зака́з, -у, мн. -ы, -аў, м.

1. Даручэнне або просьба зрабіць, выканаць што-н.

Па заказе (таксама перан.: па чыёй-н. просьбе, патрабаванні). Паліто на з.

Як на з. або як па заказе (пра тое, што адпавядае якому-н. патрабаванню, з’яўляецца ўзорным).

2. Заказаная рэч.

Разнесці гатовыя заказы.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

заме́рзнуць, -ну, -неш, -не; замёрз, -зла; -ні; зак.

1. Ператварыцца ў лёд або пакрыцца лёдам, ледзяной коркай.

Вада ў вёдрах замерзла.

Рэчка замерзла.

Вокны замерзлі.

2. Загінуць ад холаду або моцна азябнуць.

З. у полі.

Пасажыры замерзлі.

|| незак. замярза́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; наз. замярза́нне, -я, н.

Пункт замярзання.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

да́ўнасць, -і, ж.

1. Аддаленасць у часе якой-н. падзеі.

Справа гэта мае вялікую д.

2. Працягласць існавання чаго-н.

Д. нашага сяброўства.

3. Тэрмін, на працягу якога могуць быць заяўлены якія-н. патрабаванні або пасля якога набываецца або траціцца якое-н. права (спец.).

Іскавая д.

Тэрмін даўнасці мінуў.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

валакно́, -а́, мн. вало́кны, -аў, н.

1. звычайна мн. Выцягнутая ў даўжыню клетка расліннай або жывёльнай тканкі.

Валокны драўніны.

Нервовыя валокны.

2. таксама зб. Ніткападобная эластычная пасма расліннага, мінеральнага або штучнага паходжання.

Ільняное в.

Штучнае в.

Валокны цэлюлозы.

|| памянш. валако́нца, -а, мн. -ы, -аў, н.

|| прым. валако́нны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

блака́да, -ы, ДМ -дзе, мн. -ы, блака́д, ж.

1. Акружэнне горада, крэпасці, войск праціўніка з мэтай адрэзаць ад навакольнага свету або знішчыць, а таксама ізаляцыя якой-н. дзяржавы.

Б.

Ленінграда.

Эканамічная б.

2. Выключэнне функцый якога-н. органа або сістэмы арганізма (спец.).

Навакаінавая б.

|| прым. блака́дны, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

разве́дчык, -а, мн. -і, -аў, м.

1. Ваеннаслужачы або работнік разведкі (у 3 і 4 знач.).

2. Спецыяліст па разведцы нетраў, карысных выкапняў.

3. Самалёт або карабель, што вядзе разведку (у 1 і 2 знач.).

|| ж. разве́дчыца, -ы, мн. -ы, -чыц (да 1 знач.).

|| прым. разве́дчыцкі, -ая, -ае.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

сонцастая́нне, -я, н.

Перыяд часу, калі паўдзённая вышыня Сонца застаецца амаль нязменнай (найбольшай або найменшай); момант праходжання Сонца праз самую паўночную або самую паўднёвую кропку экліптыкі.

Летняе с. (з максімальнай вышынёй Сонца над гарызонтам; 21—22 чэрвеня). Зімовае с. (з мінімальнай вышынёй Сонца над гарызонтам; 21—22 снежня).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

умо́віцца, -о́ўлюся, -о́вішся, -о́віцца; зак., з кім пра што, аб чым і з інф.

Дамовіцца, прыйсці да агульнай згоды адносна чаго-н.

У. пра тэрмін або аб тэрміне ад’езду.

У. з кім-н. пра сустрэчу або аб сустрэчы ці сустрэцца.

|| незак. умаўля́цца, -я́юся, -я́ешся, -я́ецца.

|| наз. умаўле́нне, -я, н.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

інтанава́ць, -ну́ю, -ну́еш, -ну́е; -ну́й; -нава́ны; незак. (кніжн.).

Вымаўляць або выконваць з якой-н. інтанацыяй (у 1 і 3 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)

ісце́ц, істца́, мн. істцы́, істцо́ў, м.

Асоба або арганізацыя, якія прад’яўляюць іск; проціл. адказчык.

|| ж. ісці́ца, -ы, мн. -ы, -ці́ц.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)