візантыйскі юрыст, складальнік практычнага дапаможніка па рымскім праве «Настаўленне да законаў, або Шасцікніжжа» (5 кніг пра розныя пытанні цывільнага права і адна пра злачынствы і пакаранні). Некаторыя палажэнні «Шасцікніжжа» мелі сілу закону (у Грэцыі) або былі крыніцай мясцовага права (у Бесарабіі).
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
Алі́мп
(гр. Olympos = назва гары ў Грэцыі, дзе паводле ўяўленняў старажытных грэкаў жылі багі)
выбранае кола якога-н. таварыства (напр. літаратурны а.).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
Арка́дзія
(гр. Arkadia = назва гарыстай вобласці ў Грэцыі, насельніцтва якой у старажытнасці займалася жывёлагадоўляй)
вобраз ідэальнай краіны «шчаслівых пастухоў» у ідылічнай паэзіі.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
мальва́зія
(іт. malvasia, ад Malvasia = назва горада ў Грэцыі)
салодкае вінаграднае віно, якое вырабляецца на астравах Міжземнага мора і на поўдні Еўропы.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
метэ́кі
(гр. metoikoi = перасяленцы)
асабіста вольныя, але палітычна бяспраўныя чужаземцы, якія пастаянна жылі ў Стараж.Грэцыі; займаліся гал. ч. рамяством і гандлем.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
пале́стра
(лац. palaestra, ад гр. palaistra = месца гімнастычных практыкаванняў)
1) гімнастычная школа для хлопчыкаў у Стараж.Грэцыі;
2) адвакатура ў даўняй Польшчы.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
сафі́ст
(гр. sophistes)
1) платны настаўнік філасофіі і красамоўства ў Стараж.Грэцыі;
2) той, хто карыстаецца сафізмамі для доказу заведама няправільных думак.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
А́РГАС
(Argos),
горад у Грэцыі на п-ве Пелапанес. Засн. ў пач. 2-га тыс. да н.э. У 15—14 ст. да н.э. адзін з цэнтраў ахейскага аб’яднання. Пасля захопу яго ў 12—11 ст. да н.э. дарыйцамі гал. сапернік Спарты. Дасягнуў росквіту ў час праўлення тырана Федона (7 ст. да н.э.), які першы ў Грэцыі пачаў чаканіць сярэбраную манету. У час грэка-персідскіх войнаў 500—449 да н.э. захоўваў нейтралітэт. У 4 ст. да н.э. трапіў у залежнасць ад Македоніі. У 229 да н.э. ўвайшоў у Ахейскі саюз. З 146 да н.э. пад уладай Рыма. У 297 і 395 н.э. разбураны готамі. У ант. часы з мастацкай школы Аргаса выйшлі грэч. скульптары Агелад, Паліклет, Палімед. Археал. раскопкі вядуцца з 1902.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
АБА́К, абака
[ад грэч. abax (abakos) дошка],
1) дошка для арыфм. вылічэнняў, якой карысталіся ў Стараж.Грэцыі і Рыме, пазней у Зах. Еўропе (да 18 ст.). Першапачаткова гладкая дошка, пасыпаная пяском і падзеленая на палосы, у якіх размяшчаліся лічыльныя маркі (каменьчыкі, косці, манеты). У краінах Д. Усходу карысталіся кіт. абакам — суанпанам,
у Расіі — лічыльнікамі.
2) У намаграфіі абакі — спец. лічыльныя намаграмы.
3) У архітэктуры — плоская, квадратная ў плане пліта, на якую апіраецца антаблемент; верхняя частка капітэлі. Як элемент класічнага арх.ордэра з’явіўся ў Стараж.Грэцыі. У розных тыпах ордэра набываў своеасаблівую маст. апрацоўку: прафіляванне і арнаментыку ў выглядзе іонікаў у іанічным, ляпныя разеткі ў карынфскім і кампазітным ордэрах. Пашыраны пераважна ў манум. мураваных і драўляных палацавых і грамадскіх збудаваннях класіцызму.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
ГЛЮ́КСБУРГІ
(ням. Glücksburg, лац. Glücksborg),
Шлезвіг-Гольштэйн-Сёнерборг-Глюксбургі, дацкая, нарв. і грэч. каралеўскія дынастыі. У Даніі правілі Глюксбургі: Крысціян IX [1863—1906], Фрэдэрык VIII [1906—12], Крысціян Х [1912—47], Фрэдэрык IX [1947—72], Маргрэтэ II з 1972; у Нарвегіі: Хокан VII [1905—57], Улаф V [1957—1991], Харальд V [з 1991]; у Грэцыі: Георг І, Канстанцін І [1913—17, 1920—22], Аляксандр [1917—20], Георг II, Канстанцін II [1964—74].
