Таўпі́ць ’звальваць у адно месца; запіхваць у натоўп’ (Нас.), то́ўпіць ’змяшчаць, месціць’ (Ласт.), таўпі́цца ’змяшчацца; пхацца ў натоўп’ (Нас.), ’ствараць натоўп’, то́ўпіцца ’змяшчацца, збірацца; ісці клубамі (пра дым)’ (Сл. ПЗБ), ’нацягваць (пра хмары)’ (Пятк. 2), тоўпі́цца ’змяшчацца; гуртавацца’ (ТС), товпі́тісе ’збірацца’ (Вруб.). Параўн. укр.дыял.то́впити ’націскаць, натоптваць, напіхваць’, товпи́тися ’ўціскацца, упіхвацца’, рус.толпи́ться ’ствараць натоўп’, польск.дыял.tłopić, tłupić ’тс’, балг.тълпя́ се ’збірацца ў натоўп, глуміцца’. Прасл.*tъlpiti (sę)/*tьlpiti (sę), роднаснае літ.tilpti ’даваць месца, змяшчаць’, лат.tìlpt ’змяшчацца’, ірл.tallaim ’знаходжу месца’. Меркаванне пра запазычанне то́ўпіцца (параўн. і стоўпіцца ’змясціцца’, утоўпіцца ’тс’) з літ.talpìnti(s) ’змяшчацца’ (Лаўчутэ, Балтизмы, 73) без дадатковых аргументаў цяжка прыняць; параўн. талопіцца, гл.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
obstacle[ˈɒbstəkl]n. перашко́да;
overcome all the obstacles пераадо́льваць усе́ перашко́ды;
put obstacles in smb.’s way рабі́ць/ствара́ць перашко́ды каму́-н.
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
біёніка
[ад бія(логія) + (электро)ніка]
навука, якая вывучае будову жывых арганізмаў, каб ствараць машыны, якія па сваіх дадзеных набліжаюцца да характарыстык гэтых арганізмаў.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
вынахо́длівы, ‑ая, ‑ае.
Які можа знайсці выйсце са складанага становішча; знаходлівы. Вынаходлівы арганізатар. Вынаходлівы на жарты. □ Старшына .. [Максім] быў вынаходлівы: усё мог здабыць, усё атрымаць і даставіць раней за другіх, абвесці вакол пальца любых інтэндантаў.Шамякін.// Здольны ствараць, вынаходзіць новае. Вынаходлівы розум.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
construct
[kənˈstrʌkt]1.
v.t.
1) канструява́ць, будава́ць
2) склада́ць, ствара́ць(фа́булу для фі́льму, рама́ну)
2.[ˈkɑ:nstrʌkt]
n.
абстра́кт -у m., адця́гненае паня́цьце
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
alliance[əˈlaɪəns]n. алья́нс, саю́з; хаўру́с;
form/make an allianceствара́ць алья́нс/саю́з;
in alliance with smb. у алья́нсе/хаўру́се з кім-н.
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
history[ˈhɪstri]n. гісто́рыя;
history books гістары́чныя кні́гі
♦
history repeats itself гісто́рыя паўтара́ецца;
make history/go down in history рабі́ць/ствара́ць гісто́рыю
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
тэарэтызава́ць
(ад тэорыя)
1) займацца тэарэтычнымі пытаннямі, ствараць тэорыю 2;
2) абстрактна разважаць на тэарэтычныя тэмы без карысці для справы.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)
сінтэза́тар
(ад гр. synthesis = злучэнне, спалучэнне)
клавішны электрамузычны інструмент, здольны ствараць, сінтэзаваць гукі, падобныя на гучанне музычных інструментаў.
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
мадэлі́раваць, ‑рую, ‑руеш, ‑руе; незак., што.
1. Рабіць, ствараць мадэль (у 2, 3 і 6 знач.). Мадэліраваць паліто. Мадэліраваць новую марку аўтамашыны.
2. У скульптуры — апрацоўваць паверхню, падаючы ёй пэўную форму; ляпіць.
3. У жывапісе — перадаваць аб’ём, рэльефнасць на карціпе пры дапамозе светаценю.
[Фр. modeler ад лац. modulus.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)