слюда́, ‑ы, ДМ ‑дзе, ж.

Празрысты, слаісты мінерал, які прымяняецца ў тэхніцы. Параходы ў прыстанях-затонах Бралі нікель, золата, слюду. Шушкевіч. / у вобразным ужыв. Плыве, журчыць вада — Празрыстая слюда. Дзеружынскі.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

а́бцуг

(ням. Abzug)

шлак, які ўтвараецца пры выплаўцы з веркблею золата, серабра і волава.

Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г.)

імітава́ць несов., в разн. знач. имити́ровать;

і. спеў пту́шак — имити́ровать пе́ние птиц;

і. скры́пку — имити́ровать скри́пку;

і. зо́лата — имити́ровать зо́лото

Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (2012, актуальны правапіс)

філасо́фскі, -ая, -ае.

1. гл. філасофія.

2. Уласцівы філосафу (у 2 знач.); спакойны, разважлівы, удумлівы.

Філасофскія адносіны да справы.

3. перан. Глыбакадумны, сур’ёзны (разм.).

Рабіць з філасофскім выглядам.

4. У аснову якога пакладзена глыбокая ідэя (кніжн.).

Філасофская паэма.

○

Філасофскі камень — згодна з уяўленнямі сярэдневяковых алхімікаў, фантастычнае цудадзейнае рэчыва, якое можа ператвараць металы ў золата, вылечваць усе хваробы, вяртаць маладосць і г.д.

Тлумачальны слоўнік беларускай літаратурнай мовы (І. Л. Капылоў, 2022, актуальны правапіс)

Währung

f -, -en валю́та

konvertíble ~ — канверсава́льная [канверсу́емая] валю́та

Gold von échter ~ — зо́лата вышэ́йшай про́бы

Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.) 

алхі́мія, ‑і, ж.

Сярэдневяковае містычнае вучэнне, якое папярэднічала навуковай хіміі і было накіравана на адшуканне «філасофскага каменя» як цудадзейнага сродку для лячэння ўсіх хвароб, для ператварэння простых металаў у золата і пад.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

жаўціня́, ‑і, ж.

Разм. Тое, што і жаўцізна. Завывала ў топцы полымя, жоўтыя чырвоныя звіваліся вогненныя языкі. Як прымалі самыя нечаканыя абрысы, дзівосныя адценні: ад расплаўленага золата спелай жаўціні аўсянага снапа. Лынькоў.

Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)

Аўра́н ’расліна Gratiola officinalis’ (Нас., Кіс.), укр. авран, рус. авран. Запазычанне, у якасці крыніцы ўказваюць ням. Aurin, якое з лац. aurum золата’ (Сл. ин. слов. М., 1954, IV выд.), або франц. auron(n)e ’рута, Ruta graveolens’; ’палын, Artemisia abronatum’; ’чарнобыль, Artemisia vulgaris’ (Сл. ин. слов, СПб., 1894).

Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)

noble​2 [ˈnəʊbl] adj.

1. высакаро́дны, велікаду́шны

2. зна́тны, тытулава́ны

3. вялі́касны, ве́лічны;

a noble monument ве́лічны по́мнік

4. высакаро́дны (пра такія металы, як золата, серабро, плаціна)

Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)

самаро́дак м.

1. gedíegenes Metáll;

самаро́дак зо́лата Góldklumpen m -s, -;

2. перан. Natúrtalent n -(e)s, -e, úrwüchsiges [natúrwüchsiges] Talént

Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)