дысцыплі́наI ж Disziplín f -; -en;
працо́ўная дысцыплі́на Árbeitsdisziplin f;
парушэ́нне дысцыплі́ны Disziplínverstoß m -(e)s, -stöße;
захо́ўваць дысцыплі́ну пра́цы die Árbeitsdisziplin éinhalten*;
падтры́мліваць дысцыплі́ну Disziplín hálten*
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
эйдэты́зм
(ад гр. eidos = выгляд)
разнавіднасць вобразнай памяці, якая праяўляецца ў здольнасці захоўваць яркія вобразы прадметаў на працягу доўгага часу пасля спынення іх уздзеяння на органы пачуццяў.
Слоўнік іншамоўных слоў (А. Булыка, 1999, правапіс да 2008 г., часткова)
захо́ўвацца несов.
1. сохраня́ться;
2. сохраня́ться, сберега́ться;
1, 2 см. захава́цца 1, 2;
3. храни́ться;
гро́шы ~ваюцца ў ашча́днай ка́се — де́ньги храня́тся в сберега́тельной ка́ссе;
4. страд. сохраня́ться, сберега́ться; запря́тываться, упря́тываться; соблюда́ться; см. захо́ўваць
Беларуска-рускі слоўнік, 4-е выданне (актуальны правапіс)
Разгаўля́цца ’есці першы раз скаромнае пасля посту’ (в.-дзв., паст., Сл. ПЗБ). Вытворнае ад гове́ць ’пасціць’ (ТС), параўн. рус. гове́ть ’пасціцца’, укр. гові́ти ’пасціцца’, чэш. hověti ’задавольваць’, ’спрыяць, праяўляць дабразычлівасць’, серб.-харв. го̀вети ’абкружаць увагай’, ’дагаджаць’, балг. гове́я ’пасціцца’, ’пачціва маўчаць’, гове́ам ’пачціва маўчаць перад свёкрам і свякроўю’. Да прасл. *gověti, этымалагічна тоеснага лац. faveo, favere ’спрыяць, быць міласцівым’, ’захоўваць маўчанне’ (сакральны тэрмін). Лацінскае і славянскія словы лічацца працягам і.-е. *ghou̯‑e‑ (падрабязней гл. ЭССЯ 7, 72–73).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
днёўка, ‑і, ДМ ‑ўцы; Р мн. днёвак; ж.
Адпачынак днём (пры начных пераходах). На днёўку выбралі густы хмызнячок сярод поля — тут фашысты напэўна не стануць шукаць партызанаў. Новікаў. Усім загадалі захоўваць цішыню і не адыходзіць ад месца днёўкі. Мележ. // Дзённы адпачынак, сон (дзікіх жывёл, птушак). Зімой галодныя ваўкі за адну ноч праходзяць у пошуках здабычы некалькі дзесяткаў кіламетраў, але на днёўку вяртаюцца часта ў аблюбаваны імі пералесак. В. Вольскі.
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
інко́гніта,
1. прысл. Скрыта, тайна, хаваючы сваё імя. Гэтым разам Мірэцкі прыйшоў на камбінат як бы інкогніта. Сабаленка.
2. нескл., н. Знаходжанне пад выдуманым імем; захаванне свайго імя ў невядомасці. [Балуеў:] Да таго часу, пакуль эшалон не прыйдзе на станцыю Мінск, вам трэба захоўваць інкогніта і чакаць. Мележ.
3. нескл., м. і н. Асоба, якая скрывае сваё сапраўднае імя. І ўсё ж карцела даведацца загадзя пра тое інкогніта, пляменніцу. Гроднеў.
[Ад лац. incognitus — непазнаны, невядомы.]
Тлумачальны слоўнік беларускай мовы (1977-84, правапіс да 2008 г.)
silence1 [ˈsaɪləns] n.
1. цішыня́;
in dead silence у мёртвай цішы́;
keep/break silence захо́ўваць/паруша́ць цішыню́
2. маўча́нне;
in silence мо́ўчкі;
Silence gives consent. Маўчанне – знак згоды.
♦
silence is golden маўча́нне – зо́лата
Англійска-беларускі слоўнік (Т. Суша, 2013, актуальны правапіс)
conserve
1. [kənˈsɜ:rv]
v.t.
1) захо́ўваць (ад псава́ньня, разбурэ́ньня), захава́ць
2) ашчаджа́ць, зьберага́ць
3) кансэрвава́ць
to conserve meat — рабі́ць мясны́я кансэ́рвы
2. [ˈkɑ:nsɜ:rv]
n.
often conserves
фрукто́выя кансэ́рвы, варэ́ньне
Ангельска-беларускі слоўнік (В. Пашкевіч, 2006, класічны правапіс)
Казлі́ць ’пець непрыемным, прарэзлівым голасам’ (Нас.). Празрыстае ўтварэнне ад казёл 1, матывацыя таксама зразумелая. Дакладных адпаведнікаў няма, рус. козлить, козлиться ў значэнні ’весці сябе як казёл і інш.’ можна разглядаць як незалежныя ад бел.; аднак мадэль, па якой утвораны гэтыя лексемы, з’яўляецца, відаць, архаічнай. Бел. казліць можа захоўваць вельмі старажытную канструкцыю, якая ў выніку яе экспрэсіўнасці магла і змяняць структуру (клас дзеяслова) і спецыялізаваць значэнні. Рус. лексему, такім чынам, можна разглядаць як найбольш блізкую да архетыпу, хоць, зразумела, вельмі ўмоўна.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Радзе́ць 1, радчэ́ць ’рабіцца рэдкім’, ’змяншацца колькасна’ (ТСБМ, Касп.). Ад рэ́дкі (гл.).
Радзе́ць 2 ’спрыяць’ (Касп., Бяльк.), сюды ж радзі́вы ’клапатлівы, дбайны’ (Сцяшк. Сл.), ’старанны’ (Др.-Падб.), ’старанны, дбайны’ (Гарэц.), ст.-бел. радѣти ’клапаціцца, дбаць’. Параўн. рус. раде́ть ’клапаціцца’, ’хацець, жадаць’, ’спадзявацца на што-небудзь’, ’радавацца чаму-небудзь’, ради́вый ’клапатлівы’, в.-луж. rodzić ’хацець, імкнуцца’, н.-луж. rožeś ’клапаціцца’, славен. róditi ’клапаціцца, захоўваць’, серб.-харв. ра́дити ’імкнуцца, працаваць’, балг. радя́, раде́я ’клапаціцца, старацца’, ст.-слав. радити ’клапаціцца’. Ад ра́да (гл.)
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)