уніка́ць несов.
1. (чаго) избега́ть; уклоня́ться (от чего);
у. сустрэ́чы — избега́ть встре́чи;
у. прамо́га адка́зу — уклоня́ться от прямо́го отве́та;
2. (каго, чаго) сторони́ться, избега́ть, чужда́ться;
у. людзе́й — избега́ть (чужда́ться) люде́й;
3. вника́ть;
у. у су́тнасць спра́вы — вника́ть в суть де́ла
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
Ны́шпарыць, ну́шпарыць ’шукаць чаго-небудзь; вышукоўваць, дазнавацца’ (Касп., Сцяшк. Сл.), укр. ни́шпорити ’шнарыць, шукаць’, рус. нышпарить ’крыючыся, выглядваць, вышукваць што-небудзь’. Гл. шны́парыць.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Няста́ча ’недахоп, адсутнасць чаго-небудзь’ (ТСБМ), няста́так (нестатокъ) ’тс’ (Нас., Сл. ПЗБ), неста́тачны (нестаточный) ’недастатковы; нязбыўны’ (Нас.). Да стачыць ’быць дастатковым’, статак (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Парушы́на ’маленькая часцінка чаго-небудзь; парушынка’. Дыял. таксама парашы́на. Ад porchъ (гл. порах) з суф. адзінкавасці ‑ina; ‑у‑, відавочна, пад уплывам парушыць (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
навыраза́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., чаго.
1. Выняць, выдаліць рэжучым інструментам многа чаго‑н. Навыразаць фотаздымкаў з газет.
2. Выразаць, вырабіць разьбой вялікую колькасць чаго‑н.
3. Зрэзаць, адрэзаць для якой‑н. патрэбы многа чаго‑н.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
насчэ́сваць 1, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., чаго.
Счасаць 1, вычасаць пэўную або вялікую колькасць чаго‑н. Насчэсваць шэрсці.
насчэ́сваць 2, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., чаго.
Счасаць 2 скрэблам, сякерай і пад. многа чаго‑н. Насчэсваць кары.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прысудзі́ць, -уджу́, -у́дзіш, -у́дзіць; -у́джаны; зак.
1. каго (што) і да чаго або што і каму. Пра суд: прыгаварыць да чаго-н.
П. штраф каму-н. або п. каго-н. да штрафу.
2. каго-што і каму. Пра суд: вынесці рашэнне аб перадачы каго-, чаго-н. каму-н. (разм.).
П. хату бацьку.
3. што і каму. Пастанавіць аб выдачы, прысваенні каму-н. чаго-н.
П. прэмію.
П. вучоную ступень.
|| незак. прысу́джваць, -аю, -аеш, -ае.
|| наз. прысуджэ́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
тармазі́ць, -мажу́, -мо́зіш, -мо́зіць; -мо́жаны; незак., што.
1. таксама без дап. Запавольваць або спыняць рух чаго-н. (звычайна пры дапамозе тормаза).
Т. трактар.
Машына хутка тармозіць.
2. перан. Стрымліваць рух чаго-н.; затрымліваць развіццё чаго-н.
Т. работу.
Т. будаўніцтва школы.
3. перан. Аслабляць, спыняць праяўленне чаго-н. (спец.).
Т. рэфлексы.
|| зак. затармазі́ць, -мажу́, -мо́зіш, -мо́зіць; -мо́жаны.
|| аднакр. тармазну́ць, -ну́, -не́ш, -не́; -нём, -няце́, -ну́ць; -ні́ (да 1 і 2 знач.; разм.).
|| наз. тармажэ́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
наабгаблёўваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., чаго.
Нагабляваць вялікую колькасць чаго‑н. Наабгаблёўваць дошак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
нааблу́зваць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., чаго.
Аблузаць вялікую колькасць чаго‑н. Нааблузваць гарбузікаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)