туберкулёз
(н.-лац. tuberculosis, ад лац. tuberculum = бугарок)
інфекцыйная хвароба чалавека і жывёл, выкліканая палачкай Коха; паражае лёгкія, косці, суставы, кішэчнік.
Слоўнік іншамоўных слоў. Актуальная лексіка (А. Булыка, 2005, правапіс да 2008 г.)
мастаіды́т
(ад гр. mastos = сасок + eidos = выгляд)
запаленне слізістай абалонкі паветраносных ячэек соскападобнага адростка скроневай косці.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
разгры́зці, ‑зу, ‑зеш, ‑зе; ‑зём, ‑зяце; пр. разгрыз, ‑ла; зак., што.
Раскусіць, раздрабіць зубамі што‑н. цвёрдае, моцнае. Разгрызці арэх. □ На другі ж дзень, калі ўжо не было чаго есці, .. [ваўкі] з’елі скуру і разгрызлі буйныя косці. В. Вольскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
Ачаро́мкі ’вокладкі’ (мазыр., ЭШ рук.). Ад чарон, чаранок ’ручка (у тым ліку нажа)’, параўн. чаро́нкі ’пласцінкі ў сцізорыку ці іншага нажа, зробленыя з дрэва або косці’ (Мядзв.); а прыстаўное (магчыма, пад уплывам акладкі, вокладкі), мк на месцы нк, як у пастромкі < пастронкі.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
насавы́, ‑ая, ‑ое.
1. Які мае адносіны да носа (у 1, 2 знач.). Насавыя адтуліны. Насавыя косці. Насавая частка катэра.
2. Які выгаворваецца ў нос. Насавыя гукі.
3. Які знаходзіцца на носе судна, самалёта і інш. Насавыя гарматы крэйсера.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
гіямандыбуля́рэ
(ад лац. hio = разяўляю рот + мандыбулы)
верхнія парныя косці пад’язычнай дугі ў рыб і іншых пазваночных.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
вы́віх, ‑у, м.
1. Зрушэнне касцей з пастаяннага месца ў суставе. Вывіх рукі. // Месца, дзе зрушыліся косці.
2. перан. Разм. Адхіленне ад звычайнага становішча, нормы. Фармалістычныя вывіхі ў творчасці. □ Караць прасцей простага, а вось чалавечыя вывіхі выпраўляць куды складаней. Асіпенка.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сучле́ніць, ‑ню, ‑ніш, ‑ніць; зак., што.
1. Кніжн. Злучыць разам (асобныя часткі чаго‑н.).
2. Змацаваць (асобныя часткі, дэталі, секцыі чаго‑н.). Сучленіць секцыі цеплавоза.
3. (звычайна ў форме дзеепрым. зал. пр.). Змацаваць рухомым або паўрухомым злучэннем (пра косці, храсткі).
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
сцягня́к, сцегняка, м.
Разм. Тое, што і сцягно. Запрэжаны конь быў высокі, худы, адны косці і скура — з казённым кляймом на сцегняку. Чорны. У Рамана і на плячах і па сцегняках пролежні. .. Варочаюць з боку на бок, мажуць спіртам. Пташнікаў.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
АДАМО́ВІЧ Багуслаў
(13.1.1870, Мінск — 1944),
бел. мастак. Працаваў у жанры партрэта, у т. л. мініяцюрнага. Сярод работ партрэты С.Тарноўскай (1904, мініяцюра, Нац. музей Кракава), Ігната Дыгаса (1920, мініяцюра, акварэль, гуаш на косці, Тэатр. музей Варшавы) і інш.
т. 1, с. 92
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)