ламо́та, ‑ы, ДМ ‑моце, ж.
Тупыя працяглыя болі ў касцях, суставах, мышцах. Адчувалася ламота касцей ва ўсім целе. Дудо. Лейтэнант Шамяток, які ўвесь час мучыўся ад тупой ламоты ў нагах, з надыходам марозаў адразу адчуў сябе намнога лепш. Курто.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дрыго́тка ж., разг. дрожь; (от страха) тре́пет м.;
лёгкая д. прабяга́е па це́ле — лёгкая дрожь пробега́ет по те́лу;
д. ў го́ласе — дрожь в го́лосе;
нерво́вая д. — не́рвная дрожь
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
Балбу́ка падскурная нарасць на целе або на кары дрэва’ (Нас.). Рус. дыял. (зах.) балбу́ка ’тс’. Утварэнне (з аугментатыўным суфіксам ‑ука) ад асновы балб‑ (не вельмі яснага паходжання, параўн. балбе́рка), якая служыць для абазначэння круглых прадметаў.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Магу́ла, маґула ’нараст, гузак (на дрэве, на целе)’, магу́лісты ’у нарастах, гузаках’ (ТС). Да гу́ля (гл.). Прэфармант ма‑ выступае ў гаворках як сінонім да іншых, параўн. гарагуля (і чэш. harhule, гл. Махэк₂, 161), варгу́ля (Лыс.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
каменса́лы
(фр. commensal = сатрапезнік)
жывёлы, якія жывуць на целе ці ў поласці цела іншых жывёл, маючы ад гэтага карысць і не робячы шкоды гаспадару.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
гаю́чы, ‑ая, ‑ае.
Карысны для здароўя; здольны вылечваць хваробу, садзейнічаць аздараўленню. Гаючае паветра. Гаючая трава. □ Ад гутаркі з Якавам у Андрэя быў такі душэўны стан, што як быццам яго напаіў хто гаючай вадой, якая так і разыходзілася цеплынёй па ўсім целе. Пестрак.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дра́піна, ‑ы, ж.
Неглыбокая ранка на целе або пашкоджанне на прадмеце ў выглядзе палоскі, зробленае чым‑н. тонкім і вострым. На нагах віднеліся крывавыя драпіны ад калючага іржэўніку. Кавалёў. Так не праходзіць дня без страты новай, Шчыт кулямёта ў драпінах увесь. Зарыцкі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
мура́шка, ‑і, ДМ ‑шцы; Р мн. ‑шак; ж.
Невялікае насякомае атрада перапончатакрылых, якое жыве вялікімі калоніямі. Мурашкі заклапочана і мітусліва снавалі ўзад і ўперад. Ставер.
•••
Мурашкі забегалі (бегаюць, пабеглі, пайшлі) па спіне (скуры, целе) — аб адчуванні дрыжыкаў ад страху, жудасці і пад.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
выпа́рына, ‑ы, ж.
1. Тое, што і выпарэнне (у 2 знач.). Гэты дым асаджвалі ранкавыя туманы, але як толькі ўздымалася сонца над лесам, едкія выпарыны цягнуліся зноў. Пестрак.
2. Пот, які выступае па целе. Худзенькі.. тварык [Віці] пакрыўся выпарынай, над губой блішчэлі дробныя кропелькі поту. Стаховіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
дры́жыкі, ‑аў; адз. няма.
Частае сутаргавае ўздрыгванне цела (ад холаду, нервовага узбуджэння і пад.). У дрыжыкі кідае. □ [Цётцы Мальвіне] было так страшна, аж да дрыжыкаў у каленках, і разам з тым весела. Навуменка. Вада хлюпала ў ботах, непрыемныя дрыжыкі прабягалі па целе. Шчарбатаў.
•••
Дрыжыкі прадаваць гл. прадаваць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)