1) надзьму́ты, насу́плены, у дрэ́нным настро́і, сярдзі́ты
2) Figur. змро́чны, пану́ры, цёмны
The sullen skies threatened rain — Змро́чнае не́ба пагража́ла дажджо́м
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
obskúr
a
1) цёмны, цьмя́ны
2) падазро́ны
die Sáche kommt mir étwas ~ vor — гэ́та мне здае́цца падазро́ным
ein ~es Blatt — разм. бульва́рны лісто́к
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
пакасі́цца, ‑кашуся, ‑косішся, ‑косіцца; зак.
1.(1і2ас.неўжыв.). Стаць касым (у 2 знач.); перакасіцца, пакрывіцца. Месцамі штыкетнік .. пакасіўся.Шыловіч.— Трэці год за вёскай на пяску чатыры шулкі стаяць, пачарнелі І пакасіліся ад дажджу і часу...Ракітны.
2. Паглядзець скоса. Уласюк закурыў папяросу, пакасіўся на цёмны куток пакоя.Колас.Сіняўскі падкруціў чорныя вусы, пакасіўся на камандзіра.Алешка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
трушчо́ба, ‑ы, ж.
1. Бедны, густа населены брудны квартал горада, а таксама брудны, цёмны, разбураны дом, жыллё. Лонданскія трушчобы. Прыгарадныя трушчобы. Трушчобы капіталістычных гарадоў.
2. Цяжкапраходнае месца ў лесе з бураломам. Белай, месячнай ноччу ў трушчобах завянуць свае песні ваўкі...Рудкоўскі.
3. Глухое месца, глуш. — Новаспечаны, і ў вашых трушчобах маю гонар быць першы раз, — сказаў з усмехам Лабановіч.Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Сы́зы ’шызы’ (Касп., Растарг., Шн. 2), ’не адбелены (пра лён)’ (Сл. ПЗБ), сы́зый ’шызы, сінявата-цёмны’ (Бяльк.). Гл. шызы. Карскі (1, 357) цвёрдасць зычных у пачатковым складзе тлумачыць украінскім або польскім уплывам, параўн. укр.си́зий, адпаведная польская форма адсутнічае, чаму, аднак, пярэчыць лінгвагеаграфія названых формаў. Да этымалогіі параўн. сізаваро́нка ’птушка сіваграк, Coracias garrulis L.’ (ЛА, 1) і сіваваро́нка ’тс’ (гл.).
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
mętny
mętn|y
1. каламутны, мутны;
2. цьмяны; туманны; няясны;
3.цёмны; падазроны;
łowić ryby w ~ej wodzie — лавіць рыбку ў мутнай вадзе
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
Жлоб1 ’жолаб’ (смаргон., Шатал.). З польск.żłób (р. скл. żłoba) ’тс’. Зафіксавана ўжо ў 1589 г. жлобъ (Булыка, Запазыч., 114). Параўн. з поўнагалоссем жолаб.
Жлоб2 ’скнара’ (хойн., Шатал.). Рус.наварас.жло́ба ’тс’, рус., укр. прастамоўе жлоб ’скнара, эгаіст, упарты, неразвіты, цёмны чалавек’, польск.żłób ’цёмны, неразвіты, дурны чалавек’. Параўн. ідыш [žlob] ’правінцыял, дзеравеншчына, грубы, неадукаваны чалавек’, дзе слова, аднак, не этымалагізуецца надзейна. Параўн. яшчэ шалапут (гл.) з магчымасцю экспрэсіўнага азванчэння зычных і польск. непоўнагалоснай формай. Аднак у польск. адпаведная глухая форма, здаецца, адсутнічае, а іначай цяжка тлумачыць бел. форму. Перанос у польск.żłób ’жолаб, яслі’ на ’вясковец’ і далейшае развіццё значэння семантычна неверагодныя. Магчымасць сувязі з żłopać ’піць жадна і гучна’ (параўн. жлокаць): ’той, хто прагна п’е, есць з чвяканнем’ > ’скнара, неадукаваны чалавек’ не выключана, але і не мае дакладнага семантычнага і фармальнага пацвярджэння, хаця і зафіксавана польск.варш.żłopak ’п’яніца’ (Вечаркевіч, Słownik; Тувім, Słownik). Слова амаль не фіксавалася ва ўсх.-слав. лексікаграфіі, хаця вядома ў прастамоўі дастаткова шырока.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
dark
[ˈdɑ:rk]1.
adj.
1) цёмны
a dark night — цёмная ноч
dark red — цёмна-чырво́ны
2) сму́глы, чарня́вы, цёмнавало́сы
a dark complexion — сму́глы ко́лер тва́ру
3) Figur. няя́сны, незразуме́лы
a dark chapter in a book — незразуме́лы разьдзе́л у кні́зе
4) та́йны, сакрэ́тны
a dark plan — та́йны плян
5) Figur.цёмны, неадукава́ны; бескульту́рны
6) злы, ліхі́, дрэ́нны; агі́дны
a dark deed — агі́дны ўчы́нак
7) пану́ры, су́мны, невясёлы
a dark look — пану́ры вы́гляд або́ по́зірк
2.
n.
1) це́мра f.; це́мень, це́мрадзь f.
2) змрок -у m.
3) цёмны ко́лер
•
- after dark
- keep dark
- in the dark
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)