завалі́цца, -валю́ся, -ва́лішся, -ва́ліцца; зак.
1. Упасці за што-н.
Капялюш заваліўся за шафу.
2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Абваліцца, абрушыцца.
Калодзеж заваліўся.
3. Упасці, не ўстаяўшы на нагах.
Паслізнуцца і з.
4. Улегчыся, залегчы (разм.).
З. спаць.
5. Бесцырымонна зайсці, заявіцца куды-н.; уваліцца (разм.).
У хату заваліліся няпрошаныя госці.
6. чым. Атрымаць або мець з лішкам (разм.).
З. ўраджаем бульбы.
Садавіны там — хоць заваліся.
|| незак. зава́львацца, -аюся, -аешся, -аецца.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
шар, -а, мн. -ы́, -о́ў, м.
1. У матэматыцы: частка прасторы, абмежаваная сферай.
Радыус шара.
2. Прадмет такой формы.
Більярдны ш.
○ Зямны шар — планета Зямля.
Паветраны шар —
1) лятальны апарат, які паднімаецца ў паветра лёгкім газам, што запаўняе яго шарападобную абалонку;
2) шарападобная цацка ў выглядзе абалонкі, напоўненай паветрам або газам.
◊
Хоць шаром пакаці — нічога няма, зусім пуста.
|| памянш. ша́рык, -а, мн. -і, -аў, м.
|| прым. шаравы́, -а́я, -о́е (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
прыдрама́ць, ‑драмлю, ‑дрэмлеш, ‑дрэмле; зак.
Разм. Тое, што і прыдрамнуць. Касцы доўга не ляжалі, хоць хацелася прыдрамаць. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
паўшкля́нкі, ж.
Палавіна шклянкі. Язэп сеў на сухі грудок. Хацелася дачакацца, пакуль бярозы наплачуць хоць паўшклянкі соку. Асіпенка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
спо́тайку, прысл.
Крадком, употай; цішком. Да панны Людмілы.. [Саханюк] не падыходзіў, хоць спотайку сачыў за ёю вельмі ўважна. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
тахці́ць, ‑хчу, ‑хціш, ‑хціць; незак.
Абл. Гаціць, пракладваць дарогу праз балоцістае месца. Паноў — хоць грэблі тахці імі. Мурашка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
фотагені́чнасць, ‑і, ж.
Уласцівасць фотагенічнага. Хоць бы глянуць было на што: ні прыстойных форм, ні фотагенічнасці твару. Лось.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
холадна, зябка; сцюдзёна, знобка (абл.); дрогка (перан.) □ хоць сабак ганяй, хоць ваўкоў ганяй, як у лядоўні
Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)
◎ Кнува́ць ’ныць, плакаць’ (Бяльк.). Хоць семантычна да волі далёкае, але усё ж такі звязана з укр. кнувати ’задумваць нешта злачыннае’. Апошняе разглядаецца як запазычанне з польск. knować ’тс’ (ЕСУМ, 2, 474). Разыходжанні ў значэнні можна вытлумачыць семантычнымі працэсамі Параўн. кнуваць ’ныць, плакаць’ (^скардзіцца, паклёпнічаць’).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
вон нареч.
1. вон, прочь;
2. в знач. межд. вон;
◊ дух в. — дух вон;
(хоць) душа́ в. — (хоть) дух вон
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)