2.каго-што. Везучы, накіраваць куды-н. вельмі далёка, не туды, куды належыць і пад.
З. ў глуш.
Завёз невядома куды.
3.што. Даставіць па прызначэнні.
З. тавары ў магазін
|| незак.заво́зіць, -о́жу, -о́зіш, -во́зіць.
|| наз.заво́з, -у, м. (да 3 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
Тройкі ‘сляды зайца’ (Мат. Гом.). Параўн. у мове паляўнічых рус.тройка ‘ўчастак зайцавага шляху, па якім звярок прайшоў туды і назад тры разы’ (Сл. охот.). Да тройка1, гл.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
hin
adv
1) туды́; прэч, у напра́мку да…
geh ~! — ідзі́туды́!
wo willst du ~? — куды́ ты?
~ und her — уза́д і ўпе́рад
~ und wíeder — раз-по́раз, ча́сам
~ und zurück — туды́ i сюды́
2) для ўзмацнення:
~ bis zur Tür — да са́мых дзвярэ́й
álles ist ~ — усё прапа́ла
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
Расшэ́ндзіць ’неэканомна растраціць’ (Сцяшк. Сл.), росшэндзіць, росшэ́ндрыць, росшэндзе́рыць ’растраціць, разматаць’ (ТС). Відаць, на аснове імітатыва хуткага руху, параўн. шэ́нды (гл): шэнды‑брэнды ’туды-сюды’, параўн. распшы́каць ’растраціць, разматаць (грошы)’ (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Туды́ліча ‘ў той старане’ (Сл. рэг. лекс.). Да туды́ (гл.), ускладненага часціцай ‑лі‑ (гл. ль), параўн. адсю́ліка, адсю́ль ‘з гэтага месца’ (Касп.), і часціцай ‑ча, варыянт ‑чы (параўн. тутачы, гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
пешахо́д, ‑а, М ‑дзе, м.
Чалавек, які ідзе пяшком; пешы чалавек. Па тратуарах... праходзілі рэдкія пешаходы.Гурскі.Дар’я Сяргееўна пільна.. перабірае вачамі ўсіх пешаходаў, што ідуць туды і насустрач.Ракітны.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сцебласто́й, ‑ю, м.
Стан пасеваў палявых культур у адносінах іх гушчыні, вышыні сцёблаў і пад. Многіх камбайнераў пасылаў туды на ўборку дырэктар, але яны адмаўляліся — баяліся густога, рослага сцебластою.«Звязда».
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Туда́ма, тудэ́ма, туды́ма, тудо́ма, тудама́, тудо́мі, тудэ́мі ‘туды, тудою’, ‘у тым напрамку, у той бок’ (Гарэц., Федар. 4, 5, Сцяшк. Сл., Вруб.; слуц., навагр., Мат., Зайка Кос., Сл. Брэсц.), тудэ́мо ‘тудою’ (Федар. 1, беласт., Жыв. НС). Аснова туд‑ (< прасл.*tǫd‑, гл. туды), да якой далучаюцца суфіксы з элементам ‑м‑, што нагадваюць такі ж канчатак формы Тв. скл. парнага або мн. л. назоўнікаў, паводле Карскага (2–3, 67–68), ідэнтычныя суфіксам прыслоўяў на ‑ма, ‑мо, ‑мі, як у лежма, дармо, вельмі і пад. Варыянтнасць папярэдніх галосных залежыць ад канчаткаў праславянскіх прыслоўяў *tǫdĕ/*tǫdu/*tǫdy/*tǫda — у славянскіх мовах яны выступаюць у асноўным у трох значэннях: ‘тудою’, ‘там’, ‘тут’ (ESSJ SG, 2, 694–695). Сюды ж тудойма ‘ў той бок, той дарогай’ (Нар. Гом.), тудэ́йма ‘туды, па той дарозе’ (Сцяшк.), гл. наступнае слова.