нечалаве́чны, ‑ая, ‑ае.
Пазбаўлены чалавечнасці; негуманны, бесчалавечны. Нечалавечнае абыходжанне. □ [Вадзім:] — Я разумеў, што раблю нешта вельмі брыдкае, нечалавечнае, але тады не шчырасць мною кіравала. Гаўрылкін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
падвалі́цца, ‑валюся, ‑валішся, ‑валіцца; зак.
Разм. Сесці, легчы вельмі блізка, шчыльна; падсунуцца. Падваліцца да суседа. □ Да .. [Сцяпана] падвалілася і смяртэльна торгалася нечая гарачая спіна. Быкаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пала́шчыцца, ‑шчуся, ‑шчышся, ‑лічыцца; зак.
Лашчыцца некаторы час. [У час нашай размовы] падбег палашчыцца .. сабачка Рыжман. Лужанін. Часам .. [Веры] вельмі хацелася закрыць кнігу, палашчыцца ў цёплых сонечных промнях. Асіпенка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
паро́німы, ‑аў; адз. паронім, ‑а, м.
Словы, вельмі блізкія па марфалагічнаму складу і гучанню, але розныя па значэнню («база» і «базіс», «чалавечы» і «чалавечны»).
[Ад грэч. para — поруч і ónyma — імя, назва.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
пі́льня, ‑і, ж.
Спецыяльнае памяшканне для механічнай распілоўкі лесу. Дзесьці тут, у балотах, на лясістым грудзе стаяла дробная пільня, саматужная і вельмі няспраўная. Чорны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прыстра́шка, ‑і, ДМ ‑шцы; Р мн. ‑шак; ж.
Пагроза, запужванне. [Максім:] — Не думайце, што я ўжо вельмі палохаўся іх допытаў з прыстрашкамі, не. Машара.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прэ́ста,
1. прысл. Вельмі хутка (пра тэмп выканання музычнага твора).
2. нескл., н. Музычны твор або ўрывак музычнага твора, які выконваецца ў такім тэмпе.
[Іт. presto.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
тараба́рыць, ‑ру, ‑рыш, ‑рыць; незак.
Разм. Займацца пустымі размовамі, балбатаць. Брыгадзір нешта вельмі доўга абціраў ногі, потым тарабарыў з гаспадыняй і з Галяй. Навуменка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Вы́капаны ’вельмі падобны’ (Юрч., Клім., Шатал.). Запазычана з польск. wykapany ’тс’, якое да капаць (гл.). Параўн. выліты, а таксама фразеалагізмы капачкі, брызачкі, кропелькі падабраць ’быць вельмі падобным’ (Янк. БФ, 180). Месца націску змянілася, відаць, пад уплывам іншых утварэнняў з прыст. вы‑.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Нетварэ́нна ’безліч, вельмі многа’: Уюноў там було нетворэнно (ТС). Гл. несатварэнны.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)