шар, -а, мн. -ы́, -о́ў, м.
1. У матэматыцы: частка прасторы, абмежаваная сферай.
Радыус шара.
2. Прадмет такой формы.
Більярдны ш.
○ Зямны шар — планета Зямля.
Паветраны шар —
1) лятальны апарат, які паднімаецца ў паветра лёгкім газам, што запаўняе яго шарападобную абалонку;
2) шарападобная цацка ў выглядзе абалонкі, напоўненай паветрам або газам.
◊
Хоць шаром пакаці — нічога няма, зусім пуста.
|| памянш. ша́рык, -а, мн. -і, -аў, м.
|| прым. шаравы́, -а́я, -о́е (да 1 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
аналагі́чны
(гр. analogikos)
1) заснаваны на аналогіі (напр. а. метад);
2) падобны, адпаведны;
а-ыя органы — органы жывёл і раслін, якія выконваюць аднолькавыя функцыі, хоць і адрозніваюцца па будове (напр. лёгкія і жабры, лісты і калючкі); параўн. гамалагічны.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
паўшкля́нкі, ж.
Палавіна шклянкі. Язэп сеў на сухі грудок. Хацелася дачакацца, пакуль бярозы наплачуць хоць паўшклянкі соку. Асіпенка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
прыдрама́ць, ‑драмлю, ‑дрэмлеш, ‑дрэмле; зак.
Разм. Тое, што і прыдрамнуць. Касцы доўга не ляжалі, хоць хацелася прыдрамаць. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
спо́тайку, прысл.
Крадком, употай; цішком. Да панны Людмілы.. [Саханюк] не падыходзіў, хоць спотайку сачыў за ёю вельмі ўважна. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
тахці́ць, ‑хчу, ‑хціш, ‑хціць; незак.
Абл. Гаціць, пракладваць дарогу праз балоцістае месца. Паноў — хоць грэблі тахці імі. Мурашка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
фотагені́чнасць, ‑і, ж.
Уласцівасць фотагенічнага. Хоць бы глянуць было на што: ні прыстойных форм, ні фотагенічнасці твару. Лось.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
холадна, зябка; сцюдзёна, знобка (абл.); дрогка (перан.) □ хоць сабак ганяй, хоць ваўкоў ганяй, як у лядоўні
Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)
◎ Кнува́ць ’ныць, плакаць’ (Бяльк.). Хоць семантычна да волі далёкае, але усё ж такі звязана з укр. кнувати ’задумваць нешта злачыннае’. Апошняе разглядаецца як запазычанне з польск. knować ’тс’ (ЕСУМ, 2, 474). Разыходжанні ў значэнні можна вытлумачыць семантычнымі працэсамі Параўн. кнуваць ’ныць, плакаць’ (^скардзіцца, паклёпнічаць’).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
вон нареч.
1. вон, прочь;
2. в знач. межд. вон;
◊ дух в. — дух вон;
(хоць) душа́ в. — (хоть) дух вон
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)