fit1 [fɪt] n. (of)
1. прыпа́дак; пры́ступ (пра хваробу; таксама перан.);
a fit of coughing/rage пры́ступ ка́шлю/гне́ву
2. пары́ў; на стро́й
♦
by/in fits and starts уры́ўкамі, не рэгуля́рна
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
breathe [bri:ð] v.
1. ды́хаць; удыха́ць (таксама перан.)
2. выдыха́ць
3. шапта́ць
♦
breathe easily/freely уздыхну́ць з палёгкай;
breathe (new) life into smth. удыха́ць но́вае жыццё, ажыўля́ць;
breathe one’s last lit. паме́рці
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
ántasten
vt
1) датыка́цца, дакрана́цца (да чаго-н.); абма́цваць
2) перан. закрана́ць (гонар і г.д.)
3) перан. паруша́ць
◊ éinen gúten Námen ~ — запля́міць до́брае імя́
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
Зе́бра. З рус. зебра ’тс’ (з польск. было б зэ‑), дзе з англ. ці франц. zebra у XVIII ст. (фіксацыя 1792 г.). У англ., франц. з 1600 г., у партуг., ісп. ужо ў XVI ст. ці з лац. equiferus ’дзікі конь’, ці са слова аднаго з паўд.-афр. плямён. Фасмер, 2, 91; Шанскі, 2, З, 83; Блох-Вартбург, 673; Окс. сл., 3868 (11, 87); Махэк₂, 714. Перан. зебра ’паласа дарогі для пераходу пешых’, паводле афарбоўкі, у 60–70‑я гады XX ст.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Пры́хадзень ’прышэлец, прыблуда’ (ТСБМ, Янк. 3., Нар. Гом.; ашм., Стан.), прыхо́дзень ’які прыйшоў з другога месца, прышлы’ (Ласт.), сюды ж прыхажа́кі ’прышлыя людзі’, прыхо́джы, прыхо́жы, прыхаджа́лы ’прышлы, нетутэйшы’, маст. прыхо́джы перан. ’запазычаны’ (паст., віл., трак., смарг., навагр., Сл. ПЗБ). Ст.-бел. приходень ’прышлая асоба; чужаземец’, якое, паводле Жураўскага (SOr, 10, 40), запазычана з польск. przychodzień ’тс’, што, на думку Вярхова (Аб нек. асабл., 34, 37), неабавязкова ў сувязі з прадуктыўнасцю словаўтваральнага тыпу. Ад прыходзіць (гл. хадзіць) з розным суфіксальным афармленнем.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Пы́зы ’бульбяныя клёцкі з мясам’ (Скарбы), пы́за (pyza) ’страва даўніх часоў, прыгатаваная з канаплянага малака’ (Варл.), пэза ’булачка, начыненая салам’ (Нас.), укр. пизи ’вараныя галушкі з кіслага грачанага цеста, ядуць з часныком і алеем’, польск. pyza ’від клёцак’; перан. ’круглая, тоўстая шчака’. Няясна; паводле Банькоўскага (2, 972), рэгіянальнае старажытнае слова (Мазоўша, Вялікапольшча), з якога выводзіцца прыметнік pyzatyʼтаўсташчокі’, Брукнер (450) апошняе слова звязвае з рухае ’рыць зямлю; перабіраць у ядзе’, pūzdro, pužo і параўноўвае з рус. пыж ’пусты арэх’, пыжить ’уздуваць’. Гл. папярэдняе слова.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
згу́стак, -тка, мн. -ткі, -ткаў, м.
Камячок, які ўтварыўся пры загусценні вадкасці.
З. крыві.
З. энергіі (перан.: пра вельмі энергічнага чалавека).
|| прым. згу́сткавы, -ая, -ае.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
зню́хацца, -аюся, -аешся, -аецца; зак.
1. Пазнаць адзін аднаго па нюху.
Сабакі знюхаліся.
2. перан., з кім. Уступіць у тайную змову, блізкія адносіны (разм., неадабр.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
калю́чка, -і, ДМ -чцы, мн. -і, -чак, ж.
1. Усякае колкае вастрыё, шып, тое, што колецца.
К. ружы.
2. перан. З’едлівая заўвага, вострая насмешка.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
кана́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; незак. (разм.)
1. Паміраць у муках, канчацца.
К. у нечалавечых пакутах.
2. перан. Набліжацца да канца, канчацца.
|| наз. кана́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)