перапа́сці, ‑падзе; пр. перапаў, ‑ла; заг. перападзі; зак.

1. Прыйсціся, дастацца на чыю‑н. долю. Вялікая колькасць пахвал, прызначаная калектыву, перапала аднаму Булаю. Шыцік. [Мешчанчукі] не купляюць і не прадаюць, але памагаюць людзям збываць тавар з надзеяй, што і ім перападзе сякі-такі магарыч. С. Александровіч. // безас. Дастацца, папасці (аб пакаранні каго‑н.). Падышоў і я паглядзець на смельчака і пазнаў у ім таго васпаватага сержанта, які страляў тады на двары і якому перапала ад капітана Гулявіцкага. Сабаленка. Тата не бачыць, які мурзаты Юзік, а то перапала б. Лось.

2. Выпасці, прайсці зрэдку (пра дождж, снег і пад.). Неяк у палове верасня перапалі два невялікія дожджыкі і неба зноў анямела. Дуброўскі.

3. Абл. Пахудзець, схуднець. [Алёша] змяніўся з твару — перапаў і зблажэў. Вітка. Выходзіў дзень у дзень на поле, Хоць і ўчарнеў і перапаў, А досвітку яшчэ ніколі У цёплай хаце не праспаў. Грахоўскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

сла́ўны, ‑ая, ‑ае.

1. Які набыў славу або варты славы; славуты. Разам з народам волю кавалі Партыі слаўнай сыны. Колас. Айчына наша, Родны край Саветаў, Нашчадкаў гордых Слаўная зямля. Хведаровіч. У калгасе нашым Янка — Слаўны баяніст, Камсамолец працавіты, — Добры трактарыст. Журба. Дзень добры, Беларусь, Народная дзяржава, Зямля руплівых рук, Радзіма слаўных спраў! Звонак. Вітаю, як прыход вясны, Дзень слаўнай гадавіны! Смагаровіч. // Які праславіўся чым‑н. Яны [людзі] на арбітах сусветных Слаўны жыццём без багатых і бедных. Куляшоў.

2. Які выклікае прыхільнасць; сімпатычны, харошы. І доўга потым мы ўспаміналі зычлівую ўсмешку гэтага слаўнага хлопца. Лынькоў. [Міхайлаў:] — І гэтая душа, багатая і слаўная, іншы раз хаваецца пад самым сціплым абліччам. Карпаў.

3. Разм. Які дае задавальненне; прыемны, добры. Слаўны выдаўся дзянёк: Свежая пароша. Бялевіч. Князь калісьці ўпадабаў Слаўную мясціну, Замак тут пабудаваў У падарунак сыну. Гілевіч.

•••

Славен бубен за гарамі — невядомае заўсёды здаецца добрым.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

сніць, сню, сніш, сніць; незак., каго-што, аб кім-чым, з дадан. сказам.

1. Бачыць сон (сны), бачыць у сне. — Я цябе сніла, мама. Не адзін раз, а многа! Брыль. Людзі былі ў тым стане зморанасці, калі чалавек можа заснуць ідучы ці зусім паваліцца ў гразь і праз хвіліну сніць, што ляжыць у мяккім ложку. Шамякін. Бо хто калі сніў, ды і хто калі думаў, Што буду я вольны, што буду шчаслівы. Купала. / у перан. ужыв. Прасторы бязмежныя спяць аб вясне... Куляшоў. Надакучыла ноччу марознаю Вішням сніць аб далёкай вясне. Лойка.

2. перан. Марыць аб чым‑н., спадзявацца на што‑н. Мільгаюць мошкі і стракозы, А ты [Сымон] сядзі ды мары сні. Колас.

•••

І не сніў (сніла) — і не думаў (думала) пра што‑н. Дзень у дзень Я ў полі Працаваў сяўбою. І не сніў ніколі Стрэцца тут з табою. Гілевіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

hour [ˈaʊə] n.

