Найясне́йшы ’свяцейшы (граф, князь)’ — тытул (Гарэц.). З польск. najjaśniejszy (напр., najjaśniejszy królu) ’найдастойнейшы’, што ў сваю чаргу калька з заходнееўрапейскіх моў, параўн. рус. ваша светлость — зварот у царскай Расіі да асоб пэўнага рангу.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Тарка́н ’таракан’ (Нас., Жд. 1), тарка́нік, таркано́к ’малады таракан’ (Нас.). Гл. таракан; адсутнасць поўнагалосся тлумачыцца “падтрымліваючым уплывам” цюркскіх моў, калі прыняць сувязь са ст.-цюрк. таркан ’ганаровы тытул’, гл. Дабрадомаў, Бел. лекс., 43.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
му́рза, ‑ы, ДМ ‑у, Т ‑ам, м.; ДМ ‑е, Т ‑ай (‑аю), ж.
Разм. Неахайны або мурзаты чалавек. — Хадзем памыю хоць, мурза ты, — усміхнулася маці сыну. Арабей. Хлопцы на хаду скідалі камбінезоны і неяк адразу ператвараліся з нязграбных мурзаў у франтаватых маладых людзей. Асіпенка.
мурза́, ‑ы́, м.
Тытул татарскай феадальнай знаці ў 15 ст. // Асоба, якая носіць такі тытул.
[Ад перс. mīrza.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
szach
I м.
(тытул) шах
II szach {, ~u}
м. шахм. шах
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
captainship
[ˈkæptənʃɪp]
n.
1) ты́тул капіта́на
2) кіраўні́чыя здо́льнасьці, палкаво́дзкае майстэ́рства
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
гра́фства, ‑а, н.
1. Графскі тытул.
2. Зямля, якая знаходзілася пры феадальным ладзе ва ўладанні графа.
3. Буйная адміністрацыйна-тэрытарыяльная адзінка ў Англіі, Ірландыі, ЗША і інш.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
гра́фства н
1. (адміністрацыйная тэрытарыяльная адзінка) Gráfschaft f -, -en;
2. (тытул) Gráfenwürde f -, -n
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
Ва́сан ’тытул-зваротак у дробнай польскай шляхты, а таксама сярод беларусаў’ (Мядзв.); ’пан’ (Др.-Падб.), васа́н ’тс’ (Гарэц., Касп.). Запазычанне з польск. wasan ’тс’ (а гэта, як і waspan, скарачэнне з waszmość pan; гл. Брукнер, 603). Параўн. васп́ан.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
віко́нт, ‑а, М ‑нце, м.
Дваранскі тытул у старой Францыі, у Англіі і некаторых іншых краінах, сярэдні паміж тытулам барона і графа, а таксама асоба з такім тытулам.
[Фр. vicomte.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
магі́стэрскі, ‑ая, ‑ае.
1. Які мае адносіны да магістра (у 1 знач.). Магістэрскі экзамен.
2. Які мае адносіны да магістра (у 2, 3 знач.), належыць яму. Магістэрскі тытул.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)