Насто́й 1 ’выцяжка з траў, раслін’ (Сл. ПЗБ), настойка ’настоеная на ягадах гарэлка’ (ТС), настоенка ’засыпаныя цукрам ягады’ (Ян.). Ад настойваць, настоіць ’зрабіць настой’; настоить водку ’зрабіць настойку з ягад, траў, пладоў’ (Растарг.), настая́цца ’доўга пастаяць’ і пад., да стаяць (гл.).
Насто́й 2 ’гной’ (ДАБМ). Ад настая́ць, стая́ць, параўн. стойла ’месца, дзе стаіць буйная рагатая жывёла’ і інш.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Пасто́й ’часовы начлег, раскватараванне вайскоўцаў у прыватных дамах’, ’прыпынак для адпачынку, сну’ (ТСБМ, Інстр. III), ’пастаўнік’ (астрав., ДАБМ, 784; беласт., Сл. ПЗБ). Укр. пості́й, рус. посто́й, ст.-рус. постой ’часовае пражыванне’ (XVI ст.), польск. postój ’тс’, в.-луж. postoj ’поза, манера’, ’пункт гледжання, адносіны’, чэш., славац. postoj ’тс’. Паўн.-славянскае postojь. Да па‑стаяць < стая́ць (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
запя́ткі мн разм Bedíententritt m -(e)s, -e;
стая́ць на запя́тках auf dem Wágen stéhen*
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
прастая́ць, -таю́, -таіш, -таіць; -таім, -таіце́, -тая́ць; -то́й; зак.
1. Правесці або прабыць які-н. час стоячы (гл. стаяць у 1, 2, 4, 6, 8—10 знач.).
2. Прабыць у бяздзейнасці, у прастоі.
Цягнік прастаяў на раз’ездзе гадзіну.
3. Праіснаваць, не разбураючыся.
Гэты дом прастаіць яшчэ доўга.
|| незак. прасто́йваць, -аю, -аеш, -ае (да 1 і 2 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
предводи́тельствовать несов. быць правадыро́м; правады́рстваваць (у каго); быць (стая́ць) на чале́ (каго, чаго); (руководить) кірава́ць; (командовать) кама́ндаваць.
Руска-беларускі слоўнік НАН Беларусі, 10-е выданне (актуальны правапіс)
амша́нік, ‑а, м.
Уцепленае памяшканне для зімоўкі пчол. [Міхалка] не раз чуў ад дзеда, што ў вуллі любяць забягаць мышы... Асабліва зімою, калі вуллі стаяць у амшаніку. Якімовіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
паўсу́так, адз. няма.
Палавіна сутак. [Мікола:] — А ў рудніках, а пры тачках, пры станках стаяць па паўсутак, думаеш, весела, думаеш, спяваць хочацца, калі людзі падаюць ад стомы? Машара.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
хле́ўчык, ‑а, м.
Памянш.-ласк. да хлеў. І тут жа ў хлеўчыку часовым, У наспех скіданым з сучча, Стаяць авечка, конь, карова, Жуюць салому па начах. Астрэйка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Перады́нне (пэрэды́нье) ’стойла, дзе стаяць каровы днём’ (лун., Шатал.). З ⁺перад‑адрынне, якое да перад і адры́на (гл.). Параўн. перадры́нне (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
stíllhalten
* аддз. vi не ру́хацца, стая́ць спако́йна, паво́дзіць сябе́ спако́йна
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)