшь

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

абяца́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак. і незак.

1. з інф. Даваць абяцанне што‑н. зрабіць. Крысціна ідзе на спатканне з незнаёмым мужчынам, які абяцаў знайсці ёй працу. Васілевіч. Сам не мае, а другому абяцае. Прыказка. // каго-чаго, каго-што і каму-што. Даваць абяцанне каму‑н. аддаць, перадаць што‑н. у яго распараджэнне. За галаву Ціхана мінскі губернатар абяцаў тады вялікія грошы. Бядуля. Нашы сцежкі сышліся зусім нечакана. Ды я ні разу яшчэ не падумаў, што лёс абяцаў мне не гэтую. Брыль.

2. што і без дап. Выклікаць якія‑н. спадзяванні, падаваць надзеі на што‑н. Глядзеў, ці хіліцца ўніз дым, — Дажджу нішто не абяцала. Колас. Я хапаўся за ўсякую думку, якая магла абяцаць які-небудзь ратунак. Якімовіч.

•••

Абяцаць залатыя горы — вельмі многа абяцаць, не клапоцячыся аб выкананні абяцанага.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

De gustibus (et coloribus) non est disputandum

Пра густы (і колер) не варта спрачацца.

О вкусах (и цвете) не следует спорить.

бел. Хто любіць арбуз, а я ‒ Кацярыну. Каму падабаецца поп, каму ‒ пападдзя, а каму ‒ папова дачка. Хто любіць выпіць, а я новыя боты.

рус. На вкус, на цвет товарища нет. Кому что любо: кому квасок с ледку, кому бражка на медку. У всякого свой вкус, один другому не указчик: кто любит арбуз, а кто свиной хрящик. О вкусах не спорят. У всякого свой вкус и своя манера: кто любит арбуз, а кто офицера. Для матушки княгини угодны дыни, а для батюшкиного пуза надо арбузы. На вкус, на любовь да на цвет спора нет. Кто любит ситец полосатый, а кто народ носатый. Кому что по душе, а цыгану ‒ яичница.

фр. Des goûts et des couleurs on ne discute pas (О вкусах и о цвете не спорят).

англ. Tastes differ (Вкусы разнятся). Everyone to his liking (У каждого свой вкус).

нем. Über den Geschmack läßt sich nicht streiten (О вкусе не спорят).

Шасцімоўны слоўнік прыказак, прымавак і крылатых слоў (1993, правапіс да 2008 г.)

змяні́цца, змянюся, зменішся, зменіцца; зак.

1. Стаць іншым; перамяніцца. Змянілася жыццё ў вёсцы. Колас. — А я цябе не адразу пазнаў. Змяніўся ты крыху. Чарнышэвіч. // Змяніць свой напрамак (пра вецер). [Алесю] здалося, што вецер змяніўся, падзьмуў ужо інакш. Ракітны.

2. Вызваліцца ад абавязкаў, якія выконваюцца пазменна. Змяніцца з дзяжурства. □ Я толькі што змяніўся з вахты, бягу пагрэцца і падвесці. А. Вольскі.

3. Змяніць адзін аднаго на службовым месцы, пасадзе. Тры старшыні змянілася да Аляксея ў «Світанні» пасля вайны. Пальчэўскі.

4. чым, на што. Саступіць месца чаму‑н. другому, замяніцца чым‑н. Дзень змяніўся на вечар. Мурашка. Радасць змянілася спалохам, прадчуваннем нечага жудаснага. Шамякін.

5. безас. Разм. Змяніць на сабе бялізну, адзенне. [Боганчык] падумаў, што загібее зусім, калі не зменіцца ў сухое. Пташнікаў.

•••

Змяніцца з твару — набыць іншы выгляд, выраз твару (пад уплывам моцных перажыванняў, хваробы і пад.). Маша прыкметна змянілася з твару, хоць і намагалася не выдаць свайго хвалявання. Шамякін.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

я́ма ж.

1. я́ма, род. я́мы ж.;

во́лчья я́ма охотн., воен. во́ўчая я́ма;

возду́шная я́ма ав. паве́траная я́ма;

2. (тюрьма) уст. турма́, -мы́ ж.; астро́г, -га м.;

◊

рыть себе́ я́му на сябе́ нож вастры́ць; пятлю́ шука́ць;

не рой друго́му я́мы — сам в неё попадёшь посл. хто на друго́га я́му капа́е, сам ча́ста ў яе ўпада́е; не рабі́ каму́ бяды́, бо сам яе́ сустрэ́неш; не бі чужо́га це́ла — бу́дзе сваё цэ́ла.

Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (2012, актуальны правапіс)

сам, род., вин. само́га, дат. само́му, твор., предл. самі́м; ж. сама́, ср. само́; мн. са́мі мест. опред., м.

