свісця́чы, -ая, -ае (спец.).

Які ўтвараецца пры праходжанні струменя паветра праз вузкую шчыліну ў месцы збліжэння пярэдняй часткі языка з верхнімі пярэднімі зубамі.

С. зычны гук.

Мяккі с. (наз.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

шчо́ўк.

1. -у, мн. -і, -аў, м. Кароткі сухі гук ад стрэлу, дзеяння якога-н. механізма і пад.

Пачуўся металічны ш.

2. у знач. вык. Шчоўкнуць (разм.).

Ш. курком.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

адшчо́ўкваць

‘утвараць рэзкі, адрывісты гук пры ўдары, сутыкненні, у час работы якога-н. апарата, прыбора, механізма і пад.; лічыць што-небудзь; счышчаць што-небудзь’

дзеяслоў, пераходны/непераходны, незакончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Цяперашні час
адз. мн.
1-я ас. адшчо́ўкваю адшчо́ўкваем
2-я ас. адшчо́ўкваеш адшчо́ўкваеце
3-я ас. адшчо́ўквае адшчо́ўкваюць
Прошлы час
м. адшчо́ўкваў адшчо́ўквалі
ж. адшчо́ўквала
н. адшчо́ўквала
Загадны лад
2-я ас. адшчо́ўквай адшчо́ўквайце
Дзеепрыслоўе
цяп. час адшчо́ўкваючы

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

цмакану́ць

‘утварыць губамі гук, падобны гуку ўсмоктвання (без прамога дапаўнення: цмакануць языком); пацалаваць каго-небудзь, што-небудзь; смактануць (цыбук, люлюку і пад.)’

дзеяслоў, пераходны/непераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Будучы час
адз. мн.
1-я ас. цмакану́ цмаканё́м
2-я ас. цмакане́ш цмаканяце́
3-я ас. цмакане́ цмакану́ць
Прошлы час
м. цмакану́ў цмакану́лі
ж. цмакану́ла
н. цмакану́ла
Загадны лад
2-я ас. цмакані́ цмакані́це
Дзеепрыслоўе
прош. час цмакану́ўшы

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

цма́кнуць

‘утварыць губамі гук, падобны гуку ўсмоктвання (без прамога дапаўнення: цмакнуць языком); пацалаваць каго-небудзь, што-небудзь; смактануць (цыбук, люлюку і пад.)’

дзеяслоў, пераходны/непераходны, закончанае трыванне, незваротны, 1-е спражэнне

Будучы час
адз. мн.
1-я ас. цма́кну цма́кнем
2-я ас. цма́кнеш цма́кнеце
3-я ас. цма́кне цма́кнуць
Прошлы час
м. цма́кнуў цма́кнулі
ж. цма́кнула
н. цма́кнула
Загадны лад
2-я ас. цма́кні цма́кніце
Дзеепрыслоўе
прош. час цма́кнуўшы

Крыніцы: piskunou2012.

Граматычная база Інстытута мовазнаўства НАН Беларусі (2025, актуальны правапіс)

гуча́льны, ‑ая, ‑ае.

Які ўтварае гук, валодае здольнасцю гучаць. Гучальны буй.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

вы́свіст, ‑у, М ‑сце, м.

Гук свісту. Высвісты флейты. Высвісты птушак.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

прагуча́ць, 1 і 2 ас. не ўжыв., -чы́ць; зак.

1. Раздацца (пра які-н. гук).

Прагучаў стрэл.

2. Праявіцца, выявіцца (у гуку, голасе і пад.).

У яго голасе прагучала іронія.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

яць, -я, м.

Назва літары «Ѣ», што абазначала ў старажытнасці асаблівы гук, які пазней супаў з «е».

◊

На яць (разм., жарт.) — вельмі добра, як патрабуецца.

Выканаць што-н. на яць.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

зы́чны

1. гро́мкий, зы́чный;

2. грам. согла́сный;

з. гук — согла́сный звук;

мя́ккія ~ныя — мя́гкие согла́сные

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)