Вярбо́ўканабор, наём, прыцягванне добраахвотнікаў у якую-небудзь арганізацыю’. Бел. лексема ўтворана ад дзеяслова вербаваць, які (таксама як і рус. вербовать) быў запазычаны з польск. werbować ’набіраць у войска’; ’старацца знайсці сабе аднадумцаў, добраахвотнікаў’ < ням. werben ’набіраць рэкрутаў’ (Фасмер, 1, 294; Шанскі, 1, В, 56; Брукнер, 608). Гл. вербаваць.

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

аптыміза́тар

(ад лац. optimus = найлепшы)

набор тэхнічных устройстваў, які забяспечвае аптымальнае працяканне пэўнага вытворчага або тэхналагічнага працэсу.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)

array1 [əˈreɪ] n.

1. кале́кцыя;

an array of tools набо́р інструме́нтаў; прыла́ды

2. : in battle array у баявы́м пара́дку

3. comput. таблі́ца; ма́трыца

4. lit. убо́р, убра́нне

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

intake [ˈɪnteɪk] n.

1. набо́р (колькасць прынятых на працу, вучобу і да т.п.)

2. спажыва́нне;

sugar intake спажыва́нне цу́кру;

food intake рацыён

3. : an intake of breath уды́х

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

наката́ць, -а́ю, -а́еш, -а́е; нака́таны; зак., што і чаго.

1. Нанесці на паверхню чаго-н. малюнак, узор і пад. пры дапамозе спецыяльных прыстасаванняў.

Н. узор.

Н. набор.

2. Хутка або наспех напісаць (разм.).

Н. пісьмо.

|| незак. нака́тваць, -аю, -аеш, -ае (да 1 знач.); наз. нака́тванне, -я, н.

|| наз. нака́т, -у, Ма́це, м. (да 1 знач.) і нака́тка, -і, ДМ -тцы, ж. (да 1 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

шэпт, -у, М -пце, м.

1. Ледзь чутная гутарка, пры якой гукі вымаўляюцца без удзелу галасавых звязак.

Гаварыць шэптам.

2. перан. Ціхі, невыразны шум, шапаценне, цурчанне і пад.

Ш. хваль.

3. Погаласка, чутка, якія перадаюцца па сакрэце.

Пра гэта ўжо пусцілі ш.

Шэпты хату губяць (прыказка; разбураюць уклад, уносяць разлад).

4. мн. -ы, -аў. Набор слоў, якія паводле забабонных уяўленняў маюць чарадзейную сілу; заклінанне (разм.).

Лячыць шэптамі.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

арыгіна́л, ‑а, м.

1. Тое, што з’яўляецца прадметам узнаўлення, капіравання, спісвання і пад.; проціл. копія, спіс. Арыгінал карціны, рукапісу. // Тэкст, які перакладаецца на іншую мову. Блізкасць перакладу да арыгінала. Чытаць у арыгінале. // Спец. Рукапіс, з якога робіцца набор. Вычытаць арыгінал.

2. Непадобны да іншых (пра чалавека); дзівак.

[Ад лац. originalis — першапачатковы.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

пакры́ўджанасць, ‑і, ж.

Стан і ўласцівасць пакрыўджанага. Лаўрэн Ільіч усміхнуўся, убачыўшы цень пакрыўджанасці на твары дзяўчыны. Краўчанка. — Мне гэты нарыс таксама падабаецца, — сказаў рэдактар, не зважаючы на дакор і пакрыўджанасць у голасе Пісанца. — Я яго зараз жа здаў бы ў набор. Толькі не ведаю, хто аўтар. Грамовіч.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

ша́хматы, ‑мат; адз. няма.

1. Гульня на дошцы, раздзеленай на 64 светлыя і цёмныя клеткі (палі), паміж 16 белымі і 16 чорнымі фігурамі па ўстаноўленых для іх правілах хадоў. Бухгалтар Селівей і планавік Ігнат у шахматы гулялі. Корбан.

2. Набор фігур для такой гульні. Расстаўляць шахматы.

[Ад перс. šāh mat — цар памёр.]

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

абракада́бра

(п.-лац. abracadabra)

1) магічная формула, таямнічае слова, якому прыпісвалася цудадзейная сіла;

2) бяссэнсавы, незразумелы набор слоў.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)