1. в разн. знач. сам;

я сам гэ́та ве́даю — я сам э́то зна́ю;

цяпе́р ён і сам не рад — тепе́рь он и сам не рад;

са́мі зно́йдуць даро́гу — са́ми найду́т доро́гу;

гэ́та само́ жыццё — э́то сама́ жизнь;

сам гэ́ты факт ра́дуе мяне́ — сам э́тот факт ра́дует меня́;

2. в знач. сущ., уст. (хозяин, глава) сам;

сам загада́ў — сам приказа́л;

◊ сам-на́сам — с гла́зу на гла́з;

сам не свой — сам не свой;

сам па сабе́ — сам по себе́; как таково́й;

сам (сама́, само́) сабо́й — сам (сама́, само́) собо́й;

сам сабе́ гаспада́р — сам себе́ хозя́ин;

сам сабе́ галава́ — сам себе́ голова́;

сам сабе́ — про себя́;

быць самі́м сабо́ю — быть сами́м собо́ю;

сам не рад — (и) сам не рад;

сам праз сябе́ — сам по себе́;

сам не ў сабе́ — сам не свой;

само́ сабо́й разуме́ецца (зразуме́ла) — само́ собо́й разуме́ется;

сам чорт не разбярэ́ — сам чёрт не разберёт;

які́я са́мі, такі́я і са́ні — погов. каки́е са́ми, таки́е и са́ни; по Се́ньке и ша́пка;

са́мі з вуса́мі — погов. са́ми с уса́ми;

не капа́й друго́му я́мы (я́му), сам ува́лішся ў яе́ — посл. не рой друго́му я́мы (я́му), сам в неё упадёшь;

сам не гам і друго́му не дам — погов. соба́ка на се́не

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

switch

[swɪtʃ]

1.

n.

1) уключа́льнік, улуча́льнік, пераключа́льнік -а m.

2) чыгу́начная стрэ́лка

3) заме́на f.; перада́ча f.

a switch of votes to ano ther candidate — перада́ча галасо́ў друго́му кандыда́ту

4) прут -а́ m.

2.

v.t.

1) улуча́ць; уключа́ць

2) пераво́дзіць, пераво́дзіць

to switch a train to another track — пераве́сьці цягні́к на і́ншыя рэ́йкі

3) зьмяня́ць

to switch the subject — зьмяні́ць тэ́му

4) удара́ць, маха́ць

The horse switched his tail to drive off the flies — Конь махну́ў хвасто́м, каб адагна́ць мух

3.

v.i.

мяня́цца; замяня́цца

The boys switched hats — Хлапцы́ памяня́ліся ша́пкамі

Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс) 

пасава́ць ​1, ‑суе; незак.

Падыходзіць, адпавядаць каму‑, чаму‑н. Голас .. [Любы] быў пявучы і таксама, як і твар, страшэнна не пасаваў да ўсяго яе выгляду. Чорны. Да яго постаці вельмі пасавала вайсковая форма, якую ён, як кіраўнік мясцовай групы «Стшэльца», надзяваў у кожнае свята. Чарнышэвіч. Тонкія рысы твару неяк не пасавала да такога дужага асілка, якім быў Андрэй. Ваданосаў.

пасава́ць ​2, ‑сую, ‑суеш, ‑суе; незак., што і без дап.

Перадаваць адзін другому мяч, шайбу і пад. у спартыўнай гульні. Дзеці забаўляліся каля гімнастычнага гарадка, пасавалі мяч. Беразняк. Гульня пайшла яшчэ весялей, з жартамі і смехам. Хлопец у белай шапачцы стаяў насупраць Васіліны, пасаваў увесь час на яе, і яна спачатку хвалявалася. Савіцкі.

[Ад англ. pass — перадаваць.]

пасава́ць ​3, ‑сую, ‑суеш, ‑суе; незак.

1. Пры гульні ў карты адмовіцца ўдзельнічаць у розыгрышы да наступнай раздачы карт.

2. перан.; перад кім-чым і без дап. Прызнаваць сябе бяссільным перад чым‑н.; здавацца. Я не хацеў пасаваць перад братам і, хаця абліваўся ўвесь потам, аж прыгнуўся — стараўся захапіць як мага шырэйшы пракос. Сачанка.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

спатка́цца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; зак.

1. Трапіцца каму‑н. насустрач; сысціся з кім‑н., рухаючыся з розных бакоў. Бабка борздзенька павярнулася і ў дзвярах спаткалася з Чэсем. Колас. Па дарозе жнеі спаткаліся з незнаёмай. Гурскі. Праз некалькі дзён .. [Усця] выпадкова спаткалася з Васілём насупраць сельсавецкага двара. Кулакоўскі. // Сутыкнуцца, дакрануцца. Але глянь, Марселіна, нашы рукі спаткаліся зноў. Гэта ж праўда, што больш я ніколі не страчу цябе? Кірэенка. // Паглядзець адзін другому ў вочы, абмяняцца поглядамі. Гаворачы, [Кастусь] зірнуў на дзяўчат і на момант спаткаўся поглядам з Аксанінымі вачыма. Галавач. Нашы позіркі спаткаліся, і Зіна ўсміхнулася. Грамовіч. // Выявіць што‑н. у сваім жыцці, дзейнасці. Больш праўдзіва выступае непрыстасаванасць героя да фізічнай працы, з якой ён спаткаўся на лесапільні. Хромчанка.

2. Сысціся для сумеснага правядзення часу, па справе і пад.; убачыцца з кім‑н. У нядзелю .. [Лёдзя і Юрка], як і было ўмоўлена, спаткаліся ля ўваходу ў Палац культуры будаўнікоў. Карпаў. Радасна, прыемна спаткацца, пагутарыць з дружнымі і вясёлымі жыхарамі Заполля. Бялевіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)