крэціні́зм
(фр. crétinisme)
1) прыроджаная разумовая адсталасць і фізічная недаразвітасць, абумоўленая парушэннем функцый шчытападобнай залозы і галаўнога мозга;
2) перан. тупасць, абмежаванасць розуму.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
паркінсані́зм
(ад англ. Parkinson = прозвішча англ. урача)
хваравіты стан, звязаны з паражэннем глыбокіх аддзелаў галаўнога мозгу пры энцэфаліце, атэрасклерозе сасудаў мозгу і інш.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
нерв, -а, мн. -ы, -аў, м.
1. Адзін са шматлікіх пучкоў валокнаў у выглядзе белых канацікаў, якія ідуць ад галаўнога і спіннога мозга да органаў пачуццяў, мышцаў, залоз і інш. і даюць целу магчымасць рухацца і адчуваць.
Зрокавы н.
2. мн. Уся такая сістэма, якая вызначае дзейнасць арганізма, стан і паводзіны чалавека.
Нервы не вытрымалі.
3. перан. Цэнтр якой-н. дзейнасці, асноўная дзейная сіла чаго-н.
Нёман быў нервам сяла.
◊
Выматаць усе нервы (разм., неадабр.) — змучыць, давесці да знямогі.
Іграць на нервах (разм., неадабр.) — гнявіць, нерваваць каго-н. чым-н.
Трапаць нервы (разм., неадабр.) — хвалявацца, моцна нерваваць каго-н.
|| прым. нерво́вы, -ая, -ае.
Н. цэнтр.
Нервовыя хваробы.
Нервовая сістэма.
Н. цік.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
архіко́ртэкс
(ад архі- + лац. cortex = кара)
філагенічна (гл. філагенез) адносна старажытная частка кары вялікіх паўшар’яў галаўнога мозга пазваночных; развіваецца ў эвалюцыі пазней за палеакортэкс.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
эле́ніум
(лац. elenium, ад гр. elenion = чысцец)
лекавы прэпарат, які ўжываюць пры неўрозах, псіхічных хваробах, пашкоджаннях галаўнога і спіннога мозгу і ў хірургічнай практыцы.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
КУЛЬЧЫ́ЦКІ Уладзімір Адамавіч
(н. 6.3.1948, ст. Даурыя Борзінскага р-на Чыцінскай вобл., Расія),
бел. вучоны ў галіне фізіялогіі. Д-р мед. н. (1989). Скончыў Куйбышаўскі мед. ін-т (1972). З 1989 у Ін-це фізіялогіі Нац. АН Беларусі. Навук. працы па вывучэнні рэтыкулярнай фармацыі ствала галаўнога мозга, механізмах фарміравання ноцыцэптыўных рэфлексаў.
Те.: Центральная регуляция органной гемодинамики. СПб., 1992 (разам з Б.І.Ткачэнкам, АА.Вішнеўскім); Функции вентральных отделов продолговатого мозга. Мн., 1993; Нейрофизиология защитных рефлексов. Мн., 1998.
т. 9, с. 16
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
ГА́БУЗАЎ Армен Мікалаевіч
(н. 23.10.1906, г. Гянджа, Азербайджан),
бел. вучоны ў галіне нармальнай анатоміі. Д-р мед. н. (1961), праф. (1962). Скончыў Азербайджанскі мед. ін-т (1930). У 1959—81 у Гродзенскім мед. ін-це. Навук. працы па агнястрэльных пашкоджаннях кісці, анатоміі кровазвароту мозга, узроставых зменах вен галаўнога мозга, мачавога пузыра і прастаты, тапографа-анатамічных асаблівасцях падкоркавых ядраў канцавога мозга.
Тв.:
Подкорковые ядра головного мозга и изменения артериальной системы их после повреждения коры мозга. Л., 1958.
т. 4, с. 414
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
парафазі́я
(ад. пара- + афазія)
перастаноўка або замена ў вуснай мове гукаў або складоў у слове, слоў у сказе, што развіваецца пры паражэнні маўленчых зон галаўнога мозгу.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
электраэнцэфалагра́фія
(ад электра- + энцэфалаграфія)
метад даследавання дзейнасці галаўнога мозгу, які грунтуецца на графічным запісе электрычных патэнцыялаў мозгу, што ўзнікаюць у нервовых клетках у працэсе іх жыццядзейнасці.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
дэцэрэбра́цыя
(ад дэ- + лац. cerebrum = мозг)
метад даследавання рэфлекторнай дзейнасці прадаўгаватага і спіннога мозгу пры ізаляцыі іх ад уплыву кары вялікіх паўшар’яў пераразаннем стваловай часткі галаўнога мозга.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)