эпікурэі́зм, ‑у, м.
1. Вучэнне, сістэма поглядаў старажытнагрэчаскага філосафа Эпікура.
2. Кніжн. Сістэма поглядаў, якая вырасла на глебе скажонага тлумачэння вучэння Эпікура як імкненне да задавальнення пачуццёвых інстынктаў і дасягнення асабістых выгод.
3. перан. Кніжн. Схільнасць да пачуццёвага задавальнення, распешчанага жыцця.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
апеты́т
(лац. appetitus = жаданне)
1) жаданне есці;
2) перан. жаданне наогул, імкненне да чаго-н. (напр. уласніцкі а.).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
Bestrében
n -s імкне́нне, памкне́нне, ру́пнасць
sein ~ auf etw. (A) ríchten — імкну́цца да чаго́-н.
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
хці́васць, ‑і, ж.
1. да чаго. Імкненне задаволіць ненасытнае жаданне чаго‑н. Гэтая хцівасць да грошай у Майбарады мяне дзівіць і абражае. Скрыган.
2. Сквапнасць, карыслівасць. Зоя Лагодзіч зрабіла адкрыццё, што хцівасць Дывінца, пра якую намякала Ліля, вымусіла.. брыгадзіра займацца спекуляцыяй. Асіпенка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дерза́ние ср., высок.
1. адва́га, -гі ж., сме́ласць, -ці ж.; (риск) ры́зыка, -кі ж.;
2. (смелое стремление) сме́лае імкне́нне, сме́лае парыва́нне; (риск) ры́зыка, -кі ж.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
*Інвэ́нцыя, інвэ́ньція ’імкненне што-н. зрабіць, звычайна дрэннае’ (Бяльк.). Ст.-бел. инвенция ’знаходлівасць, вынаходлівасць’ (сярэдзіна XVII ст.) запазычана са ст.-польск. inwenсуja, якое з лац. inventio (Булыка, Лекс. запазыч., 131). У рускай инвенция з 1705 г. таксама праз польскае пасрэдніцтва (Біржакова, Очерки, 363; Фасмер, 2, 130). Семантычныя змены на беларускай глебе.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ánliegen
n -s, - про́сьба; зада́ча, імкне́нне
ich hábe ein ~ an Sie — у мяне́ да Вас про́сьба [спра́ва]
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
негатыві́зм, ‑у, м.
Спец.
1. У медыцыне — адзін з сімптомаў расстройства вышэйшай нервовай дзейнасці, які праяўляецца ў бяссэнсавым супраціўленні знешнім уздзеянням.
2. У псіхалогіі — нематываванае імкненне дзейнічаць насуперак. Негатывізм падлеткаў.
3. Адмаўленне чаго‑н.; адмоўныя адносіны да чаго‑н. (без якога‑н. станоўчага сцвярджэння).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
індывідуалі́зм
(фр. individualisme, ад лац. individuus = непадзельны)
1) тып светапогляду, у аснове якога ляжыць супрацьпастаўленне асобы (індывідуума) грамадству;
2) імкненне да выражэння сваёй асобы, індывідуальнасці ў супрацьпастаўленні сябе калектыву; паводзіны, якія выражаюць такое імкненне.
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
свабодалюбі́вы, ‑ая, ‑ае.
Які любіць свабоду, незалежнасць, які імкнецца да свабоды, незалежнасці. Свабодалюбівыя народы. // Прасякнуты любоўю да свабоды, незалежнасці, які выражае імкненне да іх. Свабодалюбівыя погляды. Свабодалюбівыя вершы. □ Нічога, нічога, што тысячы лі Пралеглі паміж франтавой паласой, Паміж рубяжамі карэйскай зямлі І песняй свабодалюбівай маёй! Танк.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)