Сіню́га ‘тоўстая кішка каля страўніка, кіндзюк’ (Бяльк.). Магчыма, запазычанае з рус. синю́га ‘тс’, дзе з’яўляецца тэрмінам мясаперапрацоўчай прамысловасці; зафіксавана ўжо ў 1852 г. (ССРЛЯ, 13, 843). Відавочна, ад сіні, паводле колеру.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
bluestone
[ˈblu:stoʊn]
n.
1) сі́не-шэ́ры пяшча́нік
2) ме́дны купарва́с, сі́ні ка́мень
blue vitriol — ме́дны купарва́с
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
захма́раны, ‑ая, ‑ае.
Зацягнуты, пакрыты хмарамі. Сіні дымок сцелецца над кустамі, не паднімаецца ў захмаранае неба. Асіпенка. Макоўчык, .. гледзячы ў бок захмараных гор, прамовіў раздумліва: — Глядзі ты, там лье, як з прорвы, а тут — ціха... Мележ.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
адурма́ніць, ‑ню, ‑ніш, ‑ніць; зак., каго-што.
1. Затуманіць чыю‑н. свядомасць; ап’яніць. У твар дыхнула водарам вясны. І адурманіў сіні хмель лясны. Бураўкін.
2. перан. Зацямніць, атруціць свядомасць шкоднымі ідэямі, памылковымі ўяўленнямі.
3. перан. Ашукаць.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
эле́ктрык, ‑а, м.
Спецыяліст у галіне электратэхнікі, электрапрамысловасці. Мантажнікі, электрыкі і машыніст устанаўлівалі турбіны, генератары. «Беларусь». // Электратэхнік, электраманцёр. Электрык рамантаваў праводку і пробкі.
электры́к, нескл. прым.
Блакітны ці сіні колер з шэрым адценнем. Сукенка колеру электрык.
[Фр. électrique.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Ліло́вы ’светла-фіялетавы’ (ТСБМ). Запазычана з рус. мовы, у якой лексема лиловый прыйшла праз ням. lila ці франц. lilas ’бэзавы, ліловы’ з араб. lilâk < ст.-інд. nílas ’цёмна-сіні’ (Фасмер, 2, 497).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
на́мітка, ‑і, ДМ ‑тцы; Р мн. ‑так; ж.
1. Доўгі вузкі кусок кужэльнага палатна, звычайна з каймой або вышыўкай. Здавалася,.. што іконы ў залачоных рамах, ахінутыя белымі льнянымі наміткамі і ручнікамі, вось-вось не вытрымаюць хістання цяжкага, гарачага духу хаты і ўпадуць. Паўлаў. / у перан. ужыв. Лёгкай наміткай слаўся па балоце шызы туман. Шчарбатаў. Поле было заслана наміткай сіняватай смугі, а лес за ім стаяў сіні-сіні. Навуменка.
2. Даўні галаўны ўбор замужніх жанчын. На яе галаве красуецца намітка з вышытымі канцамі. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
granatowy
I
1. бат. гранатавы;
2. цёмна-сіні
II мін.
гранатавы
III
гранатны
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
самаго́н, ‑у, м.
Тое, што і самагонка. [Тыталь] ведае Грэчку, не раз яшчэ заходзіў да яго ў хату, частаваўся самагонам. Мележ. Бела-сіні, надта горкі Лезе ў вочы, есць да слёз, Душыць горла дым махоркі, Самагон зрывае нос. Крапіва.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Сіняпёс ‘кіслая, неўвапнаваная глеба’ (Сцяшк.), ‘белаватая, вельмі неўрадлівая зямля’ (Юрч. Вытв.). Складанае слова, першая частка да сіні (гл. сіняк 5) як абазначэнне светла-шэрага колеру, параўн. паралельную назву сівапёс (гл.); другая частка да *pěsь (гл. пясок).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)