Кво́та ’частка, доля, працэнт’ (ТСБМ, Нас., Касп., КЭС, лаг., Гарэц.). Ст.-бел. квота ’сума грошай, дата’ (з 1680 г.) < польск. kwota ’тс’ (Булыка, Запазыч., 146), якое з с.-лац. quota ’сума грошай’ (Слаўскі, 3, 501–502).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Квіта́нцыя ’афіцыйная распіска ў атрыманні ад каго-небудзь грошай або іншых каштоўнасцей’ (ТСБМ, Нас., Яруш.). Ст.-бел. квитация, квитанция ’тс’ (з 1486 г.) < польск. kwitacja ’тс’ < с.-лац. quitacio, quitantia (Булыка, Запазыч., 146; Слаўскі, 3, 497).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Падале́шнік ’род шматгадовых травяністых раслін сямейства кірказонавых’ (ТСБМ), падалешнікі ’род грыбоў’ (Грыг.). Да альха (гл.). У назвах грыбоў, па назіраннях Яшкіна (Бел.-рус. ізал., 99), беларуска-руская ізалекса (паўн.-усх. Беларусь — наўгародскія, пскоўскія і цвярскія землі).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Па́нах у кантэксце: «Акыш, каб вы падохлі! Як запарашу, то папаху вашага тут ні будзя, акыш!» (Сл. бел. нар. фраз., 153, стаўбц.), ηαπάχτ ’пах’ (З нар. сл., карэл.). Няясна. Магчыма, з пах, расшыранага пад уплывам нюхаць.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Пату́х ’певень’ (стол., Сл. Брэс.). Да пяту́х (гл.). Ацвярдзенне губных перад е (< е), я мае месца ў вузкай паласе паміж паўдн.-зах.-бел. і зах.-палес. гаворкамі, напрыклад: баліціса ’мыць бялізну’, памаць, дзеваць (ДАБМ, к. 19).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Паўшэ́да ’неадукаваны чалавек, хам’ (КЭС, лаг.). З польск. powszedni, powszedny ’звычайны, штодзённы, будзённы, ардынарны, неэлегантны, нявытанчаны’ ці са ст.-бел. повшед‑ ний, повшедный ’паўсядзённы’ (1552 г.), якое са ст.-польск. powszedni ’тс’ (Булыка, Лекс. запазыч., 194).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Пе̂́не́ц ’урок, лекцыя’ (Шпіл.), ст.-бел. пенсъ ’хатняе навучанне’ (1653), якое са ст.-польск. pens ’заданне, практыкаванне, адзначаная частка ў кнізе, прызначаная для вывучвання напамяць’ < лац. pēnsum ’заданне, абавязак’ (Варш. сл., 4, 110). Гл. пэнс(а).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Мол1 ’высокі і доўгі вал у порце’ (ТСБМ). З рус. мол ’тс’ (Крукоўскі, Уплыў, 83), якое з італ. molo ’тс’ (Фасмер, 2, 641).

*Мол2, ст.-бел. молъ ’мул’ (Карскі, Труды, 312). Да мул (гл.).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Мікта́йза, накта́йза, ната́йза ’гальштук’ (гродз., Сцяшк. Сл.; беласт., Бел.-польск. ізал.). З англ. neckties ’гальштукі’. Слова прывезена рээмігрантамі Беласточчыны з Англіі і ЗША ў пач. XX ст. (Глінка, там жа, 30; Слушкевіч, JP, 1972, 377–378).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

Леві́нец ’кружны шлях’ (Федар. Дад.). Да левы < !!!ёоъ ’крывы’, г. зн. размешчаны ў бок ад прамой дарогі. Утворана пры дапамозе суф. -іней, характэрнага для зах.-слав. моў. На бел. моўнай тэрыторыі суфікс пашырай у зах. гаворках.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)