кафта́н
(тур., кр.-тат. kaftan, ад перс. kaftan)
даўнейшая верхняя мужчынская і жаночая вопратка з доўгімі поламі.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
ярмо́лка
(польск. jarmulka, ад тур. jahmurluk)
шапачка без аколышка з мяккага матэрыялу, якая шчыльна прылягае да галавы.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
Бязме́н. Рус. безме́н, укр. бе́змін, польск. bezmian. Няяснае слова. Хутчэй за ўсё запазычанне (з чув. або араб.- тур.). Агляд шматлікіх версій у Фасмера, 1, 144–145.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
leg [leg] n.
1. нага́; ла́па, ла́пка
2. но́жка (мэблі)
3. кало́ша, калашына́
4. эта́п, ча́стка даро́гі або́ маршру́ту
5. sport тур, круг, эта́п (у эстафеце)
♦
not have a leg to stand on infml не мець магчы́масці даказа́ць што-н.;
pull smb.’s leg infml дуры́ць каго́-н.;
be on its last legs infml кана́ць; дайсці́ да ру́чкі
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
стаўны Месца паабапал тачка ў гумне (Азяраны Тур. «Беларуская медычная думка», 1929, № 2—4, 79).
Беларускія геаграфічныя назвы. Тапаграфія. Гідралогія. (І. Яшкін, 1971, правапіс да 2008 г.)
Мячэць ’малітоўнік дом у мусульман’ (ТСБМ), ст.-рус. мечеть (мѣчить, мечать) ’тс’ (1584 г.). Раней, з XIV ст. мезгить — з тур.-араб. mäsdžid, тат. mäčit ’тс’ (Радлаў, 4, 2110; Корш, AfslPh, 9, 665; Бернекер, 2, 29; Фасмер, 2, 613). Ст.-бел. мечетъ ’тс’ (1540 г.) было запазычана з асм.-тур. mesčit, mečit < араб. masǧid (Расанен, 336; Булыка, Лекс. запазыч., 184). У польскай мове такая ж форма — meczet ’тс’ (Заянчкоўскі, PF, 18 (1964), 2, 169.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Мінарэт ’вежа мячэці’ (ТСБМ). У літар. бел. мову прыйшло з польск. minaret або з рус. минарет, якія (праз ням. Minarett ці франц. minaret) прыйшлі з тур. minare < араб. mināra ’мінарэт’, — першапачаткова manāra ’месца, дзе гарыць агонь або ёсць святло, маяк’ (Фасмер, 2, 623). Аднак ёсць тур. minaret ’месца на вежы, з якога муэдзін ззывае на малітву’. Відавочна, лексема магла б быць вядомай у бел. гаворках тых населеных пунктаў, дзе пражывалі бел. татары.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Кабачо́к ’расліна Cucurbita melo pepo; плод гэтай расліны’ (БРС, КТС, ТСБМ). З рус., дзе кабак да цюрк., параўн. тур., там., чагат. кабак ’тс’, гл. Фасмер, 2, 148.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Куша́к ’пояс, дзяга’. Параўн. рус. кушак (Сл. паўн.-зах., 2, 595; Бяльк.). Укр. кушак, рус. кушак, ст.-рус. кушакъ. Запазычанне з тур. kušak ’тс’ (Фасмер, 2, 439).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Маштакі́ ’тапачкі’ (шальч., Сл. ПЗБ). З польск. meszty ’тс’, якое з тур. mest ’лёгкія туфлі без абцасаў’. Суфікс, як у шчарбакі ’неглыбокія лёгкія лапці’. Гл., аднак, мэкшты.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)