tętnić
незак.
1. біцца, пульсаваць;
tętnić życiem — пульсаваць жыццём;
2. тупатаць, грукатаць
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
mocować się
незак.
1. дужацца, барукацца; змагацца;
2. старацца; біцца над чым
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
дуэ́ль ж Duéll n -s, -e; Zwéikampf m -(e)s, -kämpfe;
вы́клікаць на дуэ́ль zum Duéll (heráus)fórdern;
бі́цца на дуэ́лі sich duellíeren
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
Руба́цца ’біцца сякерай’ (ТС), руба́ць ’сячы, цяць’ (Ласт.). Укр. руба́ти, руба́тися ’сячы, сячыся, рубацца’, польск. rąbać ’сячы’, чэш. rubati, славац. rubať ’сячы’. З прасл. *rǫbati (sę) з тым жа коранем *rǫb‑, што і ў руб, рубіць (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ту́кшына (ту́кшъна) ‘кухталь’ (кліч., Жыв. сл.). Магчыма, балтызм, параўн. літ. tuksẽnimas ‘стук’, tuksénti, tuksnóti ‘стукаць, тукаць’, ‘біцца’. Параўн. аналагічна рус. дыял. тукма́чить ‘біць, калаціць’, тукма́нка ‘ўдар кулаком’, якое Праабражэнскі (Труды, 1, 15) супастаўляе з ту́кать (гл. тук 3).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
зга́ніць, ‑ню, ‑ніш, ‑ніць; зак., каго-што.
Разм. Даць ганьбу каму‑, чаму‑н., дрэнна адазвацца аб кім‑, чым‑н. Аксіння Хвядосаўна зганіла амаль усё, што да яе прыходу нагатавала Раіса. Шамякін. Цімох ганарыўся ім, і быў гатоў біцца з тым, хто асмельваўся зганіць Чорана. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
го́рбіцца, ‑блюся, ‑бішся, ‑біцца; незак.
1. Выгінаць спіну гарбом; сутуліцца. Ад двухпудовага рэчавага мяшка дзяўчына крыху горбілася. Карпюк. Заранік горбіўся, трос галавой, аднак хавацца пад страху не думаў. Хадкевіч.
2. Паднімацца гарбом, утвараць выпукласць. Навакол сінелі лясы і горбіліся жоўтыя ад іржышча ўзгоркі. Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дот, ‑а, М доце, м.
Збудаванне з каменю і жалезабетону для вядзення агню і ўкрыцця ад куль і асколкаў. Амбразуры дотаў, вокны ўмацаваных будынкаў выкідвалі шквал агню і металу. «Звязда». — Доты ставяць усюды, амбразуры ў дотах вырэзваюць, спадзяюцца, значыць, біцца за кожны дом. Мележ.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пату́зацца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; зак.
Разм. Тузацца, біцца некаторы час. [Стараста:] — Не трэба, панічок, мяшацца. Няхай сабе яны патузаюцца — самі разыдуцца. Умяшайся — горш будзе. Колас. Арсень быў здаровы для сваіх гадоў, і Зернавому прыйшлося добра з ім патузацца, пакуль яны зноў апынуліся на сцежцы. Нядзведскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
рэ́зацца, рэ́жуся, рэ́жашся, рэ́жацца; рэ́жся; незак.
1. Рэзаць сябе чым-н. вострым (разм.).
Р. брытвай.
2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Рэзаць, рабіць балюча, муляць (разм.).
Пад кашуляй рэжацца колас.
3. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Пра зубы, рогі: праразацца.
4. Біцца халоднай зброяй або (перан.) моцна сварыцца (разм.).
5. у што. Гуляць з азартам у якую-н. гульню (разм.).
Р. ў карты.
Р. ў шашкі.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)