ноў
1. Новае поле, дзе раней былі кусты, лес; цаліна; нанава ўзараная цаліна (Лёзн., Слаўг.). Тое ж ноўка (Краснап. Бяльк).
2. Новае месца пасялення (Слаўг.).
3. Новы ўраджай (Слаўг.).
□ в. Ноў Лёзн.
Беларускія геаграфічныя назвы. Тапаграфія. Гідралогія. (І. Яшкін, 1971, правапіс да 2008 г.)
нейзі́льбер
(ням. Neusilber = новае серабро)
сплаў медзі з нікелем і цынкам, які вызначаецца стойкасцю да карозіі; выкарыстоўваецца для вырабу пасуды, медыцынскіх інструментаў, а таксама ў машынабудаванні.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
Балтало́гія. Новае запазычанне з рус. болтоло́гия ’тс’ (жартаўлівае ўтварэнне: параўн. болта́ть ’балбатаць, блюзніць’ і словы на ‑ло́гия).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Брыке́т. Рус. брике́т, укр. брике́т. Новае запазычанне з франц. briquette ’тс’ (< brique ’цэгла’). Шанскі, 1, Б, 197.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Білецёр. Рус. билетёр, укр. білете́р. Новае запазычанне з франц. billetier (ад billet ’білет’). Шанскі, 1, Б, 118.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Латухе́я ’драная бульба’ (чэрв., Жд. 3) — новае рэгіянальнае ўтварэнне з суф. -ėja ад латашыць ’рваць’, ’драць’ (гл.).⇉.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
абжы́ць, ‑жыву, ‑жывеш, ‑жыве; ‑жывём, ‑жывяце; зак., што.
Асвоіць новае месца, зрабіўшы яго ўтульным, прыгодным для жыцця, прыстасаваць пад жыллё. Патрэбна будзе — абжыве Ён [малодшы сын] новую планету! Смагаровіч. Трэба ж даць лад свайму дому, Абжыць неабжыты пустыр. Колас.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Бэж, бэ́жавы. Рус. беж, бе́жевый. Новае запазычанне з франц. мовы (франц. beige ’тс’). Гл. Шанскі, 1, Б, 70.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
◎ Крама́ль ’спражка’ (Сл. паўн.-зах.). Параўн. ням. Klammer ’тс’ (там жа, 2, 514). Новае запазычанне з нямецкай мовы.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
мацяры́нскі, ‑ая, ‑ае.
1. Уласцівы маці. Мацярынскай любоўю зноў загарэліся жаночыя вочы. Асіпенка. // Які належыць маці.
2. Спец. Такі, ад якога або ў якім утвараецца што‑н. новае, падобнае да яго. Мацярынскія сарты насення.
•••
Мацярынская парода гл. парода.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)