Verbum

анлайнавы слоўнік

АРСЕНА́ТЫ,

солі ортамыш’яковай кіслаты H₃AsO₄. Арсенаты шчолачных металаў і аміяку раствараюцца ў вадзе. Атрымліваюць растварэннем аксіду мыш’яку (As₂O₅) у шчолачах. Арсенаты цяжкіх металаў атрымліваюць узаемадзеяннем раствораў іх соляў з арсенатаў шчолачных металаў. Выкарыстоўваюць як інсектыцыды, антысептыкі для прамочвання драўніны, кампаненты люмінафораў, п’еза- і сегнетаэлектрыкі. Водарастваральныя арсенаты — моцныя яды.

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

АЛАФА́Н

(ад грэч. allophanes які здаецца іншым),

мінерал, водны сілікат алюмінію непастаяннага саставу; Al₂O₃·1,2SiO₂·3,3H₂O. Аморфны. Утварае рыхлыя, шчыльныя, шклопадобныя нацёкі і інш. Колер белы, блакітны, зялёны, буры. Цв. 1—3. Вельмі крохкі. Шчыльн. 1,9 г/см³. Утвараецца пры разбурэнні сілікатаў і алюмасілікатаў пад уздзеяннем сернай кіслаты.

Алафан.

Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)

азі́д

(ад азот + гр. eidos = выгляд)

соль азоціставадароднай кіслаты; выкарыстоўваецца пераважна як выбуховае рэчыва.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

амілацэта́т

(ад гр. amylon = крухмал + ацэтат)

арганічнае злучэнне, амілавы эфір воцатнай кіслаты, бясколерная вадкасць.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

ахілі́я

(ад а- + гр. chylos = сок)

адсутнасць салянай кіслаты і пепсіну ў страўнікавым соку.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

ацэты́л

(ад лац. acetum = воцат)

аднавалентны кіслотны радыкал 2, які паходзіць ад воцатнай кіслаты.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

персульфа́ты

(ад лац. per = звыш + сульфаты)

солі сярністай кіслаты; выкарыстоўваюцца пераважна ў хімічных аналізах.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

полікарбана́ты

(ад полі- + карбанаты)

сінтэтычныя палімеры, прадукты ўзаемадзеяння двухатамных фенолаў і вытворных вугальнай кіслаты.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

стані́ты

(ад лац. stannum = волава)

солі алавянай кіслаты, якія выкарыстоўваюцца ў сінтэзе арганічных фарбавальнікаў.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

соль¹, -і, мн. со́лі, -ей, ж.

1. адз. Белае крышталічнае рэчыва з вострым характэрным смакам, ужыв. як прыправа да стравы.

Сталовая с.

2. перан., адз. Тое, што надае асаблівы інтарэс, вастрыню чаму-н.

У гэтым якраз і ўся с. паэмы.

3. Хімічнае злучэнне, прадукт поўнага або частковага замяшчэння вадароду кіслаты металам (спец.).

Берталетава с.

◊

Падсыпаць солі — добра даняць, дапячы каму-н. іроніяй, едкім словам.

Пуд солі з’есці з кім-н. — добра і даўно ведаць каго-н. (разм.).

|| прым. салявы́, -а́я, -о́е (да 1 і 3 знач.) і саляны́, -а́я, -о́е (да 1 і 3 знач.).

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)