Прысло́н, прысло́нь, пры́слань, прысло́нік, прысло́ны ’месца, якое добра асвятляецца сонцам’; ’схіл гары, звернуты да сонца; сонечны бок’ (полац., Нар. лекс.; в.-дзв., даўг., брасл., маст., Сл. ПЗБ), прысло́ньне ’чырвоны слуп над сонцам на захадзе’ (кобр., Нар. лекс.), пры́сонне ’круг вакол сонца’ (Клім.). Спалучэнні прыназоўніка пры (гл.) і назоўніка *слонь, *сонь, што перадаюць старую форму прасл.*sъlnь ’сонца’, якая была заменена ў славянскіх мовах вытворным з памяншальным суфіксам *sъlnьce — літаральна ’сонейка’. Параўн. форму з поўнагалоссем рус.по́солонь ’па сонцу’, гл. Фасмер, 3, 340.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Салані́на ’свіное пасоленае сала’ (ТСБМ, ТС), ’свіное сала; салёная гавядзіна’ (Нас.), ’сала’ (ПЗБ, Бяльк., Сцяшк. МГ), ’тоўстае добра пасоленае свіное сала’ (Нар. сл.), ’сала, праслойкі мяса сярод сала’ (Нар. словатв.). Рус.солони́на ’пасоленае сала або салёная гавядзіна’, укр.солони́на ’свіное сала’, польск.słonina ’свіное сала’, чэш.slanina ’шпік, вэнджанае сала’, славац.slanina ’свіное сала’, серб.-харв.сла̀нина ’вэнджанае сала, шпік’, славен.slanína ’тс’, балг.слани́на ’тс’. Прасл.*solnina. Ад *soln‑ (гл. салоны) з суф. ‑ina, гл. SP, 1, 121; Махэк₂, 596.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
bewússt
a
1) свядо́мы
sich (D) éiner Sáche (G) ~ sein — усвядо́міць, зразуме́ць (што-н.)
ich bin mir kéiner Schuld ~ — я не адчува́ю за сабо́й ніцкай віны́, я ні ў чым не магу́ папракну́ць сябе́
es ist mir wohl ~ — я до́бра разуме́ю, я до́бра по́мню
2) наўмы́сны
3) вядо́мы, пэўны
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
czynić
незак. рабіць;
czynić zadość — задавальняць;
czynić zadość obowiązkom — добра выконваць абавязкі;
czynić kroki — рабіць захады;
czynić wszystko, co możliwe — рабіць усё магчымае
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
dysponowany
схільны да чаго; падрыхтаваны; які мае жаданне (настрой, ахвоту) да чаго; у добрым фізічным стане;
dobrze dysponowany — добра падрыхтаваны; у добрай форме
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
куда́нареч.
1. куды́;
куда́ он идёт? куды́ ён ідзе́?;
куда́ назна́чат, туда́ и пое́ду куды́ прызна́чаць, туды́ і пае́ду;
у. на рабо́це — упа́риться (запа́риться) на рабо́те;
конь ~рыўся — ло́шадь упа́рилась (взмы́лилась)
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)
му́ляр, ‑а, м.
1. Рабочы, які будуе што‑н. з каменя або цэглы. Муляр з цэглы дом кладзе, Сценка ў сценку роўныя.Астрэйка.Каб добра, якасна будаваць, трэба, каб у брыгадзе былі людзі некалькіх кваліфікацыій: цесляры, муляры, тынкоўшчыкі.Кулакоўскі.
2. Пячнік. [Вано] цэлыя дні стаяў каля муляра, які рабіў печ у хаце суседа.Самуйлёнак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
1. Доўга, многа пастаяць; правесці доўгі час стоячы. [Пеця] добра настаяўся ў калідоры, перш чым адважыўся прыадчыніць дзверы і зазірнуць у клас.Ракітны.
2.(1і2ас.неўжыв.). Тое, што і настояцца. [Маці:] — Леташняя [настойка] яшчэ. Так настаялася ўжо, што проста чысты спірт.Шамякін.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
неакрэ́сленасць, ‑і, ж.
1. Уласцівасць неакрэсленага. Рамэо-Платонаў пераадольваў неакрэсленасць, расплывістасць многіх сваіх папярэднікаў у гэтай ролі.«Полымя».Атмасферы чагосьці важнага, што мае вось-вось адбыцца, вельмі добра адпавядаюць семантычная неакрэсленасць, трывожнасць мовы.Бярозкін.
2. Неакрэсленае становішча. У гэтай неакрэсленасці была і нейкая свая прываблівасць: цікава ж ведаць, чым яно ўсё скончыцца.Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)