1. Група людзей, прызначаная ахоўваць каго-, што-н.
Паставіць варту.
2. Вартаванне, абавязкі па ахове чаго-н.
Заступіць на варту.
3. Пункт вартавання, пост.
Паставіць на варту.
◊
Быць на варце — ахоўваць, абараняць што-н.
На варцечаго (быць або стаяць; высок.) — ахоўваючы і абараняючы што-н.
На вартучаго (высок.) — на абарону.
Узяць пад варту — арыштаваць.
|| прым.вартавы́, -а́я, -о́е (да 1 і 2 знач.).
Вартавыя пункты.
Пад аховай вартавых (наз.).
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)
варта, ахова / пры суправаджэнні: канвой / для назірання: дазор, патруль, пост, пікет
Слоўнік сінонімаў і блізказначных слоў, 2-е выданне (М. Клышка, правапіс да 2008 г.)
даўбе́шка, ‑і, ДМ ‑шцы; Рмн. ‑шак; ж.
1. Цяжкае палена з вычасаным дзяржаннем для забівання, расколвання чаго‑н. і пад.; невялікая доўбня. Даўбешка, што калоў Саўка Чужахвал дома дровы, была пашчапаная.Чорны.Найбольш дужыя хлопцы драўлянымі даўбешкамі забівалі палі.Рунец.
2.Лаянк. Пра тупога, някемлівага чалавека. Даўбешка часам пост займае І марыць, што яна — свяціла, карыфей!Валасевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Ва́хта1 ’вахта, пост’ (Нас., БРС). Ст.-бел.вахта (з XVI ст.; Булыка, Запазыч.). Рус.ва́хта, укр.ва́хта. Запазычанне з польск.wachta < ням. (Гараеў, 40; Фасмер, 1, 280; Шанскі, 1, В, 27) або прама з ням.Wacht (Праабражэнскі, 1, 68).
Ва́хта2 ’хвалі на рацэ; кругі ад кінутага ў ваду прадмета’ (Сцяц.). Няясна.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
ВАЛО́ГА,
бел. традыцыйная страва; малочная поліўка (паранае малако, разведзенае вадой), з якой елі густы кісель. У пост або калі не было малака валогу рабілі з тоўчанага канаплянага семя. Яго залівалі вадой, шалупінне асядала на дно, а зверху адстойвалася валога — «бы малако». Валогу рабілі найчасцей у Цэнтр. Палессі. У некаторых раёнах Беларусі валога — закраса з масла (кашу «заваложвалі»).
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
фарпо́ст
(ням. Vorposten)
1) вартавы пост, які выстаўляецца наперадзе войск, калі яны знаходзяцца недалёка ад праціўніка;
2) перан. перадавы пункт, апора чаго-н. (напр. ф. навукі).
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
Pósten
m -s, -
1) паса́да, пост
éinem ~ gewáchsen sein — спраўля́цца з пра́цай
2) вайск.пост, вартавы́
~ stéhen* — стая́ць на ва́рце [пасту́]
ímmer auf séinem ~ sein — быць заўсёды на ме́сцы
wíeder auf dem ~ sein — уста́ць на но́гі, папра́віцца
auf ~ zíеhen* — заступа́ць на пост
den ~ áufgeben* — пайсці́ з паста́
3) па́ртыя тава́ру
4) арты́кул бюджэ́ту
5) спарт. ме́сца (у камандзе)
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
кардо́н2
(фр. cordon)
1) дзяржаўная граніца;
2) пагранічны або загараджальны атрад, а таксама месца яго знаходжання;
3) пост аховы лесу, запаведніка (лясны к.).
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
сві́нства, ‑а, н.
Разм.
1. Пра што‑н. неахайнае, бруднае.
2. Нізкі ўчынак, грубасць, непрыстойнасць. — Гэта — свінства! — адклікнуўся Турсевіч і плюнуў з нейкаю агідаю. — Баяўся мужыком здацца і выявіў сваё поўнае хамства.Колас.Сёй-той перад свіннёй гатоў падціснуць хвост. Калі яна займае значны пост, Ільва ж, хоць той і свінства вырабляе, Не можа абарваць, бо смеласці не мае.Корбан.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
БРЫ́НЗА
(рум. brînzǎ),
расольны сыр з авечага малака або сумесі авечага з казіным. На Беларусі брынза — нарыхтаваны ў запас тварог. У пост, калі малочныя прадукты не спажываліся, добра адціснуты тварог або сыр перамешвалі з соллю (у халодную пару года без солі), складалі ў дзежкі, залівалі або закладалі сметанковым маслам, захоўвалі ў халодным месцы. Была найб. пашырана ў Цэнтр. і Усх. Палессі.