1. гадзі́на;

in an hour праз гадзі́ну;

half an hour паўгадзі́ны;

by the hour пагадзі́нна;

an hour and a half паўтары́ гадзі́ны;

within an hour за гадзі́ну або́ менш

2. час, перы́яд, тэ́рмін;

dinner hour час абе́ду

3. pl. hours час пра́цы; працо́ўны дзень;

Opening hours are from 10 to 6 each day. Адчынена з 10.00 да 18.00 кожны дзень;

after hours пасля́ рабо́ты;

out of hours у непрацо́ўны час, у во́льны ад пра́цы час

♦

all hours уве́сь час, у любы́ час;

keep good hours ра́на ўстава́ць і ра́на кла́сціся спаць;

keep late hours по́зна кла́сціся спаць;

the small/early hours зусі́м ра́на, з са́мага ра́нку

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

прасту́каць сов.

1. в разн. знач. просту́кать;

п. тэкст запі́скі — просту́кать текст запи́ски;

п. хво́раму гру́дзі — просту́кать больно́му грудь;

па калідо́ры не́хта ~каў абца́самі — по коридо́ру кто́-то просту́кал каблука́ми;

2. простуча́ть;

п. малатко́м уве́сь дзень — простуча́ть молотко́м весь день

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

прачаса́ць I сов., в разн. знач. прочеса́ть;

п. лён — прочеса́ть лён;

п. уве́сь дзень — прочеса́ть весь день;

пяхо́та ~са́ла лес — пехо́та прочеса́ла лес

прачаса́ць II сов., плотн., в разн. знач. протеса́ть;

п. паласу́ — протеса́ть по́лосу́;

п. дзве гадзі́ны — протеса́ть два часа́

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

прама́заць сов., в разн. знач. прома́зать; (олифой — ещё) прооли́фить;

п. усе́ ча́сткі машы́ны — прома́зать все ча́сти маши́ны;

ён ~заў уве́сь дзень — он прома́зал весь день;

п. ра́мы пако́стам — прооли́фить ра́мы;

2. разг. прома́зать, промахну́ться;

п. па за́йцы — прома́зать по за́йцу

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

нешчаслі́вы

1. несчастли́вый;

~вая ве́стка — несчастли́вое изве́стие;

2. (принёсший неудачу) несчастли́вый, неуда́чный;

н. дзень — несчастли́вый (неуда́чный) день;

3. (неуспешный) несчастли́вый, неблагополу́чный, неблагоприя́тный;

н. кане́ц — несчастли́вый (неблагополу́чный, неблагоприя́тный) коне́ц;

4. (такой, которому не везёт) несчастли́вый, неуда́чливый;

н. жані́х — несчастли́вый (неуда́чливый) жени́х

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

пазна́чыцца сов.

1. (заметно измениться) прибы́ть; убы́ть;

за ме́сяц дзень ~чыўся — за ме́сяц день при́был (у́был);

за ноч вады́ ў рацэ́ ~чылася — за́ ночь воды́ в реке́ у́было (при́было);

2. обозна́читься;

на лбе ўжо ~чыліся маршчы́ны — на лбу уже́ обозна́чились морщи́ны

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

БЕЛАРУ́СКАЯ ЧЫГУ́НАЧНАЯ ГРАМАДА́ ў Маскве, грамадска-паліт. і прафес. арг-цыя бел. чыгуначнікаў — бежанцаў 1-й сусв. вайны. Існавала ў 1918, зарэгістравана Беларускім нацыянальным камісарыятам 25.5.1918. Асн. задачы: нац.-культ. адраджэнне Беларусі, развіццё прам-сці, гандлю, асветы; беларусізацыя чыгункі, удасканаленне і развіццё чыг. сеткі і інш. шляхоў зносін на Беларусі. Паліт. платформа: федэрацыя дэмакр. Беларусі з Сав. Расіяй, роўнасць усіх нацый і рэлігій, роўнае выбарчае права, выбарнасць судовай адміністрацыі, права на арганізацыю нар. міліцыі, кантроль дзяржавы над вытв-сцю, свабода забастовак, 8-гадзінны працоўны дзень, аддзяленне царквы ад дзяржавы, адкрыццё на Беларусі сваіх ВНУ; увядзенне бел. мовы ў справаводства органаў мясц. самакіравання, судоў і навуч. устаноў.

Ю.Р.Васілеўскі.

т. 2, с. 432

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)