дына́стыя

(фр. dynastie, ад гр. dynasteia = улада)

1) манархі з аднаго і таго ж роду, якія паслядоўна змянялі адзін аднаго на троне (напр. д. Раманавых);

2) перан. прадстаўнікі некалькіх пакаленняў аднаго роду, якія прысвяцілі сябе пэўнай галіне дзейнасці (напр. д. будаўнікоў).

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

го́рдасць, ‑і, ж.

1. Пачуццё ўласнай годнасці, павагі да сябе. — Г-э-э-э, панічок: з-пад самага Пінска прыходзяць і прыязджаюць да старой Мар’і, — з гордасцю прамовіла бабка. Колас. // Пачуццё задавальнення ад сваіх або чыіх‑н. поспехаў. Юрка адчуваў даверлівую Лёдзіну адданасць і поўніўся.. гордасцю за сябе. Карпаў.

2. Тое, чым (або той, кім) ганарацца. Гордасць і слава зямлі нашай — Простыя людзі. Куляшоў. Родная партыя — наша сумленне, Нашая гордасць і наша любоў. Бачыла.

3. Ганарыстасць, напышлівасць, фанабэрыстасць. Гордасці многа, а розуму не хапае.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

зая́дласць, ‑і, ж.

Уласцівасць заядлага; заўзятасць, упартасць. [Віктар і Валынец] з заядласцю пачалі пілаваць, аж за пілку горача было трымацца. Лобан. Чалавек хапц з-пад ног ламачыну, махануў навокал сябе, сабакі адскочылі і з большай яшчэ заядласцю кінуліся зноў. Чорны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

здаўна́, прысл.

З даўніх часоў, з даўняй пары. На стыку Нёмана і Лошы Цагляны млын стаяў здаўна. Астрэйка. Маладая сама хадзіла да суседзяў — такі ўжо вядзецца здаўна ў беларускіх вёсках парадак, — запрашала да сябе на вяселле. Васілевіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

загле́дзецца, ‑джуся, ‑дзішся, ‑дзіцца і заглядзе́цца, ‑джуся, ‑дзішся, ‑дзіцца; зак.

Пільна гледзячы на каго‑, што‑н., захапіцца, забыцца. Непрыкметна для сябе і Міця загледзеўся на гульню. Навуменка. Міша, які трапіў сюды ўпершыню, заглядзеўся на малады бор. Якімовіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

гіпнатызава́ць, ‑зую, ‑зуеш, ‑зуе; незак., каго-што.

Выклікаць гіпноз (у 1 знач.) шляхам унушэння. Гіпнатызаваць хворага. // перан. Выклікаючы пэўныя думкі, адносіны да сябе, расслабляць чыю‑н. волю, непрыметна браць пад свой уплыў. [Славік] гіпнатызаваў сваёй здзіўляючай незалежнасцю. Шамякін.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

высакаме́р’е, ‑я, н.

Тое, што і высакамернасць. Сярод усіх ён вызнаваў сябе за лепшага, але тут не было анізвання якога б там ні было высакамер’я. Адам Блецька мог умяшацца ў якую хочаш справу, нават самую брудную. Чорны.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

лі́таваць, ‑тую, ‑туеш, ‑туе; незак., каго.

Берагчы каго‑н.: шкадаваць. Хіба ж праўда, што не варта Пець аб працы, барацьбе, Пра людзей жывых, упартых, Што не літуюць сябе? Ліхадзіеўскі.

літава́ць, ‑ту́ю, ‑ту́еш, ‑ту́е; незак., што.

Уст. Паяць.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

напрыклада́ць, ‑аю, ‑аеш, ‑ае; зак., чаго.

1. Прылажыць, прыкласці да чаго‑н. нейкую колькасць чаго‑н. Напрыкладаць прымочак да ран.

2. Далучыць, дадаць нейкую колькасць. Напрыкладаць снапоў да коп.

3. Прыдумаць, дадаць ад сябе чаго‑н. лішняга.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

нахіну́ць, ‑ну, ‑неш, ‑не; ‑нём, ‑няце; зак., што.

1. Наспех накінуць, апрануць на сябе што‑н. Нахінуць куртку на плечы.

2. Абл. Нахіліць. Сядае пчолка на верасовю галінку, калышацца, пасля нахіне яе аж да самай зямлі. Пташнікаў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)