сыры́, -а́я, -о́е.
1. Вільготны, не сухі.
Стаяла восеньская сырая пара.
2. Пра прадукты харчавання: не печаны, не вараны, не смажаны і пад.
Сырая бульба.
Сырое мяса.
Есці моркву ў сырым выглядзе.
3. Недавараны, недапечаны, недасмажаны.
С. пірог.
4. перан. Не да канца апрацаваны, недароблены.
С. раман.
|| наз. сы́расць, -і, ж. (да 1 і 4 знач.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
produkt, ~u
м. прадукт; выраб;
~y mleczne — малочныя прадукты;
produkt brutto — прадукт брута;
produkt gotowy — гатовы прадукт (выраб);
produkt o wysokiej (zlej) jakości — высакаякасны (нізкаякасны) прадукт;
~у importowane — імпартныя прадукты (вырабы);
~у na eksport — тавары на экспарт;
~у rolne — сельскагаспадарчыя прадукты (тавары)
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)
аміяка́ты
(ад аміяк)
прадукты далучэння аміяку да іншых рэчываў; выкарыстоўваюцца як вадкія ўгнаенні.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
Марынава́ць ’кансерваваць, гатаваць харчовыя прадукты ў марынадзе’, (перан.) ’знарок прытрымліваць у адным стане, званні’ (ТСБМ). З рус. мариновать ’тс’ (Крукоўскі, Уплыў, 79–80), якое з франц. mariner або з ням. marinieren < лац. marināre ’класці ў салёную ваду’ (Фасмер, 2, 573).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
камуні́зм, ‑а, м.
1. Найвышэйшая грамадска-эканамічная фармацыя, якая гістарычна прыходзіць на змену капіталізму, грунтуецца на грамадскай уласнасці на сродкі і прадукты вытворчасці і мае дзве фазы развіцця: сацыялізм і камунізм. // Другая фаза гэтай фармацыі. Сацыялізм паступова пераходзіць у камунізм..
2. Вучэнне марксізма-ленінізма аб пралетарскай рэвалюцыі і пабудове камуністычнага грамадства.
•••
Ваенны камунізм — часовая эканамічная палітыка Савецкай улады ў перыяд Грамадзянскай вайны 1918–1920 гг., выкліканая цяжкасцямі ваеннага часу.
Навуковы камунізм — тое, што і камунізм (у 2 знач.).
Першабытны камунізм — грамадскі дакласавы лад першабытнай родавай абшчыны з агульнай уласнасцю на сродкі і прадукты вытворчасці.
[Ад лац. communis — агульны, усеагульны.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
кансе́рвы, ‑аў; адз. няма.
1. Прадукты харчавання, спецыяльна апрацаваныя (шляхам варкі, салення, стэрылізацыі) і расфасаваныя ў герметычную тару для доўгатэрміновага захоўвання. Рыбныя кансервы. Малочныя кансервы.
2. Спец. Акуляры, якія служаць для аховы вачэй ад яркага святла, пылу і інш.
[Фр. conserves.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
гумалі́ты
(ад гума + -літ)
выкапнёвыя вуглі, прадукты пераўтварэння рэшткаў вышэйшых раслін у балотных умовах.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
Naturáli¦en
pl
1) праду́кты харчава́ння
in ~ bezáhlen — плаці́ць нату́рай
2) прадме́ты прыродазна́ўча-навуко́вых кале́кцый
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
Erzéugnis
n -ses, -se вы́раб, праду́кт
pflánzliche und tíerische ~se — праду́кты раслінаво́дства і жывёлагадо́ўлі
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
ава́нс, ‑у, м.
Грошы (часам і прадукты), якія выдаюцца наперад у лік зарплаты. Грашовы, натуральны аванс. Атрымаць аванс. □ Дацягнуўшы сяк-так да чарговага авансу, Яша зноў сабраў свае, цяпер ужо наскрозь прапахлыя бензінам, манаткі і зноў выйшаў на дарогу. Кулакоўскі.
[Фр. avance.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)