дрыго́ткі, ‑ая, ‑ае.
Які ўздрыгвае, дрыжыць; мігатлівы, трапяткі. Дрыготкія пальцы. Дрыготкі голас. Дрыготкае святло. □ Яны стаялі ў дрыготкім кузаве, успёршыся на шэры брызент кабіны. Брыль.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Асве́та (БРС, Гарэц., Яруш.). Параўн. асве́тны, асве́тнасць (Гарэц.), асветнік, асветніцкі. Укр. освіта, польск. oświata, чэш. osvěta. У сярэдзіне XIX ст. (Гіст. лекс., 240; Гіст. мовы, 2, 107) з польскай, дзе, магчыма, з чэшскай. Гл. святло.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
лі́цца, 1 і 2 ас. звычайна не ўжыв., лье́цца і ліе́цца; ліўся, ліла́ся, -ло́ся; ліся; незак.
1. Цячы струменем.
Вада льецца з крана.
2. перан. Распаўсюджвацца ў паветры (пра святло, пах і пад.).
3. перан. Лёгка і свабодна цячы (пра мову, гутарку і пад.); плаўна разносіцца, раздавацца (пра гукі і пад.).
Льецца гаворка.
Лілася песня.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
скрозь, прысл. і прыназ.
1. прысл. Усюды.
С. лёг снег.
2. прысл. Заўсёды, увесь час (разм.).
Я сябе с. сам правяраю.
3. прыназ. з В. Цераз што-н.
С. шчыліны дзвярэй прабівалася святло.
4. прыназ. з В. Ужыв. пры абазначэнні стану, дзеяння і пад., якое змяняецца, суправаджаецца іншым дзеяннем, станам і пад.
Шаптаць с. слёзы.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
трапята́ць, -пячу́, -пе́чаш, -пе́ча; -пячы́; незак.
1. Дрыжаць, рухацца, варушыць чым-н.
Лісце трапятала на ветры.
Верабей трапеча крыламі.
2. Мільгаць (пра агонь, святло і пад.).
Удалечыні трапяталі невядомыя агеньчыкі.
3. Узмоцнена, часта біцца (пра сэрца).
Сэрца трапятала ад радасці.
4. Адчуваць страх перад кім-н.
Перад ім кожны трапеча.
|| наз. трапята́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
палюдне́ць, ‑ее; зак.
Разм. Стаць, зрабіцца больш людным, мнагалюдным. Я тушу святло, акно адчыняю насцеж і, падпёршы рукамі падбародак, гляджу на тратуар, які палюднеў, ажыў. Сачанка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
памакрэ́лы, ‑ая, ‑ае.
Разм. Які стаў макраватым, мокрым. Надзя спалохана адплюшчыла памакрэлыя вочы, ускочыўшы з ложка, уключыла святло. Шахавец. Ярка свяціла сонца, іскрыўся памакрэлы снег. Хадкевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
перакры́цце, ‑я, н.
Апора даху, верхняе папярочнае пакрыццё ў якім‑н. будынку. Жалезабетоннае перакрыцце. Міжпаверхавыя перакрыцці. □ Праз шкло дахавых перакрыццяў у цэх лілося святло веснавога дня. Даніленка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
свяці́ла, -а, мн. -ы, -аў, н.
1. ДМ -е. Нябеснае цела, якое выпраменьвае святло ў касмічную прастору або свеціць адбітым святлом.
Дзённае с. (Сонца). Начное с. (Месяц).
2. ДМ -у; чаго або якое; перан. Выдатны чалавек, які набыў шырокую вядомасць у пэўнай сферы дзейнасці і праславіў навуку і культуру сваім талентам (высок.).
С. навукі.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
уключы́ць, -ючу́, -ю́чыш, -ю́чыць; -ю́чаны; зак.
1. каго-што ў што. Увесці, унесці ў склад, лік каго-, чаго-н.
У. у спіс навучэнцаў.
У. соль у рацыён жывёлы.
2. што ў што. Далучыць да сістэмы чаго-н.
У. апарат у сетку.
3. што. Прывесці ў дзеянне.
У. станок.
Уключы святло!
|| незак. уключа́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е.
|| наз. уключэ́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)