Раёўка (rajoŭka) ’густы зростак сучкоў на дрэве’ (Варл.). Да рай2, раіцца (гл.), параўн. тлумачэнне ў слоўніку: “раёўкі вешаюць у хлевя, каб статак вёўся” (там жа).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Сітаві́на ‘пора’ (ТСБМ, Байк. і Некр., Варл.), сітаві́нка ‘тс’ (Некр. і Байк.). Параўн. укр.ситови́на ‘трухлявасць дрэва’, рус.сито́вина ‘гніль у дрэве’. Да сітавы, сіта (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Ко́кат ’тоўсты сук у вілаватым дрэве’ (Сл. паўн.-зах., Мат. Гом.), ’грэбень у пеўня’ (Мат. Гом.). Гл. кокаць. Відавочна, тут аб’ядналіся формы рознага паходжання. Кокат ’грэбень у пеўня’ да прасл.kokotъ ’певень’ (параўн. рус.кокот ’певень’ і серб.-харв.ко̏кот ’тс’). Кокат ’тоўсты сук у вілаватым дрэве’ да прасл.kogъtь (рус.кокот ’кіпцюр’, ’вілы’, ’разгалінаваны сук’) (параўн. Трубачоў, Эт. сл., 10, 117–118). Беларускі матэрыял прадстаўлены ў Парукаў, Бел. М, 6, 26.
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
Schnítzer
I
m -s, -
1) рэ́зчык (па дрэве)
2) разе́ц
II
m -s, - памы́лка; хі́бнасць; абмы́лка
Нямецка-беларускі слоўнік (М. Кур'янка, 2006, правапіс да 2008 г.)
свішчм.
1.мед. (гнойная рана) Fístel f -, -n;
2. (шчыліна) Gálle f -, -n (у метале); Loch n -(e)s, Löcher (y дрэве, плодзе)
Беларуска-нямецкі слоўнік (М. Кур'янка, 2010, актуальны правапіс)
Па́трыца, ст.-бел.патрица ’кляймо на дрэве’ (1586 г.) запазычана са ст.-польск.patryca ’тс’, якое з ням.Patrize ’патрыца, рэльефная, выпуклая форма для друкавання’ (Булыка, Лекс. запазыч., 93).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
АНЦІ́П’ЕЎ Яфімка
(Анціпін Яфрэмка),
разьбяр па дрэве 2-й пал. 17 ст. Родам з Беларусі. Працаваў у Аружэйнай палаце Маскоўскага Крамля. Вучань Іпаліта, пад кіраўніцтвам якога ўпрыгожваў (разам з Л.Юр’евым і Д.Грыгор’евым) царскую карэту «разнымі вуглавымі слупкамі» і гербамі; рабіў іканастасы, куфры, рызніцы, цацкі для царэвічаў і інш.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
БАРЧ (Bartsch) Ігнат
(27.7.1697, г. Клодзка, Польшча — 5.7.1753),
сталяр і разьбяр па дрэве. У 1725—28 працаваў у Брэсцкім езуіцкім калегіуме. З 1731 жыў у Вільні. Працаваў пры касцёле св. Яна, рабіў для яго мэблю. Удзельнічаў у аздабленні інтэр’ера, тэатр. залы, б-кі і інш. памяшканняў Віленскай езуіцкай акадэміі.
Беларуская Энцыклапедыя (1996—2004, правапіс да 2008 г., часткова)
◎ Ла́зы ’лесвіца, прыстасаванне для лазання (пад’ёму) на дрэва, каб глядзець пчол’ (Сцяшк., Інстр. I, Мат. Гом.), магчыма, рус.лазы ’прыстасаванне на дрэве для падпільноўвання мядзведзя’ — pluralia tantum ад лаз (гл.).
Этымалагічны слоўнік беларускай мовы (1978-2017)
wyrzynać
незак.
1. выразаць, вырэзваць;
wyrzynać w drzewie — выразаць па дрэве;
wyrzynać w miedzi — выразаць па медзі;
2. выразаць; знішчаць
Польска-беларускі слоўнік (Я. Волкава, В. Авілава, 2004, правапіс да 2008 г.)