праскака́ць, ‑скачу, ‑скачаш, ‑скача; зак.
1. Праехаць наўскач дзе‑н., куды‑н. міма каго‑, чаго‑н. Праскакалі коннікі.
2. Перамясціцца скачкамі. Праскакаць на адной назе. □ Вось з галінкі на галінку, абломліваючы сухое сучча, праскакала шустрая вавёрка. Гурскі.
3. што. Разм. Выканаць які‑н. танец; станцаваць.
4. што і без дап. Скакаць некаторы час. Дзеці праскакалі ўвесь дзень.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
блака́да
(англ. blockade)
1) акружэнне войск праціўніка (горада, крэпасці) для знішчэння ці паланення;
2) перан. сістэма мерапрыемстваў, накіраваных на ізаляцыю якой-н. дзяржавы, каб прымусіць яе выканаць пэўныя ўмовы, патрабаванні (напр. эканамічная б.);
3) выключэнне функцыі якоган. органа або сістэмы ў арганізме.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
запрасі́ць, -рашу́, -ро́сіш, -ро́сіць; -ро́шаны; зак.
1. каго. Папрасіць прыйсці.
З. у госці.
З. на пасяджэнне.
2. каго. Прапанаваць выканаць якую-н. работу, даручэнне.
З. на працу ў аддзел.
З. кансультанта.
3. што. Назваць высокую цану за што-н.
З. за тавар вельмі дорага.
◊
Сардэчна запрашаем — ветлівае запрашэнне.
|| незак. запраша́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е (да 1 і 2 знач.), запра́шваць, -аю, -аеш, -ае (да 3 знач.) і запро́шваць, -аю, -аеш, -ае (да 3 знач.).
|| наз. запрашэ́нне, -я, н. (да 1 і 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
блака́да
(англ. blockade)
1) акружэнне войск праціўніка (горада, крэпасці) для знішчэння ці паланення;
2) эканамічная і фінансавая ізаляцыя якой-н. дзяржавы, каб прымусіць яе выканаць пэўныя ўмовы, патрабаванні;
3) выключэнне функцыі якога-н. органа або сістэмы ў арганізме.
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
працэ́нт м., в разн. знач. проце́нт;
пра́віла ~таў — мат. пра́вило проце́нтов;
вы́канаць план на сто ~таў — вы́полнить план на сто проце́нтов;
п. прыбы́ткаў — проце́нт при́былей;
◊ на (усе) сто ~таў — на (все) сто проце́нтов
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
разыгра́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., каго-што.
1. Іграючы сумесна, выканаць (музычны твор, тэатральную п’есу). Разыграць квартэт. Разыграць спектакль. // У каманднай гульні выканаць якую‑н. камбінацыю. Разыграць мяч.
2. Давесці якую‑н. гульню да канца, прымяняючы тыя або іншыя спосабы, хады і камбінацыі. Разыграць сіцыліянскую абарону.
3. Прысудзіць або размеркаваць шляхам латарэі, жэрабя і пад. Як падраслі .. [дзедавы] сыны, ён чатыры дзесяціны зямлі пароўну падзяліў на трох сыноў, а будынкі разыграў, хто які выцягне. Кавалёў.
4. Прадставіць што‑н. як рэальнае; састроіць з сябе каго‑, што‑н. — Ён нічога пра ўцёкі не гаварыў! — разыграў шчырую нявіннасць брат і нават узняў плечы: — Я сам здзівіўся, калі яго не стала! Карпюк. Сальнікава ўдала разыграла ролю стомленай, няшчаснай жанчыны. Пятніцкі.
5. Разм. Паставіць у недарэчнае становішча шляхам падману; абдурыць. — Можа, разыграў хто Васількова, падрабіўшы дырэктарскі голас? Асіпенка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
соверши́ть сов.
1. (сделать) зрабі́ць, учыні́ць; (о чём-л. дурном) натвары́ць; (произвести) праве́сці; (осуществить) здзе́йсніць, ажыццяві́ць; (исполнить) вы́канаць; (свершить) здзе́йсніць;
соверши́ть по́двиг здзе́йсніць по́дзвіг;
соверши́ть перелёт зрабі́ць пералёт;
соверши́ть оши́бку зрабі́ць памы́лку;
соверши́ть покуше́ние зрабі́ць зама́х;
соверши́ть преступле́ние зрабі́ць (учыні́ць) злачы́нства;
заду́манное на́до соверши́ть заду́манае трэ́ба здзе́йсніць (ажыццяві́ць, вы́канаць);
2. (условие, сделку и т. п.) учыні́ць, заключы́ць; афо́рміць;
3. (обряд) спра́віць; зрабі́ць; (богослужение) адпра́віць;
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
адмаха́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак.
1. Прамахаць пэўны час чым‑н. Хлопцы адмахалі.. косамі цэлы тыдзень. Машара.
2. што. Разм. Прайсці, праехаць вялікую адлегласць. П[е]рад ім [аграномам] ізноў шляхі ляжаць, І мусіць ён спяшацца — Яшчэ патрэбна адмахаць, Напэўна, вёрст дванаццаць. Броўка.
3. Разм. Хутка, спрытна зрабіць, выканаць што‑н. [Шпулькевіч] чакаў, пакуль Стафанковіч [увайшоўшы ў сабор] адмахае сваю норму крыжоў і стане на сваё месца. Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
абавя́заны, ‑ая, ‑ае.
1. Часцей у знач. вык. з інф. Які мае што‑н. сваім абавязкам, павінен што‑н. выканаць. Успомніў [Піліпчык] самы суровы загад дзядзькі Астапа: усё, што знойдзе ён у лесе ці дзе на полі, абавязаны адразу ж яму паказаць. Лынькоў.
2. каму-чаму. Які знаходзіцца ў даўгу перад кім‑н. Я з маленства табе абавязаны Сэрцам чыстым і светлай душой. Астрэйка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
жані́х, ‑а, м.
Мужчына, які мае нявесту; будучы муж нявесты; суджаны. Спраўляюцца заручыны Вясельніцы засмучанай З вясёлым жаніхом. Купала. // Мужчына, які ўступае ў шлюб, у час шлюбных абрадаў і ўрачыстасцей. І Вось Жаніх той і Нявеста Сваё ў царкве занялі месца, Каб шлюбны выканаць закон. Крапіва. // Халасты мужчына, які думае жаніцца і шукае нявесту. Да яе колькі жаніхоў сваталася. Шамякін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)