Лод ’лёд’ (Булг.) у словазлучэнні на лоду. Паводле Р. У. Краўчука (вусн. паведамл.), ацвярдзенне л‑ адбылося ў выніку блытаніны паводле зваротнай аналогіі. Параўн. палес. кынь ’конь’ — Р. скл. коня́.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
паблі́скваць, ‑ае; незак.
Блішчаць час ад часу, няярка адсвечваць. У далечыні .. паблісквала маланка, але навокал было ціха. Чарнышэвіч. Дарога падсохла, гулка звінела пад нагамі; у каляінах матава пабліскваў лёд. Савіцкі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
падта́лы, ‑ая, ‑ае.
Які злёгку падтаў, растаў. Наўкола ляжала шэрая ноч з плямамі падталага снегу ў доле. Быкаў. І на полі ў барознах хлюпкіх Лёд падталы ў вадзе стаіць. Гілевіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
узмацне́ць, -е́ю, -е́еш, -е́е; зак.
1. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Узмацніцца, павялічыцца ў сіле, стаць больш трывалым.
Вецер узмацнеў.
Голас узмацнеў.
Лёд узмацнеў.
2. (1 і 2 ас. не ўжыв.). Стаць больш моцным (у 6 знач.), умацавацца.
Гаспадарка ўзмацнела.
3. Стаць больш здаровым, вынослівым.
За лета дзеці ўзмацнелі.
|| наз. узмацне́нне, -я, н.
Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (пад рэд. І. Л. Капылова, 2022, актуальны правапіс)
glacier
[ˈgleɪʃər]
1) ледаві́к -а́ m.
2) лядні́к ледніка́ m., гле́тчар -а m. (паўзу́чы лёд у гара́х)
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
бяля́к, беляка, м.
1. Заяц, які мяняе зімой колер поўсці на белы. На лёд выскачыў бяляк, прабег з паўсотні крокаў і прысеў, насцярожана стрыгучы доўгімі вушамі. Кірэйчык.
2. Разм. пагард. Белагвардзеец.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
напа́дацца, ‑аюся, ‑аешся, ‑аецца; зак.
Разм. Упасці многа раз. Міхась успомніў, як ён упершыню выйшаў з канькамі на лёд.. Ён так нападаўся тады і змарыўся, што назаўтра ледзьве з пасцелі падняўся. Якімовіч.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
шаргата́ць, ‑гачу, ‑гочаш, ‑гоча; незак.
Разм. Тое, што і шаргацець. Тым часам на полі пачалася гульня. Шаргатаў лёд. Звінелі канькі. Стукаліся клюшкі. Няхай. Цяпер на ветры шаргаталі сухім лісцем маладыя дрэўцы. Мыслівец.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Éismachine
f -, -n
1) рэфрыжэра́тар, машы́на, яка́я ро́біць лёд
2) маро́жаніца (форма пад марожанае)
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
Ля́даўка ’яравая пшаніца’ (Касп.). Да ля́да 2 (’пшаніца, якую сеюць на лядзе’). Аднак дзякуючы народнай этымалогіі гэта лексема ўспрымаецца як роднасная да лёд, параўн. зэльв. лядоўка ’яравая пшаніца, якую сеюць вельмі рана, пры замаразках’ (Сцяц.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)